Säbira Mūhamedjanova 35 jyldan keiın aqtaldy

Jeltoqsan qūrbany, Öske­men­degı pe­dagogikalyq uchili­şenıŋ 2-kursynda oqyp jürıp, nebärı 16 jasynda qyrşy­ny­nan qiylǧan qazaqtyŋ batyr qyzy Sä­bira Mūhamedjanova 35 jyldan ke­iın aqtaldy. Mūndai jaǧymdy jaŋalyqty «Aiqynǧa» Şyǧys Qazaqstan oblys­tyq JELTOQSAN-86 qoǧamdyq bırlestıgınıŋ töraǧasy Marat Ramazanov süiınşılep jetkızdı.

Būl habardy estıgende quan­ǧany­myz öz aldyna «Säbira Mūha­med­janova älı künge deiın aqtal­maǧan ba?» dep taŋdanǧanymyz da ras. «Osy jyl bız üşın quanyşty, mereilı jyl boldy. Jeltoqsan köterılısınıŋ qahar­man­darynyŋ bırı Säbira Mūhamed­janova ǧana emes, onymen bır topta oqyǧan 28 qyzben bır kursta bılım alǧan 8 jıgıt aqtaldy. Būl bızge oŋai bolǧan joq. Osy jūmystyŋ basy-qasynda jürıp, jeltoqsanşy qyz-jıgıtter­dıŋ aqtaluyna zor üles qosqan Al­ma­tydaǧy tırkelmegen «Jeltoqsan aqiqaty» respub­likalyq qoǧamdyq bırlestıgınıŋ töraǧasy Beisenbai Saifoldaǧa aitar alǧysymyz zor», – deidı Marat Ramazanov.

Özı de Jeltoqsan köterılısıne qatysqan, bügınde kezınde jazyq­syz jaza arqalaǧan zamandastaryn aqtaumen şyndap ainalysyp jürgen Beisenbai Saifoldamen ūialy telefon arqyly söileskenı­mız­de köp jaiǧa qanyqqandai bol­dyq. Säbira Mūhamed­janovany aqtau jūmystarynyŋ qanşalyqty qiynǧa soqqanyn da tüsındık.

«Säbirany bız Almaty qalalyq prokuraturasy arqyly aqtadyq. Aqtamas būryn onymen bır topta oqyǧan 28 qyz, orys tobynda bılım alǧan Säule Ömırbekova jäne 8 jıgıttıŋ aqtau qūjattaryn aldyq. Bır qyzyǧy, Säbiranyŋ auyldasy Säule Ömırbekova 1987 jyly oqudan şyǧarylǧan. Sebebı 1986 jylǧy u-şu kezınde ün-tünsız ketıp qalǧan eken. «28 qyz aqtalǧanda qalai jalǧyz özın qaldyramyz?» dep, ony da tızımge qostyrdyq. Söitıp, «Säbiramen bırge oqyǧan 29 qyz aqtaldy, endı Säbiranyŋ özın de aqtaimyz» dep quanyp otyrǧanymyzda Almaty prokuraturasy köŋılımızdı su sepkendei basty. «Säbirany aqtai almaimyz, öitkenı tuǧan-tuystary joq. Eger 28 qyzǧa hat jazdyryp, «qar­sy emespız» degen qol qoidyryp äkelseŋızder, būl mäsele şeşıluı mümkın. Bas prokuratura bızge osylai dep otyr» dedı. Sodan jan­ūşyryp, Şyǧysqa baryp, 28 qyzdyŋ qolyn qoidyryp, Almaty qalalyq prokuraturasyna tabys ettık», – deidı Beisenbai Saifolda.

2021 jyldyŋ 27 qyrküiegınde be­rılgen, Almaty qalasy pro­kurory­nyŋ orynbasary N.Rakişev qol qoiǧan anyqtamada bylai dep jazylǧan: «1986 jylǧy jel­toq­sannyŋ 26-sy künı «Jeltoqsan» oqiǧasyna qatysqanyna bailanysty S.Muhamedjanova Öskemen qalasynda jataqhananyŋ besınşı qabatynan sekırıp, özın-özı mert ettı. Qazaqstan Respublikasynyŋ 1993 jylǧy 14 säuırdegı «Jappai saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryn aqtau turaly» zaŋy negızınde 01.01.1970 jyly tuǧan Sabira Es­im­bekovna Muhamedjanova saiasi quǧyn-sürgın qūrbany retınde tanylady». Şyǧys Qazaqstan oblystyq JELTOQSAN-86 qoǧamdyq bırles­tıgınıŋ töraǧasy Marat Ramazanov san jyl sarǧaia kütken qūjattyŋ köşırmelerın jaqynda Säbira Mūhamedjanova tuyp-ösken auyl­daǧy mektep pen Öskemendegı bılım alǧan kolledj ūjymyna jäne Nūr-Sūltan qalasyndaǧy Ūlttyq muzeige tabystapty. Al tırkelmegen «Jeltoqsan aqiqaty» respub­likalyq qoǧamdyq bırlestıgınıŋ töraǧasy Beisenbai Saifolda alda älı de jūmys köp ekenın jetkızdı. Onyŋ sözıne sensek, 2010-2021 jyldar aralyǧynda respublika boiynşa 400-ge juyq, Öskemen qala­sy boiynşa Jeltoqsan köte­rılısıne qatysy bar 38 azamattyŋ (28-ı Säbiranyŋ toptasy, bıreuı orys tobynda oqyǧan Säule Ömırbekova, 8 jıgıt – kurstasy jäne S.Mūhamedjanovanyŋ özı) aqtaluyna järdemdesıptı.

