Keshegi Keńes zamanynda Qazaqtyń shynaıy tarıhyn aıtýǵa da, jazýǵa da tyıym salyndy. Qazaqtyń ejelgi shejire-tarıhyn hatqa túsirgen Shákárim qajy Keńes úkimeti jendetteriniń qolynan opat bolyp, eńbekterin oqýǵa da, Shákárimniń atyn ataýǵa da tyıym salyndy.Kenesary han tarıhy jáne t.b. eńbekteri úshin Ermahan Bekmahanov sııaqty tarıhshy-ǵalymdar uzaq jyldarǵa sottalyp,jer aýdaryldy.Mine osyndaı jaǵdaıda,halqymyzdyń aıaýly ǵulama-ǵalymdary shynaıy tarıhty «jasyryn kodpen» jarııalaýǵa májbúr boldy.Myna tómendegi derek,osy aıtqanymnyń aıǵaǵy bolmaq.
Shyńǵys qaǵannyń tegi Qazaq,Adaı urpaǵy ekendigin, uly babamyz qurǵan Altynordany jerine jetkize zerttep, óziniń álemge áıgili«Altynorda»atty tarıhı roman-trılogııasyn jazǵan tarıhshy-ǵalym Ilııas Esenberlın atamyzda óz eńbeginde, taıǵa tańba basqandaı etip jazyp ketipti.Mysaly, osy romannyń jıyrmasynshy betinde«Aldymen,atamyz Shyńǵyshanǵa Mańǵystaý shesheńniń ne degenin bilesińbe,bilmeseń aıtaıyn...» degen sóz tirkesterin qoldanǵan.Árıne,ol zamanda Shyńǵyshandy meniń atam deý, basyńdy kóre tura óz erkińmen dar aǵashynyń tuzaǵyna tyqqanmen birdeı ekendigi sózsiz.Atamyz shamasy,zaman máńgi baqı osylaı turmas,qazaq eliniń de táýelsizdikke qoly jetip, óz qoly óz aýzyna jetetin kezi keler,san mıllıondaǵan qazaq azamattarynyń arasynan meniń osy sózimniń maǵynasyn túsinetin azamattar tabylar dep úmit artqany sózsiz.Ata úmitińiz aqtaldy. Men mine, sizdiń«Mańǵystaý shesheńniń»degen sózińizdi«Adaı Atańnyń»dep oqyp otyrmyn.
Sol sııaqty osy kitaptyń 27 betinde Shyńǵys hannyń nemeresi Batý sózimen ...«Ákemiz eń aldymen Ordasyn Qypshaq dalasynyń teń ortasy ata meken Ulytaýdyń irgesine, Sarykeńgir ózeniniń boıyna tikti» deıdi.
Ilııas Esenberlın (1915-1983), qazaqtyń áıgili tarıhshy ǵalymy,«Altyn» Orda trılogııasy,«Kóshpendiler»trılogııasy t.t. kóptegen tarıhı eńbekterdiń avtory.Ótken jyly «Almas Qylysh»atty kitabynyń jelisinde «Qazaq handyǵy» atty kóp serııaly kórkem fılm túsirildi.
Muhambetkárim Qojyrbaıuly, Mańǵystaý
Abai.kz
