1908 jyly düniege kelgen Ozeola Makkarti bala kezınen Oŋtüstık Missisipi univerıne tüsıp, medbike boludy armandaǧan. Bıraq 6-klasta auyryp qalǧan tätesıne qarau üşın mekteptı tastap, odan keiın oquyn jalǧastyruǧa mümkındıgı bolmady.
Kır juuşy jūmysyna ornalasyp, är kün saiyn bırneşe $ jalaqy alyp jürdı. Bırde ol Missisipi Bankıne kelıp özıne jinaq esebın aştyrady da kün saiyn 1-2 $-dan sala bastaidy.
Odan ne üşın jinap jatyrsyŋ dep sūraǧanda, "Äjeme" dep jauap berıptı.
1944 jyly äjesı qaitys bolǧan soŋ da būrynǧy ädetımen azdap qarjy saluyn toqtatpapty. 70-jyldary şeşesı de ömırden ozady.
Bırde bank qyzmetkerı Ozeolaǧa aqşasynyŋ bır bölıgın obligasiialarǧa ainaldyrudy ūsynǧanda ol oǧan asa män bermei, kelıse salady.
Ol söitıp 75 jyl boiy tūrmys qūrmastan, kır juuşy bolyp eŋbek etıptı.
Pensiiaǧa şyqqanşa tuǧan qalasynan da ūzap şyqpaǧan. 1995- jyly bank qyzmetkerı Pol Loglin Ozeola soŋǧy aptada bankke kelmei qalǧasyn üiıne baryp ne bolǧanyn bılgısı keledı( ne degen qamqorlyq).
Söitse auyryŋqyrap qalǧan eken. Özınıŋ aldynda qanşama jylǧy auyr jūmystan qaljyraǧan adamdy körgen Pol bankke kelgesın onyŋ esep-şotyn tekseruge ūiǧarady. Sonda ol taŋqaldy desek, eşteŋe aitpaǧandyq bolar edı.
300000 $-ǧa juyq aqşa jinaqtalyp qalǧan eken. Köp ūzamai bankıge kelgen miss Makkarti äuelgıde senbei, közı jetkennen keiın: ,"Schetımde jata bersın" deidı.
Bank qyzmetkerlerı oǧan endı jūmys ısteudıŋ qajetı joqtyǧyn, jinalǧan aqşanyŋ şalqyp ömır süruıne jetkılıktı ekenın aitqanynan tük şyqpapty. Ozeola özınıŋ aqşa üşın emes, adamdarǧa paida keltıru üşın jūmys ıstep jürgenın aitady.
"Onda jinaǧan aqşaŋyzdy qaida jūmsaisyz" deidı bankıdegıler. Sonda Ozeoala: "Kedei semialardyŋ oqudy armandaityn balalary üşın stipendiia taǧaiyndaǧym keledı" dep bar aqşasyn soǧan audaratynyn aitady.
"Al özıŋızge qanşa qaldyrasyz" dese, "men özımdı asyrauyma qauqarym jetedı" dep jauap beredı.
Būl oqiǧa äuelı ştatqa, sosyn bükıl AQŞ-qa jyldam taralady da, köp adamdardyŋ qorǧa aqşa audaruyna sep bolady.Media-magnat Tid Ternerge äser etkenı sonşa, ol 1997- jyly 1 milliard $-dy bır-aq audarypty.
Ozeoalany Missisipi universitetı studentterımen kezdesuge şaqyryp: "Qandai armanyŋyz bar?" dep sūraǧanda: "Menıŋ stipendiiama oqyp, diplom alǧan oquşyny körıp ketu" degen eken.
Ökınışke qarai 1999-jyly 92 jasynda Ozeola Makkarti dünieden ozdy. Al bır jyldan soŋ onyŋ qorynyŋ stipendiiasyn alǧan studentterdıŋ ışınen alǧaşqy bolyp 18 jasar Stefaniia Ballok diplom aldy.
P.S. 1996jyly Atlanta olimpiadasynyŋ alauyn alyp jüru märtebesıne ie boldy. Garvard univerınıŋ qūrmettı doktory ataǧyn ielendı. Bırıkken Ūlttar Ūiymynyŋ marapatyn aldy. Onyŋ ısı "Niu Iork Taims" gazetınıŋ bırınşı betınde jariialanyp, barlyq ortalyq telekanaldardan körsetıldı.
Iýtub arnasynan Ozeola Makkarti dep ızdeseŋızder videosyn tamaşalai alasyzdar.
Ramazan AJNİIаZOV.
