«Täuelsızdık» degen ūǧym bar ekenın alǧaş ret tarih sabaǧynan estıdık. Oǧan deiın ülkenderdıŋ auzynan būl sözdı estıgen emen. Bızdıŋ auyldyŋ adamdary «Täuelsızdık aldyq, Keŋes ökımetı qūlady» degen tırkesterdı «e-e, sol kezde nan qymbattap, qiynşylyq kez bastalǧan edı ǧoi» deumen eske alady. 90-jyldardy aita qalsaŋ estitınıŋ «ala dorbanyŋ» ainalasy. Keide eldegılerden: «Äi, osy Täuelsızdık aldyq degende üiden iıs şyǧardyŋdar ma?» – dep sūrauǧa jüregım daualamaidy. Renjisıŋ. Oqymaǧannan, bılımsızdıkten dep oilauşy edım. Joq. Olai emes sekıldı.
Bızdıŋ auyldyŋ adamdary «täuelsızdık» degen ūǧymnyŋ özınıŋ ne ekenın tüsınbegen-au. Öitkenı, olar eşkımge täueldı bolyp körmegen sekıldı. Keşegı keŋes ökımetı bar kärın qalaǧa tögıp, erte me, keş pe, barlyq auyl adamdary qalaǧa bır kelerın bılgen bolar. Iаǧni auyldaǧylardyŋ qolynda küş joq ekenın olar jaqsy tüsındı.
Jalpy alǧanda, Qazaqstan 1991 jyly Täuelsızdıktı köptı körgen qariianyŋ «e-e» dep iek qaǧuyndai işaramen qabyldaǧan syŋaily. Bıraq, qariiadan äŋgıme tyŋdaǧan kısı bıledı ǧoi, qysqa qaiyrylǧan «e-e» degen işaranyŋ arǧy jaǧynda tamaqtyŋ bır qyrnalyp baryp, aitylatyn qanşama äŋgıme jatqanyn.
Al bızdıŋ bır kezderı territoriia bölınısı tūsynda jäne aşarşylyq pen kämpeske kezeŋderınde şekaraasqan qandastarymyz būl täuelsızdıktı qalai qabyldady? Atamekenıne oraluǧa asyqty deuge bolar. Bıraq sol territoriialardyŋ özı bızdıŋ jerımız, sol qazaqtyŋ atamekenı ekenın qaida qoiarsyŋ. Jä, öz ūltyŋmen attas elde ömır sürgenge ne jetsın. Osy arman jetegınde qanşama qandasymyz elımızge köşıp keldı. Osy köşpen halyq tolysty, ädebietı men önerı tolysty. Bızdıŋ önerımızde jaŋa esımder paida boldy. Söz etkelı otyrǧan ännıŋ avtorlary da arǧy betten kelgen qandastarymyz. Sözı – aqyn Almas Ahmetbektıkı. Än avtory – Ermūrat Zeiıphan. Ännıŋ aty – «Kök tudyŋ jelbıregenı».
Būl än erte şyqqanymen, halyqqa keşteu tanyldy. Öitkenı, alǧaşynda operalyq mänerde oryndalǧan bolatyn. Oryndauşysy – Maira Mūhammedqyzy. Al ännıŋ jalpyhalyqtyq sipat aluy İbragim Eskendırdıŋ oryndauynan keiın boldy. Aqyn Almas Ahmetbek kök tudy alǧaş Qorǧasta körgen kezınde-aq sanasyna «Kök tudyŋ jelbıregenı» degen jol tüsıptı. Eşbır tapsyryssyz, bıreudıŋ ötınışınsız öleŋ joldary jazylyp şyǧady. Būl öleŋge eŋ bırınşı än jazǧan Erkın Ergenūly degen sazger eken. Bıraq än aqynnyŋ köŋılınen şyqpai, opera änşısı Ermūrat Zeiıphanǧa ötınış jasaǧan. Aqyn Qūl-Kerım Elemes än tarihy jönınde bylai deidı: «Küzdıŋ künı Ermūrat jataqhanaǧa keşıgıp, kıre almai saiabaqta tüneuıne tura keledı. Asyly, Jazuşylar odaǧynyŋ aldyndaǧy bır kezderdegı Şämşı, Mūqaǧalilar tünep jüretın saiajai bolsa kerek. Küzdıŋ suyǧy ötıp, qaltyrap jatsa da moiymai: «Elımde jürmın emes pe? Nesın jauraimyn?» – dep joldyŋ arǧy betındegı sol kezdegı ükımet üiınıŋ maŋdaiyndaǧy kök tuǧa qarap jatyp, osy ändı yŋyldap jatyp şyǧarǧan körınedı».
