Täuelsızdık turaly 100 äŋgıme: Damudyŋ jaŋa paradigmasy

Qazaqstan Täuelsızdıgınıŋ 30 jyldyǧyna orai «QazAqparat» HAA» AQ elektrondy nūsqada «Täuelsızdık turaly 100 äŋgıme» kıtabyn şyǧardy. Qazaq, orys jäne aǧylşyn tılındegı elektrondy kıtap - 1991 jyldan bastap bügıngı künge deiıngı soŋǧy üş onjyldyqtaǧy Qazaqstan Täuelsızdıgınıŋ jetıstıkterımen tıkelei nemese janama bailanysty bıregei oqiǧalar almanahy. Spikerlerdıŋ köpşılıgı tarihi oqiǧanyŋ kuägerı bola otyryp, özderınıŋ jeke estelıkterı men emosiialarymen bölısedı, el damuynyŋ ärbır naqty kezeŋınıŋ būryn belgısız bolǧan bölşekterın eske alady. Sonymen qatar, būl kıtapta soŋǧy 30 jyl ışındegı ekonomikalyq, qoǧamdyq-saiasi jäne mädeni prosesterdı taldaityn salalyq sarapşylardyŋ pıkırlerı keltırılgen. Äŋgımelerde Qazaqstan Respublikasynyŋ Tūŋǧyş Prezidentı-Elbasy Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaevtyŋ saiasattaǧy beinesı erekşe oryn alady.«QazAqparat» HAA oqyrmandar nazaryna osy kıtaptan üzındıler jariialaidy. Damudyŋ jaŋa paradigmasy Mäulen ÄŞIMBAEV QR Parlamentı Senatynyŋ Töraǧasy, memleket qairatkerı Täuelsızdık alǧannan keiın būrynǧy Keŋes Odaǧy keŋıstıgınde bolǧan kürdelı ärı jüielı daǧdarystyŋ bärı de bırtındep Qazaqstanǧa mūraǧa qaldy. Barlyq şeşılmegen problemalar – tiımsız komandalyq-äkımşılık ekonomika, küiregen äleumettık sala, tübı bos qazyna, infliasiia jäne basqalary – KSRO ydyraǧannan keiın qūrylǧan täuelsız memleketterge bırtındep öttı. Osy auqymdy geosaiasi yǧysudyŋ nätijesınde postkeŋestık respublikalar arasyndaǧy barlyq şaruaşylyq bailanystar kürt joiyldy. Mysaly, Qazaqstannyŋ önerkäsıbındegı alpauyttar şyǧaratyn önımderdıŋ şamamen 90%-y odaqtyq naryqqa baǧdarlanǧan jäne kerısınşe solardan jetkızıletın şikızattarǧa täueldı bolǧan-tyn. 1990-şy jyldardyŋ basynda Qazaqstannyŋ eŋ ırı 130 käsıpornynyŋ jūmysynda ırkılıster bastaldy, keibırı jūmysyn toqtatty, qaisıbırı öndırıs kölemın kürt qysqartty. İndustriianyŋ 100 myŋnan astam adam – industriianyŋ joǧary bılıktı mamandary – jūmyssyz qaldy. 1991-1992 jyldary önerkäsıptıŋ kürt qūldyrauy saldarynan infliasiia 1000 paiyzǧa deiın jettı. Būl kün saiyn baǧalar aitarlyqtai ösıp bara jatqan, al jalaqy men zeinetaqyny töleu qaita-qaita keşıktırıletın kezeŋ boldy.