Kedei memlekette bärı qymbat bolady

Kedei memlekette bärı qymbat bolady degen sözdı özımşe taldap köreiın. Men ekonomist, saiasatker tıptı biznesmen emespın. Bilıktegıler joǧary jaqta tūrǧannan keiın olarǧa basqaşa körınetını zaŋdylyq şyǧar. Özım qarapaiym adam bolǧasyn maǧan bärı jeŋıl häm oŋai bop körıner bälkım. Qysqasy, KEDEI MEMLEKTTE NEGE BÄRI QYMBAT degen sūraqqa özım köşıp kelgen Sergeevka eldı mekenın ülgı retınde alyp, taldap köreiın. Mysaly bızde qūrylys materialdar satatyn «Stroi mir» degen düken bar. Bükıl audandaǧy bırdeŋe salam degen adamdar, tıptı körşıles audannan kelıp osy dükennen qūrylys zattaryn satyp alady. İesı özge ūlt ökılı. 100 km radiustaǧy osy saladaǧy dükennen jalǧyz bolǧandyqtan tasy örge domalap tūr. Jaman atqa jal bıtse janyna torsyq bailatpas degendei, düken ışınde öz şarttaryn qoiyp, orasan kezek jasap- klientke alsaŋ al, almasaŋ alma degen dünie jasaidy. Baǧalary da aspannan tüskendei. Aldynda jūmystaǧy bastyqpen bır qūral alǧanbyz. Almatynyŋ baǧasynan 40 paiyz qymbat. Amalsyz aldyq. Nege? Öitkenı «konkurensiia» joq, jaqyn maŋaida konkurent joq. Aiaq astynan bır qazaq kep osyndai düken aşsynşy. Baǧalaryn myna dükennen 10 paiyz tömen qoisa- mynalarda esterın jiyp, baǧalaryn tüsıredı de är klientke kenedei jabysatyn ed. Nätijesınde «baǧa tüsedı, sapa joǧarlaidy. Būndai mysaldar jetedı negızı. Aitqym kelgenı, bızde adam arasynda, eldı meken tıptı memleket deŋgeiınde «bäsekelestık damymaǧan. Ükımet deŋgeiınde degenım, mysaly AQŞta ekı partiia bar. Jyl saiyn bırınen bırın ötkızıp keremet programmalar jasap jatyr. Nätijesınde AQŞ ozyp tūr. Al bızde.. Nūr Otan. Negızı deimın, bız tezırek köterıluımız üşın käsıpkerler bır bırımen bäsekelesıp, soŋynda bas qosyp ükımetpen bäsekege tüsuı kerek. Mysaly, Germaniiada mūǧalımnıŋ jalaqysy 3,5 myŋ euro deimız. Ony jasaǧan ükımet deimız. Ükımetı halyq üşın ıstep jatyr deimız. Şyndyǧynda basqaşa, mysaly Berlinnıŋ özınde 50 şaqty jeke menşık mektep bar. Mūǧalımderdıŋ jalaqysy 3 myŋ eurodan bastalyp 12 myŋ euroǧa deiın jetedı. Sol sebeptı tıs qaqqan mamandardyŋ köbı «jeke menşık mektepterge öte bastaǧan. Nätijesınde Nemıs ükımetı mektepten ketıp jatqan mamandardy barynşa ūstap qaluy üşın jalaqyny köteruge amalsyz mäjbür bolǧan. Būndai dünie densaulyq saqtau, auyl şaruaşylyǧy qysqasy bär jerde bar. Bärın qosyp tūrǧan bır ǧana närse — KONKURENSİIа. Mıne bızge osy kerek. Kelısesız be?