Ännıŋ qysqaşa tarihy osy. Al töŋıregınde ekı türlı pıkır bar. Bırınşısı, arǧy betten kelgen qandastarymyz arasynda būl ändı şekara asyp kelgen azamat oryndauy kerek edı degen ökınış bar. Ekınşısı, jalpy änge emes, qaiyrmasynda aitylatyn: «Talasqa tüsse jan men tu, Jan emes maǧan keregı» degen jolǧa aitylady. Dälırek aitsaq, osy joldardan keşegı keŋestık saiasattyŋ lebı esedı deidı. Äsıreqyzyl, äsırepatriottyq degendı jeleu etedı.
Bızdıŋ oiymyzşa, bırınşı pıkırdıŋ ǧūmyry qysqa. Arǧy betten auyp kelgen aǧaiynnyŋ elge sıŋıse almai, üirenıse almai jürgen ışkı bır jaǧdaiynan tuǧan söz. Tıptı, ännıŋ negızgı maqsatyna, ideiasyna sai emes.
Al, ekınşı pıkırdı demokratiialyq pıkır deuge bolady. Bıraq, däl osy jan men tu talasqa tüsken jerde, jannyŋ kerek emestıgınen ideologiianyŋ iısı şyǧa ma? Bızdıŋşe, būl pıkır saiasatpen ulanǧan sananyŋ qorytqan sözı bolsa kerek. Jalpy än men sözınıŋ tūla boiynan saiasi keŋestık änderdegıdei bıreudı ülgı etu, ideal köteru mülde baiqalmaidy. Tek öz Otanyn, elın süigen azamattyŋ jeke pıkırı. Soŋymnan er dep eşkımdı jetelemeidı. Qoldan jasalǧan Pavlik Morozovtyŋ da, Batyr bala Bolatbektıŋ de erlıgıne şaqyrmaidy. Ol jäi ǧana elge kelıp, Qytai men Qazaqstan arasyndaǧy Qorǧasta tıgulı tūrǧan kök tudy körgendegı Almas Ahmetbektıŋ közıne ırkılıp qalǧan jas pen kömeiıne kömılıp qalǧan öksıktıŋ jeke qalǧandaǧy sözge ainalyp jaryqqa şyqqany ǧana. Aqyn memlekettık rämızdı jalǧan patriottyqpen surettegen joq. Ol jelbıregen kök tudan tek quanyşty ǧana emes, qasırettı kördı. Än soŋy:
«Kök tudyŋ jelbıregenı –
Baqyttyŋ eljıregenı,
Qiyrda qalǧan qazaqtyŋ
Közınıŋ möldıregenı», – degen şumaqpen aiaqtalady.
Osy uaqytqa deiın kök tuymyzǧa qanşama teŋeuler aityldy. Täuelsızdık jyldary ǧana emes, türkılık däuırden berı kök tudyŋ ainalasynda örbıp kelemız. Türkınıŋ tuynyŋ tüsı kök bolǧanyn bılersızder! İä, sonymen kök tudaǧy qyrandy aittyq, aspan sekıldı şeksızdık pen ūlttyq naqyşty, oiu-örnektı aittyq. Barlyǧyn asqaq, köterıŋkı teŋeulermen söiledık.
Al «Kök tudyŋ jelbıregenı» änı bızdıŋ qolymyzǧa kök tudy ūstatyp qoiyp, anyqtap qaratty. Osy ännen keiın ǧana bız asqaq teŋeulermen kötermelep, sipap söilep jürgen kök tuymyzǧa şyn üŋılıp, odan qiyrda qalǧan qazaqtyŋ möldıregen janaryn tapqan syŋailymyz.
«Aq jelken» jurnalynyŋ ötken bırınşı sanynda Üsen Tortai Blok aqynnyŋ Otanyn «äielıne» teŋegenı turaly: «Otanyn äielınıŋ obrazynda, äielın Otanynyŋ keipınde köru estetikanyŋ jaŋa bır satysy», – degen toqtamǧa keledı. Al kök tudy qiyrdaǧy qandastardyŋ közınıŋ möldıregenıne teŋeu şe? Masştaby jaǧynan ese jıberse de, maǧynasy jaǧynan ornyqty teŋeu sekıldı.
