Granttar sany artuda. 4 jyl būryn grant sany 30 myŋnan assa, qazır 55 myŋǧa jettı. Jyl saiyn grant sany arty keledı. Memleket grant sanyn arttyru arqyly körşı Resei men Qytaiǧa oquǧa ketetın jastardyŋ aǧymyn ūstap qalǧysy keledı. Öitkenı olardyŋ sany soŋǧy jyldary köbeiıp, otandyq studentter üşın jat jerde qolaily ūsynystar artuda.
2014 jyly ŪBT-ǧa 87 564 oquşy tapsyrdy. Onyŋ 69 624-ı JOO konkursyna qatysyp, 34 165-ı grant iegerı atandy.
2015 jyly ŪBT-ǧa 83 262 oquşy tapsyrdy. 67 377 jas tülek konkursqa qatysyp, onyŋ 32 168-ı grant iegerı atandy.
2016 jyly ŪBT-ǧa 84 042 oquşy tapsyrdy. 59 677 jas tülek konkursqa qatysyp, onyŋ 27 504-ı grant iegerı atandy.
2017 jyl ŪBT-ǧa 88 583 oquşy tapsyrdy. 63 170 jas tülek konkursqa qatysyp, onyŋ 34 265-ı grant iegerı atandy.
2018 jyl ŪBT-ǧa 98 698 oquşy tapsyrdy. 75 429 jas tülek konkursqa qatysyp, onyŋ 47 934-ı grant iegerı atandy.
2019 jyl ŪBT-ǧa 110 472 oquşy tapsyrdy. 64 452 jas tülek konkursqa qatysyp, onyŋ 46 606-ı grant iegerı atandy.
2020 jyl ŪBT-ǧa 122 717 oquşy tapsyrdy. 62 685 jas tülek konkursqa qatysyp, onyŋ 44 518-ı grant iegerı atandy.
2021 jyly 75 myŋnan astam jas tülek 56 myŋ grantqa ümıtker.
Qazaqstanda qalsyn dep, granttardyŋ sanyn köbeitken dūrys pa?
Būl turaly Marat Şibutov (saiasattanuşy) bylai deidı: Universitettegı grant sanynyŋ artuy bılım sapasyna kerı äser etuı mümkın. Ädette qol jetımdılık pen bılım sapasynyŋ bır-bırıne qarama-qarsy tūratyndyǧyn aŋǧarǧan jön. Saldarynan bolaşaqta JOO qūny tömendep ketuı yqtimal.
Daniiar esımdı student (Q. Sätbaev atyndaǧy tehnikalyq universitettıŋ studentı): "11 synypty bıtırgenşe, qai jerde, qandai mamandyqta oqitynymdy şeşpedım. Tek aǧamnyŋ dosy metallurgiia salasynda ıstep, jaqsy ailyq tapqanyn estıgen soŋ, osy mamandyqty taŋdadym. Odan keiın de "Metallurgiia" mamandyǧymen elmızde oŋai jūmys tabuǧa bolatyndyǧyn aqparat betınen közım şaldy. Däl qazırgı sätte 3 kurs bıtırsem de, türlı qalalardaǧy zauyttar bastapqy ailarǧa 150-200 myŋ teŋge tölep, jūmysqa aluǧa äzır. Osy sebeptı mamandyǧymnan qatelespeppın dep oilaimyn."
Jyl saiyn tehnikalyq granttarǧa grant köp bölınse de, onyŋ orny tolmai jatady. "Kölık transporty", "Tau-ken ısı", "Metallurgiia" t.b mamandyqtaryna köptegen jas tülekter mensınbei qarap, "Memlekettık basqaru", "Qarjy", "Zaŋger", "Şet tılı" jaǧyn taŋdauǧa qūmar. Alaida tanymal emes mamandyqty bıtırgenderdıŋ jalaqysy da, jūmysqa ornalasu mümkındıgı de joǧary.
Elımızde jylyna neşe adam joo bıtıredı?
2011 jyl - 40 485
2012 jyl - 43 401
2013 jyl - 43 585
2014 jyl - 44 548
2015 jyl - 43 346
2016 jyl -41 425
2017 jyl - 40 807
2018 jyl - 48 772
Elımızdegı tanymal headhunter, Olx.kz t.b syndy saittardan jūmys ızdeseŋ, JOO bıtırgen mamandardy emes, kerısınşe qūrylys salasy, şaştaraz, kölık aidauşy, aspazşy, dänekerleuşı, küzetşı syndy mamandarǧa sūranys joǧary.
Erlan (Elektrik): 11 synypty bıtırgende grantqa balym jetpei, oquy arzan deitın "Filosofiia" mamandyǧyn 20 şaqty toptasymmen (2-3-uı mamandyǧymen ısteidı) bıtırıp şyqtym. Alaida arzan nemese grant üşın uaqyt joǧaltpau kerektıgın oqu aiaqtaǧan soŋ ǧana tüsındım. Būnyŋ bärı mektepte baǧyt-baǧdar bermeudıŋ kesırınen dep bılemın. Öz qatelıgımdı tüzeu üşın, qosymşa 2-şı tehnikalyq mamandyqty oqydym. Jūmys barysynda geodeziia, markşreider mamandyǧymen qyzmet jasaityndar 500 myŋnan joǧary jalaqy estıgenımde, nege sol mamandyqty oqymadym degen ökınıştıŋ bolatyny da ras.
"Atameken" käsıpkerler palatasynyŋ zertteuıne süiensek, JOO-da oqyǧan studentterdıŋ 10-nan 6-sy taŋdaǧan mamandyǧy boiynşa jūmysqa ornalasa almaidy. Köpşılıgı mamandyqty universitetıŋ äsemdıgı, mamandyqtyŋ tanymal boluy, köşten qalmaiyq dep, kez-kelgen mamandyqta oqi salu, baǧyt baǧdardyŋ bolmauy, tömengı jalaqy t.b sebepter äser etedı.
Ökınışke qarai, elımızdegı JOO bılım sapasy äldeqaida artta qalǧan. Grant sanynyŋ köbeiuı sapaly mamandardyŋ köbeiuıne emes, tek JOO bıtırgen degen qaǧazdy berumen şekteletını köpşılıgımızge aian.
Qanat Baiūzaqov
"Adyrna" ūlttyq portaly
