Segızbai ata meiırımdı, jany jaisaŋ adam bolǧan. Jas şaǧynda joqşylyqtyŋ zardabyn köp körgen. Mal deitın maly da joq, nebärı ekı-üş eşkısımen künderın körıp, jan baqqan. Keide tıptı ışerge asy, kierge kiımderı de bolmaǧan. Ondaida atamyz barǧa-şükırşılık, joqqa-sabyrlyq saqtaǧan... Özı jarymai jürse de, ainalasynan kömegın aiamaǧan atamyzdy el de erekşe syilaǧan desedı...
Sol atamyz, jas künınde (28 şamasynda) küzdıŋ qytymyr uaqyty bolsa kerek, ädetınşe basyna eskı börkın, üstıne tozyǧy jetken şapanyn ılıp alyp, ekı eşkısın taudyŋ bökterınde jaiyp jüredı. Arasynda «Közımnıŋ qarasy» änın naqyşyna keltırıp şyrqamasa da, äuendetıp qoiady... Kenet alystan «Bauyrym» degen dauys estılgendei bolady. Bıraq keŋ dalada özınen basqa tırı jan balasy joq. Şalys estıgen bolarmyn dep, män bermei, ändetıp jüre beredı. Bır kezde iyǧynan bıreu türtedı. Artyna būrylyp qarasa, astynda aqboz aty bar, saqaly keudesın japqan qariia eken kelıp tūrǧan. Atamyz taŋyrqap qalady. Sonda älgı qariia atamyzǧa qarap:
- Balam, menıŋ tısım joq. Üiıŋe qonaq etıp, tamaq beresıŋ be?
- Ärine, ata! Qonaqjai deitın halyqpyz ǧoi!
- Myna atyma da şöp bere alasyŋ ba?
- Qam jemeŋız! Atqa da şöp tabylady.
Osylai atamyz qariiany kışkentai ǧana tört bölmeden qūralǧan üiıne ertıp keledı. Bosaǧadan attai tüse, kütıp otyrǧan kelınşegıne «Qalima, qūrmettı qonaǧymyz bar. Tezdetıp tamaq äzırlep jıber!» dep ışke kırıp, qariiaǧa törden oryn ūsynady. Osyndaida alystan kelgen syily qonaqqa dep asatyn bır asym etı de joq edı. Kelınşegı ūndy maiǧa quyryp bylamyq jasap beredı. Bylamaqty süisınıp jegen qariia «Balam, endı atyma da şöp berıp, qarailap qoi» deidı. Söitıp ornynan türgelıp «Men endı jolǧa şyǧaiyn, myna atymdy saǧan qaldyramyn. Alty aidan keiın kelemın. Eger qaitıp oralmasam, atty soiyp al, nemese satyp, odan tüsken qarjyny qajetıŋe jūmsa» dep jürıp ketedı...
Arada alty-jetı ai ötedı. Bıraq, qariia sol ketkennen qaitıp körınbedı. Atamyz endıgı jerde atty soiyp, jarty bölıgın satyp, qalǧanyn igılıgıne paidalanady. Mıne, osydan keiın atamyzdyŋ malynyŋ sany artyp, künnen künge baii tüsedı. Sonda o basta atamyzǧa kezıkken qariia tegın adam emes, «Qyryqtyŋ bırı-Qydyr» demekşı «Qydyr ata» eken. «Mūndai baq ekınıŋ bırınıŋ basyna qona bermeidı. Jaratuşy İem atamyzdyŋ peiılıne qarai jıbergen» degen eken estıgen jūrt. Sodan bastap atamyzdy «Qydyr qonǧan Segızbai» dep ketken...
Keŋes ükımetınıŋ eŋ bır sūrqiia tūsy edı. Qazaqtar arasynan bai şyqsa, memleket sol otbasyn tügeldei jer audartyp jıberetın. Al, mal-mülkı tärkılene bastaidy. Būl uaqytta myŋǧyryp bai bolǧan, auqatty adamdardyŋ qatarynan oryn alǧan atamyz osy qūryqqa ılıngen bolatyn. Atamyzdyŋ bailyǧy şolaq belsendılerdıŋ qūlaǧyna jetıp, «Taşkentke jer audarylsyn» degen ükım şyǧady. Atamyz ony estıgen boida dereu malyn satyp, odan tüsken qarjysyn selofan qaltamen orap, kübınıŋ ışıne salyp, betın eşkınıŋ maiymen bürkep qoiady. Qalǧan jiǧan-tergen qarajatyn jastyqtyŋ arasyna tyǧyp, syrtyn eskı-qūsqy şüberekpen jamap, köktep tastaidy...
Üiınıŋ būryş-būryşyn tımıskılegen saqşylar öz jūmystaryna kırısıp ketken. Atamyz kübınıŋ ışındegı maidy körsetıp «Myna azǧantai ǧana maidy balalarym jol üstınde azyq qylar. Kübını özımızben äketuge rūqsat et» dep saqşylarǧa qaraidy. Mūrnyn tyrjityp, qatal keiıp tanytqan memleket jaǧympazdary «Alsaŋ al! Mūnyŋ bızge qajetı de joq. Tozyǧy jetken jastyǧyŋdy qosa al!» dep jastyqty atama qarai laqtyryp jıberedı. Atamyzdyŋ közdegenı de osy edı. Osylai Segızbai atam Taşkentke jer audarylyp kete bardy... Anamnyŋ aituynşa, atam Taşkentte az ǧana qarajatyn malǧa aiyrbastap, mal basyn köbeitıp, qaitadan aiaǧynan tık tūryp, şalqyp ǧūmyr keşken... Keiın aqtalyp, qaita elıne oralady. Bıraq resmi türde «aqtaldy» degen şeşım bertın kele qabyldanǧan.
Atam elge oralǧan soŋ, tırşılıgı jalǧasa beredı. Ädettegıdei, malyn aqşaǧa aiyrbastau maqsatynda bazarǧa satuşylarǧa ötkızetın. Keibır kezde aluşy tarap qarajattan qinalyp tūrǧan sätte atamyz «Bır kelgende alarmyn» dep tegın berıp ketedı eken...
Bükıl sanaly ömırın halqyna jaqsylyq jasaumen ötkızgen atam, uaqyty jetıp, seksennen asqan şaǧynda dünieden ötedı. Qazasyn estıgen qaimana qazaq egılıp, etegın jasqa toltyryp qimastyqpen qoştasqan....
Näzık TŪRTAI,