Joǧaryda aitqanymyzdai, eşbır tapsyryssyz jazylǧan «Kök tudyŋ jelbıregenı» änınen saiasi astar ızdeu, onyŋ ışınde tu men jan talasqa tüsken jerınen saiasilyq ızdeu – tarihyn tanymaityn, qazaqtyŋ ötkenınen mülde beihabar adamnyŋ pıkırı degımız keledı.
HIH ǧasyrda qazaq dalasynda bolǧan orys ǧalymy A.Levşin: «Tu qazaqtardyŋ qaru-jaraqtaryna jatady. Ärbır rudyŋ özınıŋ tuy men belgısı bolǧan. Olar beibıt zamanda mūqiiat saqtalyp, tek soǧys bolǧan kezde ǧana şyǧarylǧan», – dep jazady. Alǧaşqy söilemıne nazar audaryŋyzşy. Tu – qazaqtyŋ qaruy. Negızınen, alǧaşqy tular bükıl äskerdı basqaru üşın paidalanylǧan. Biık tu arqyly qolbasşylar soǧys alaŋyndaǧy jauyngerlerge taktikany habarlap, şabuyl baǧytyn belgılep berıp otyrdy. Jauǧa ūstap şabar qarumen bırge, qaru ūstaǧandy basqaratyn närse – tu. Osy qasietınen keiın, şynynda, onyŋ qaru bolmaǧanda nesı qaldy? Al tudyŋ halyqty bırıktırer, bır jerge jinar erekşe küşı osy qasietınıŋ negızınde qalyptasqan. Būl jönınde Serıkbol Qondybaidyŋ «Jauyngerlık ruh» kıtabynda: «Tudyŋ tıgıluı nemese baǧanaǧa, aǧaşqa jalaudyŋ bailanuy – asa maŋyzdy ärı folklorlyq mūrada köp taraǧan äreketterdıŋ bırı, onyŋ astarynda miftık qoǧamdy, örkeniettı ornatu, strukturasyn belgıleu tüsınıgı jatyr» , – delıngen. Soǧys dalasyndaǧy tu – tek taktika men baǧyt habarlauşy emes. Ol – äskerdıŋ ruhy. Tuy qūlaǧan äskerdıŋ ruhy bırge qūlaidy. Sondyqtan jaudyŋ alǧaşqy qarauyly tu ūstauşyny tabady. Al tu ūstau ekınıŋ bırınıŋ maŋdaiyna būiyrǧan baq emes. Erdıŋ erınıŋ ǧana qolynan keledı. At üstınde tudy üzeŋgısıne tırep alyp, şırene otyrǧan talai batyrdyŋ özı ölgenımen, tudy qūlatpai ūstap qalǧany jönınde qazaq arasynda aitylar aŋyz da barşylyq. Osyndai özı ölse de tudy jyqpai qalǧan batyrlardyŋ erlıgı jaiynda oilap otyryp, bügıngı qoǧamdaǧy «Talasqa tüsse jan men tu, Jan emes maǧan keregı» degen joldarǧa köŋıltolmastyq bıldırıp, saiasilanǧan degen pıkırlerdı estıgende ärbır qazaqtyŋ aitqyzbai tüsıner, ymdaspai ūǧynar bır düniesınıŋ sany kemıgenın sezınesıŋ.
At üstınde otyryp tu ūstaǧan batyrlardyŋ beinelerı qazaq dalasynan tabylǧan jartastaǧy petroglifterde de köptep kezdesedı. Būl jönınde belgılı ǧalym Z.Samaşev «tu ūstaǧan at üstındegı jauynger beinesı – batyrlyq däuırdıŋ keŋ tanylǧan emblemasy jäne ertetürıktık mädeni keşennıŋ erekşe «mädeni kody» bolyp sanalatynyn» aitady. Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq muzeiınıŋ «Tarih» zalynda Baiǧozy Naimantaiūlynyŋ özı ūstaǧan tuy ılınıp tūr. Tüsı – aq. Bır derekterde boz dep te atap jür. Bıraq, anyqtap qarasaŋyz bozdan görı, tüsı oŋǧan aqqa köp jaqyn. Baiǧozy batyrdyŋ özı Abylai hanmen bır kezeŋde ömır sürıp, hannyŋ negızgı tu ūstauşylarynyŋ bırı ekenın eskersek, Abylaidyŋ aq tuy – däl osy tu boluy da ǧajap emes. Qoş! Tarihqa tereŋdemei-aq qoialyq. HVIII ǧasyrdan jetken tudyŋ bırneşe jerınde tesık bar. Jau jebelerınıŋ orny. Bır sät elestetıŋızşı. Keşegı ǧūn babaŋ oilap tauyp, qalyŋ şürşıttıŋ qysyq közderın tas töbesıne şyǧara ysqyrǧan jebeler sen köterıp tūrǧan tudy tesıp ötıp jatyr. Üş-tört qūlaş tömen kelse iyǧyŋda Allanyŋ doby tūr… Al bız marǧau esınep «Kök tudyŋ jelbıregenı» änıne saiasattyŋ, ideologiianyŋ eş qatysy joq deimız. Tıptı, qatysy bolsa da nesı bar eken? Bairaq üşın, el üşın jan beru keşegı keŋestık sūrqiia ideologiianyŋ qaldyǧy degender bırınşı Süiınbaiǧa soqtyqsyn.
