Köközektıŋ oquşylary baqytty şyǧar. Nege deisız be? Öitkenı, olar apta saiyn aibarlanyp atqa mınıp, qūs patşasy bürkıttıŋ kerege qanattaryn sipap, boilaryna darhan dalanyŋ quatyn sıŋıredı.
Ürjar audany Köközek auylyndaǧy orta mekteptıŋ dene şynyqtyru pänınıŋ mūǧalımı, belgılı atbegı, bürkıtşı, asau üiretu baiqaularynyŋ töreşısı Tättımbet Käpūlynyŋ är sabaǧy osylai ötedı. Ūlttyq önerımızdı ūlyqtap, dästürlerımızdı därıptep jürgen azamat jaŋa oqu jylynan bastap atalǧan bılım ordasynyŋ qabyrǧasynda «Ūlttyq sport – ūlt zerdesı» degen üiırme aşypty. Sabaqtan tys üiırmede 4, 5, 6, 7-synyp oquşylary aptasyna 8 saǧat atqa mınu, asau üiretu, asyq atu, bürkıt baptau, at taǧalau, qaiys öru sekıldı halqymyzdyŋ salt-dästürlerı men ūlttyq sport türlerınıŋ qyr-syryna qanyǧady. «Bır Allasy, tört qūbylasy, bes paryzy, jetı qazynasy bar, ūldary attyŋ jalynda ūiyqtap, kelınderı tüienıŋ qomynda bosanǧan qazaq emespız be? Bız özge jūrttan ozsaq, salt-dästürımızben, önerımızben, ūlttyq qūndylyqtarymyzben ozamyz. Qandai zaman bolsa da ädet-ǧūryp, jol-joralǧylarymyzdy joǧaltuǧa bolmaidy. Audan äkımı Serık Zainuldinnıŋ qoldauymen jūmysyn bastaǧan üiırmege bır jyl tolmasa da, auyl balalarynyŋ sabaqqa degen qyzyǧuşylyǧy zor, yntalary ǧajap. Bärınıŋ de atqa mıngısı keledı. Bürkıt ūstaǧysy keledı. Tıptı «Tai mınemız» dep äke-şeşesıne tai aldyryp jatqandary bar», - deidı üiırme jetekşısı. Jaqynda Ürjar audanyna jol tüskende sabaq ötetın bölmenı arnaiy baryp tamaşalaǧanbyz. Şynyn aitaiyq, mektep ışıne emes, Tarbaǧatai tauynyŋ şatqaldarynyŋ arasyna enıp ketkendei küi keştık. Şejırelı Tarbaǧatai tauynyŋ tastarymen kömkerılgen bölme ortasynda aiaǧyna saptama, basyna tymaq, keudesıne qasqyr ışık kigen, qolyna bürkıt qondyrǧan Tättımbet Käpūly, janynda kök taǧysyna sondai bır qyzyǧuşylyqpen köz salyp, «ūstap körsem, qolyma qondyrsam» dep ūmtylǧan auyldyŋ qaradomalaqtary. Ǧajap körınıs emes pe?! Anadai jerde kümıstelgen er toqym tūrǧanyn aŋǧardyq.«Mūnyŋ ne ekenın balalar bıle me eken?» dep sol jerdegı oquşylardyŋ bırın sözge tarttym. «Äi, osylar osyny bılmeitın şyǧar-au» degen ışteigı küdıgımnıŋ külın kökke ūşyrdy.«Mynau – qūiysqan. Mūny ūstazym Tättımbet Käpūlynyŋ özı örgen. Qūiysqan ertoqym aldyǧa jyljyp ketpes üşın qajet. 150 jyldyq tarihy bar būl ertoqymdy atamnyŋ atasy jasaǧan» dep taq ete qaldy bır oquşy.Esımı - İsatai Raşitälıūly,7-synypta oqidy eken. Köközekte bolǧanymyzda būl auyldyŋ balalarynyŋ bärı at dese,bürkıt dese ışken asyn jerge qoia ma degen oiǧa qaldym.
Tättımbet Käpūlynyŋ üiıne barǧanymyzda aldymyzdan şyqqan 5-synypta oqityn qyzy Farida:
«Qanaty tuyrlyqtai körer közge,
Toqtadym köp oilanyp osy sözge.
Şapany etegındei qazaǧymnyŋ,
Tappadym artyq teŋeu būdan özge.
Jūqalau oq tūmsyǧy kelse jalpaq,
Denelı būjyr taban, būty taltaq.
Ūŋǧyr qabaq, şüŋırek şegır közdı,
Şoqpar san, keŋ iyqty, tösı şalqaq, - dep ataqty bürkıtşı Küntuǧan Toqtybaiūlynyŋ «Bürkıt synyn» öleŋdete jöneldı.
Auyl balal
aryna babadan qalǧan baǧlan önerımızdı nasihattap jürgen Tättımbet Käpūly byltyr Astanada ötken ūlttyq sport türlerınıŋ üzdıkterın anyqtaityn «Altyn tūǧyr» baiqauynda «Üzdık bürkıtşı» atalymyn ielenıp, ötken jyly Almaty oblysynyŋ Eskeldı auylynda ūiymdastyrylǧan «Sonar-2017» halyqaralyq bürkıtşıler saiysynda «Bırjan sal» atyndaǧy arnaiy syilyqpen marapattalǧan bolatyn. 2016, 2017 jyldary Ürjar jäne Aiagöz audandarynda respublikalyq bürkıtşıler festivalın ötkızuge mūryndyq bolǧan azamat atalǧan saiys osy aidyŋ 3-4 künderı Ürjar audanynyŋ Besterek auylynda ūiymdastyrylatynyn, kök taǧylarynyŋ qan qyzdyrar bäsekesıne elımızdıŋ tükpır-tükpırınen 40-tan astam bürkıt pen qarşyǧa kele jatqanyn aitty.
Būl kısınıŋ taǧy bır erekşelıgı, ädettegıdei Nauryz nemese özge de merekeler, ärtürlı konsertter, qoiylymdar kezınde ǧana emes, ūlttyq kiımderdı ünemı kiıp jüredı. Äsırese, qys mezgılınde saptama etıgı men pūşpaq tymaǧyn, qasqyr ışıgın üstınen tastamaidy. «Ūly dala elınıŋ ūrpaǧymyz deimız. Ūly dalanyŋ qazaǧy qandai boldy? Ūly dala qazaǧynyŋ kigen şapanynyŋ bır jaq öŋırı jerge tösenış, bır jaq öŋırı jamylǧy rölın atqarǧan. Jaugerşılık zamanda soiylmen köbıne tıze men şyntaqtan soǧatyn bolǧan. Saptama etık bır jaǧy, soqqydan qorǧaǧan. Ekınşıden, tızeŋe deiın jauyp tūrady, jyly ūstaidy. Qazaqtyŋ köbı tızeden ketedı ǧoi. Men saptama etıgımdı mäşinemen jürgende de kie beremın. Üirenıp alǧam. Jai aiaq kiım kisem, jel soǧady. Mektepke de kiıp baramyn. Dene tärbiesınen sabaq beremın ǧoi. Mektepke kırgennen keiın krossovkamdy kiıp alamyn. Köp balalar taŋdana, tamsana qaraidy, - deidı ūlttyq kiımımen köpge ülgı bop jürgen keiıpkerımız.
Azamat QASYM,
«Egemen Qazaqstan»Şyǧys Qazaqstan oblysy,Ürjar audany,Köközek auyly