«Oraiy kelgende aita keteiın, qazır menıŋ qolymda Almatyda bolǧan Jel­toq­­san köterılısıne qatysqan 15 adam­nyŋ aq­talu qūjattary bar. Olar – sol uaqytta Almatyda jūmys ıstegen öskemendıkter. Säbira Mūhamedjanovamen bırge nemese joǧary kursta oqyp jazalanǧan studentterdıŋ tızımın Öskemendegı partiialyq arhivten aldym. Mäselen, Säbiradan joǧary, iaǧni 3-kursta oqyǧandar da alaŋǧa şyqqan. Aldaǧy uaqytta olardy da aqtau kerek dep oilaimyn», – deidı ol.

Säbira Mūhamedjanovamen bır kursta oqyp, bır jataqhanada tūrǧan, biyl 8 jıgıttıŋ qatarynda aqtau qūjatyn alǧan Amangeldı Oramalov mūnyŋ özı üşın kütpegen jaǧdai bolǧanyn aitady. «Äigılı dümpudıŋ ötkenıne 35 jyl bolypty. Şynymdy aitsam, bızdı de bıreu elep-eskeredı, aqtalamyz-au degen dünie oiymyzǧa kelmeptı. Säbiramen bır jataqhana­da tūrǧa­nymyz, alaŋda köp studenttermen bırge jürgenımız ras. Ol besınşı qabatta tūratyn edı. Men üşınşı qabatta tūrdym. Sol künı Öskemen­de 100-den astam jastar äuelı qazırgı Respublika alaŋyna jinalyp, sol jerden Uşanov alaŋyna deiın ūranymyzdy, talaptarymyzdy aityp, jürıp öttık. Soŋy­myz­­dan qalyŋ äsker kolonna bolyp kele jatty. «45 Gastronom» jaq­tan, iaǧni aldy myzdan taǧy bır kollana kelıp, ekı jaqtan qor­şady. Qaşatyndary qaşyp ülgerdı. Ekı kısı otyratyn uazikke 6 kısını otyrǧyzyp alyp kettı. Bız üş jıgıt Stahanov köşesındegı polisiia beketınde üş kün jatyp şyqtyq. Bır kısılık kameraǧa 11 kısını qamady. Üş künde tört piroşkidı äreŋ degende jalynyp sūrap aldyq. Ärbır 15 minut saiyn jeke-jeke tergeuge şaqyrdy. 15-16 jastaǧy kezımız. Jataqhanadaǧy 18-den asqan jıgıtterge «sender şyqpai-aq qoiyŋdar. Sottap jıberuı mümkın. Bız kämelet jasqa tolǧan joqpyz, eşkım sottai qoimas, eşteŋe bolmas» dep alaŋǧa bardyq qoi alaŋsyz. Säbira qaitys bolǧannan keiın komissiia qūrylyp, jataq­hanadan şyǧary­lyp, oqudan quyldyq. Bıraq jataq­hanaǧa kırıp jürdık. Jyl aiaǧynda äkem kelıp, auylǧa alyp kettı. Ne deimın, aqtal­ǧanyma quanyş­tymyn», – deidı Säbira Mūhamed­­janovanyŋ kurstasy. Aita keteiık, Öskemende Sä­bira Mūhamed­janovanyŋ esımı berılgen 560 metrlık köşe bar. Özı tuyp-ösken Tarbaǧatai audanyn­daǧy Aqmektep auylyndaǧy mek­tep­tıŋ aldyna biustı qoiylǧan. 2001 jyly «Tarbaǧatai audanynyŋ Qūrmettı azamaty» ataǧy berıldı.

«Osy­dan bır-ekı jyl būryn oblys­tyq Tıl basqarmasyna Säbiranyŋ auylyndaǧy mektepke onyŋ esımın beru jönınde hat jazylǧan. Olar būl ūsynystyŋ respublikalyq ono­mastikalyq komissiianyŋ ma­qūl­dauynan ötpegenın aitty. Sebebı Säbira Mūhamed­janova tanymal tūlǧalar tızımınde joq eken. Degenmen osymen toqtap qalmai jūmys ıstep jatyrmyz. Öskemen äkımdıgı Säbiraǧa qaladan basqa köşe beremız dep otyr», – deidı Marat Ramazanov.

Azamat QASYM