Odan keiıngısın körıp alarmyz.
Al bızdıŋ bır kezderı territoriia bölınısı tūsynda jäne aşarşylyq pen kämpeske kezeŋderınde şekaraasqan qandastarymyz būl täuelsızdıktı qalai qabyldady? Atamekenıne oraluǧa asyqty deuge bolar. Bıraq sol territoriialardyŋ özı bızdıŋ jerımız, sol qazaqtyŋ atamekenı ekenın qaida qoiarsyŋ. Jä, öz ūltyŋmen attas elde ömır sürgenge ne jetsın. Osy arman jetegınde qanşama qandasymyz elımızge köşıp keldı. Osy köşpen halyq tolysty, ädebietı men önerı tolysty. Bızdıŋ önerımızde jaŋa esımder paida boldy. Söz etkelı otyrǧan ännıŋ avtorlary da arǧy betten kelgen qandastarymyz. Sözı – aqyn Almas Ahmetbektıkı. Än avtory – Ermūrat Zeiıphan. Ännıŋ aty – «Kök tudyŋ jelbıregenı».
Būl än erte şyqqanymen, halyqqa keşteu tanyldy. Öitkenı, alǧaşynda operalyq mänerde oryndalǧan bolatyn. Oryndauşysy – Maira Mūhammedqyzy. Al ännıŋ jalpyhalyqtyq sipat aluy İbragim Eskendırdıŋ oryndauynan keiın boldy. Aqyn Almas Ahmetbek kök tudy alǧaş Qorǧasta körgen kezınde-aq sanasyna «Kök tudyŋ jelbıregenı» degen jol tüsıptı. Eşbır tapsyryssyz, bıreudıŋ ötınışınsız öleŋ joldary jazylyp şyǧady. Būl öleŋge eŋ bırınşı än jazǧan Erkın Ergenūly degen sazger eken. Bıraq än aqynnyŋ köŋılınen şyqpai, opera änşısı Ermūrat Zeiıphanǧa ötınış jasaǧan. Aqyn Qūl-Kerım Elemes än tarihy jönınde bylai deidı: «Küzdıŋ künı Ermūrat jataqhanaǧa keşıgıp, kıre almai saiabaqta tüneuıne tura keledı. Asyly, Jazuşylar odaǧynyŋ aldyndaǧy bır kezderdegı Şämşı, Mūqaǧalilar tünep jüretın saiajai bolsa kerek. Küzdıŋ suyǧy ötıp, qaltyrap jatsa da moiymai: «Elımde jürmın emes pe? Nesın jauraimyn?» – dep joldyŋ arǧy betındegı sol kezdegı ükımet üiınıŋ maŋdaiyndaǧy kök tuǧa qarap jatyp, osy ändı yŋyldap jatyp şyǧarǧan körınedı».
Ännıŋ qysqaşa tarihy osy. Al töŋıregınde ekı türlı pıkır bar. Bırınşısı, arǧy betten kelgen qandastarymyz arasynda būl ändı şekara asyp kelgen azamat oryndauy kerek edı degen ökınış bar. Ekınşısı, jalpy änge emes, qaiyrmasynda aitylatyn: «Talasqa tüsse jan men tu, Jan emes maǧan keregı» degen jolǧa aitylady. Dälırek aitsaq, osy joldardan keşegı keŋestık saiasattyŋ lebı esedı deidı. Äsıreqyzyl, äsırepatriottyq degendı jeleu etedı.
