1908 jyly dúnıege kelgen Ozeola Makkartı bala kezinen Ońtústik Mıssısıpı ýnıverine túsip, medbıke bolýdy armandaǵan. Biraq 6-klasta aýyryp qalǵan tátesine qaraý úshin mektepti tastap, odan keıin oqýyn jalǵastyrýǵa múmkindigi bolmady.
Kir jýýshy jumysyna ornalasyp, ár kún saıyn birneshe $ jalaqy alyp júrdi. Birde ol Mıssısıpı Bankine kelip ózine jınaq esebin ashtyrady da kún saıyn 1-2 $-dan sala bastaıdy.
Odan ne úshin jınap jatyrsyń dep suraǵanda, "Ájeme" dep jaýap beripti.
1944 jyly ájesi qaıtys bolǵan soń da burynǵy ádetimen azdap qarjy salýyn toqtatpapty. 70-jyldary sheshesi de ómirden ozady.
Birde bank qyzmetkeri Ozeolaǵa aqshasynyń bir bóligin oblıgaııalarǵa aınaldyrýdy usynǵanda ol oǵan asa mán bermeı, kelise salady.
Ol sóıtip 75 jyl boıy turmys qurmastan, kir jýýshy bolyp eńbek etipti.
Pensııaǵa shyqqansha týǵan qalasynan da uzap shyqpaǵan. 1995- jyly bank qyzmetkeri Pol Loglın Ozeola sońǵy aptada bankke kelmeı qalǵasyn úıine baryp ne bolǵanyn bilgisi keledi( ne degen qamqorlyq).
Sóıtse aýyryńqyrap qalǵan eken. Óziniń aldynda qanshama jylǵy aýyr jumystan qaljyraǵan adamdy kórgen Pol bankke kelgesin onyń esep-shotyn tekserýge uıǵarady. Sonda ol tańqaldy desek, eshteńe aıtpaǵandyq bolar edi.
300000 $-ǵa jýyq aqsha jınaqtalyp qalǵan eken. Kóp uzamaı bankige kelgen mıss Makkartı áýelgide senbeı, kózi jetkennen keıin: ,"Schetimde jata bersin" deıdi.
Bank qyzmetkerleri oǵan endi jumys isteýdiń qajeti joqtyǵyn, jınalǵan aqshanyń shalqyp ómir súrýine jetkilikti ekenin aıtqanynan túk shyqpapty. Ozeola óziniń aqsha úshin emes, adamdarǵa paıda keltirý úshin jumys istep júrgenin aıtady.
"Onda jınaǵan aqshańyzdy qaıda jumsaısyz" deıdi bankidegiler. Sonda Ozeoala: "Kedeı semıalardyń oqýdy armandaıtyn balalary úshin stıpendııa taǵaıyndaǵym keledi" dep bar aqshasyn soǵan aýdaratynyn aıtady.
"Al ózińizge qansha qaldyrasyz" dese, "men ózimdi asyraýyma qaýqarym jetedi" dep jaýap beredi.
Bul oqıǵa áýeli shtatqa, sosyn búkil AQSh-qa jyldam taralady da, kóp adamdardyń qorǵa aqsha aýdarýyna sep bolady.Medıa-magnat Tıd Ternerge áser etkeni sonsha, ol 1997- jyly 1 mıllıard $-dy bir-aq aýdarypty.
Ozeoalany Mıssısıpı ýnıversıteti stýdentterimen kezdesýge shaqyryp: "Qandaı armanyńyz bar?" dep suraǵanda: "Meniń stıpendııama oqyp, dıplom alǵan oqýshyny kórip ketý" degen eken.
Ókinishke qaraı 1999-jyly 92 jasynda Ozeola Makkartı dúnıeden ozdy. Al bir jyldan soń onyń qorynyń stıpendııasyn alǵan stýdentterdiń ishinen alǵashqy bolyp 18 jasar Stefanııa Ballok dıplom aldy.
P.S. 1996jyly Atlanta olımpıadasynyń alaýyn alyp júrý mártebesine ıe boldy. Garvard ýnıveriniń qurmetti doktory ataǵyn ıelendi. Birikken Ulttar Uıymynyń marapatyn aldy. Onyń isi "Nıý Iork Taıms" gazetiniń birinshi betinde jarııalanyp, barlyq ortalyq telekanaldardan kórsetildi.
Iýtýb arnasynan Ozeola Makkartı dep izdeseńizder vıdeosyn tamashalaı alasyzdar.
Ramazan AJNIIaZOV.