Bızdıŋ oiymyzşa, bırınşı pıkırdıŋ ǧūmyry qysqa. Arǧy betten auyp kelgen aǧaiynnyŋ elge sıŋıse almai, üirenıse almai jürgen ışkı bır jaǧdaiynan tuǧan söz. Tıptı, ännıŋ negızgı maqsatyna, ideiasyna sai emes.
Al, ekınşı pıkırdı demokratiialyq pıkır deuge bolady. Bıraq, däl osy jan men tu talasqa tüsken jerde, jannyŋ kerek emestıgınen ideologiianyŋ iısı şyǧa ma? Bızdıŋşe, būl pıkır saiasatpen ulanǧan sananyŋ qorytqan sözı bolsa kerek. Jalpy än men sözınıŋ tūla boiynan saiasi keŋestık änderdegıdei bıreudı ülgı etu, ideal köteru mülde baiqalmaidy. Tek öz Otanyn, elın süigen azamattyŋ jeke pıkırı. Soŋymnan er dep eşkımdı jetelemeidı. Qoldan jasalǧan Pavlik Morozovtyŋ da, Batyr bala Bolatbektıŋ de erlıgıne şaqyrmaidy. Ol jäi ǧana elge kelıp, Qytai men Qazaqstan arasyndaǧy Qorǧasta tıgulı tūrǧan kök tudy körgendegı Almas Ahmetbektıŋ közıne ırkılıp qalǧan jas pen kömeiıne kömılıp qalǧan öksıktıŋ jeke qalǧandaǧy sözge ainalyp jaryqqa şyqqany ǧana. Aqyn memlekettık rämızdı jalǧan patriottyqpen surettegen joq. Ol jelbıregen kök tudan tek quanyşty ǧana emes, qasırettı kördı. Än soŋy:
«Kök tudyŋ jelbıregenı –
Baqyttyŋ eljıregenı,
Qiyrda qalǧan qazaqtyŋ
Közınıŋ möldıregenı», – degen şumaqpen aiaqtalady.
Osy uaqytqa deiın kök tuymyzǧa qanşama teŋeuler aityldy. Täuelsızdık jyldary ǧana emes, türkılık däuırden berı kök tudyŋ ainalasynda örbıp kelemız. Türkınıŋ tuynyŋ tüsı kök bolǧanyn bılersızder! İä, sonymen kök tudaǧy qyrandy aittyq, aspan sekıldı şeksızdık pen ūlttyq naqyşty, oiu-örnektı aittyq. Barlyǧyn asqaq, köterıŋkı teŋeulermen söiledık.
Al «Kök tudyŋ jelbıregenı» änı bızdıŋ qolymyzǧa kök tudy ūstatyp qoiyp, anyqtap qaratty. Osy ännen keiın ǧana bız asqaq teŋeulermen kötermelep, sipap söilep jürgen kök tuymyzǧa şyn üŋılıp, odan qiyrda qalǧan qazaqtyŋ möldıregen janaryn tapqan syŋailymyz.
«Aq jelken» jurnalynyŋ ötken bırınşı sanynda Üsen Tortai Blok aqynnyŋ Otanyn «äielıne» teŋegenı turaly: «Otanyn äielınıŋ obrazynda, äielın Otanynyŋ keipınde köru estetikanyŋ jaŋa bır satysy», – degen toqtamǧa keledı. Al kök tudy qiyrdaǧy qandastardyŋ közınıŋ möldıregenıne teŋeu şe? Masştaby jaǧynan ese jıberse de, maǧynasy jaǧynan ornyqty teŋeu sekıldı.
Joǧaryda aitqanymyzdai, eşbır tapsyryssyz jazylǧan «Kök tudyŋ jelbıregenı» änınen saiasi astar ızdeu, onyŋ ışınde tu men jan talasqa tüsken jerınen saiasilyq ızdeu – tarihyn tanymaityn, qazaqtyŋ ötkenınen mülde beihabar adamnyŋ pıkırı degımız keledı.
HIH ǧasyrda qazaq dalasynda bolǧan orys ǧalymy A.Levşin: «Tu qazaqtardyŋ qaru-jaraqtaryna jatady. Ärbır rudyŋ özınıŋ tuy men belgısı bolǧan. Olar beibıt zamanda mūqiiat saqtalyp, tek soǧys bolǧan kezde ǧana şyǧarylǧan», – dep jazady. Alǧaşqy söilemıne nazar audaryŋyzşy. Tu – qazaqtyŋ qaruy. Negızınen, alǧaşqy tular bükıl äskerdı basqaru üşın paidalanylǧan. Biık tu arqyly qolbasşylar soǧys alaŋyndaǧy jauyngerlerge taktikany habarlap, şabuyl baǧytyn belgılep berıp otyrdy. Jauǧa ūstap şabar qarumen bırge, qaru ūstaǧandy basqaratyn närse – tu. Osy qasietınen keiın, şynynda, onyŋ qaru bolmaǧanda nesı qaldy? Al tudyŋ halyqty bırıktırer, bır jerge jinar erekşe küşı osy qasietınıŋ negızınde qalyptasqan. Būl jönınde Serıkbol Qondybaidyŋ «Jauyngerlık ruh» kıtabynda: «Tudyŋ tıgıluı nemese baǧanaǧa, aǧaşqa jalaudyŋ bailanuy – asa maŋyzdy ärı folklorlyq mūrada köp taraǧan äreketterdıŋ bırı, onyŋ astarynda miftık qoǧamdy, örkeniettı ornatu, strukturasyn belgıleu tüsınıgı jatyr» , – delıngen. Soǧys dalasyndaǧy tu – tek taktika men baǧyt habarlauşy emes. Ol – äskerdıŋ ruhy. Tuy qūlaǧan äskerdıŋ ruhy bırge qūlaidy. Sondyqtan jaudyŋ alǧaşqy qarauyly tu ūstauşyny tabady. Al tu ūstau ekınıŋ bırınıŋ maŋdaiyna būiyrǧan baq emes. Erdıŋ erınıŋ ǧana qolynan keledı. At üstınde tudy üzeŋgısıne tırep alyp, şırene otyrǧan talai batyrdyŋ özı ölgenımen, tudy qūlatpai ūstap qalǧany jönınde qazaq arasynda aitylar aŋyz da barşylyq. Osyndai özı ölse de tudy jyqpai qalǧan batyrlardyŋ erlıgı jaiynda oilap otyryp, bügıngı qoǧamdaǧy «Talasqa tüsse jan men tu, Jan emes maǧan keregı» degen joldarǧa köŋıltolmastyq bıldırıp, saiasilanǧan degen pıkırlerdı estıgende ärbır qazaqtyŋ aitqyzbai tüsıner, ymdaspai ūǧynar bır düniesınıŋ sany kemıgenın sezınesıŋ.
At üstınde otyryp tu ūstaǧan batyrlardyŋ beinelerı qazaq dalasynan tabylǧan jartastaǧy petroglifterde de köptep kezdesedı. Būl jönınde belgılı ǧalym Z.Samaşev «tu ūstaǧan at üstındegı jauynger beinesı – batyrlyq däuırdıŋ keŋ tanylǧan emblemasy jäne ertetürıktık mädeni keşennıŋ erekşe «mädeni kody» bolyp sanalatynyn» aitady. Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq muzeiınıŋ «Tarih» zalynda Baiǧozy Naimantaiūlynyŋ özı ūstaǧan tuy ılınıp tūr. Tüsı – aq. Bır derekterde boz dep te atap jür. Bıraq, anyqtap qarasaŋyz bozdan görı, tüsı oŋǧan aqqa köp jaqyn. Baiǧozy batyrdyŋ özı Abylai hanmen bır kezeŋde ömır sürıp, hannyŋ negızgı tu ūstauşylarynyŋ bırı ekenın eskersek, Abylaidyŋ aq tuy – däl osy tu boluy da ǧajap emes. Qoş! Tarihqa tereŋdemei-aq qoialyq. HVIII ǧasyrdan jetken tudyŋ bırneşe jerınde tesık bar. Jau jebelerınıŋ orny. Bır sät elestetıŋızşı. Keşegı ǧūn babaŋ oilap tauyp, qalyŋ şürşıttıŋ qysyq közderın tas töbesıne şyǧara ysqyrǧan jebeler sen köterıp tūrǧan tudy tesıp ötıp jatyr. Üş-tört qūlaş tömen kelse iyǧyŋda Allanyŋ doby tūr… Al bız marǧau esınep «Kök tudyŋ jelbıregenı» änıne saiasattyŋ, ideologiianyŋ eş qatysy joq deimız. Tıptı, qatysy bolsa da nesı bar eken? Bairaq üşın, el üşın jan beru keşegı keŋestık sūrqiia ideologiianyŋ qaldyǧy degender bırınşı Süiınbaiǧa soqtyqsyn.
Odan keiıngısın körıp alarmyz.
Doshan JYLQYBAI
«Aq jelken» jurnaly, №2
zhasorken.kz
Aqpan, 2018
