اق حالاتىن ادالدىقپەن كيىپ، ادام ومىرىنە اراشا ءتۇسۋ جولىندا قاجىرلى ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن جاندار – قوعامنىڭ شىنايى قاھارماندارى. سولاردىڭ ءبىرى – سىرىم اۋداندىق اۋرۋحاناسىنىڭ فتيزياتر دارىگەرى ءاليا ەنگەلسقىزى تقاتوۆا. ءوز ىسىنە دەگەن زور جاۋاپكەرشىلىك پەن جان-جاقتى بىلىكتىلىكتى ۇيلەستىرە بىلگەن ول كوپ جىلدار بويى حالىق دەنساۋلىعى ءۇشىن ايانباي قىزمەت ەتۋدە.
بۇگىندە وتباسىندا قوس قىزعالداقتى ءوسىرىپ وتىرعان اياۋلى انا، اق حالاتتى ابزال جان ءوز ماماندىعىنا ادال، ارداقتى جان.
اتا-اناسى قازاقتىڭ باتىر قىزى ءالياداي ەلىن سۇيگەن، ەرجۇرەك ءارى قايسار بولسىن دەپ قىزدارىنا ءاليا دەپ ات قويىپتى. بۇل قاسيەتتى ەسىم ونىڭ بويىندا تۋعان جەرگە دەگەن ادالدىق پەن ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى وياتىپ، مەديتسينا سالاسىندا ناعىز باتىرلارشا قىزمەت ەتۋگە ىنتا-جىگەر بەردى. ءاليا ەنگەلسقىزى قيىن-قىستاۋ ساتتەردە جانىن اياماستان، ادام ءومىرىن ساقتاۋعا بارىن سالىپ، ادال ەڭبەك ەتۋدە.

ايتا كەتۋ كەرەك، كەيىپكەرىمىزدىڭ اتا-اناسى دا بالالار دارىگەرى بولعان. ولار جوعارى ساناتتى، ءوز ىسىنە شەبەر ماماندار رەتىندە تانىلعان. ءاليانىڭ وتباسىنداعى بۇل ءداستۇر مەن ونەگە ونىڭ ماماندىققا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ودان ءارى ارتتىرعان.
بالا ارماننان باستالعان جول
ءاليا تقاتوۆا 1976 جىلى 30 ساۋىردە اقتوبە قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. مەديتسينا سالاسىنا بالا كەزىنەن ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تانىتقان ول، بۇل ارمانىن ايقىن ماقساتقا اينالدىرىپ، سول باعىتتا تاباندىلىقپەن ەڭبەك ەتتى. العاشقى كاسىبي ءبىلىمىن 1994-1996 جىلدارى باتىس قازاقستان مەديتسينالىق ۋچيليششەسىندە الىپ، ءوز جولىن شىڭعىرلاۋ اۋداندىق اۋرۋحاناسىنىڭ بالالار بولىمىندە مەيىربيكە بولىپ باستادى. بۇل كەزەڭ ونىڭ مەديتسينا سالاسىنداعى العاشقى قادامى عانا ەمەس، ادام ومىرىنە دەگەن جاناشىرلىق پەن جاۋاپكەرشىلىكتىڭ قالىپتاسۋىنا نەگىز بولدى. وسى تاجىريبە ارقىلى ءاليا ءوز ماماندىعىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ءارى قاراي جوعارى ءبىلىم الۋ قاجەتتىگىن ءتۇسىندى. سوندىقتان 1997 جىلى اقتوبە قالاسىنداعى مارات وسپانوۆ اتىنداعى باتىس قازاقستان مەملەكەتتىك مەديتسينا اكادەمياسىنا وقۋعا ءتۇسىپ، 2003 جىلى «ەمدەۋ ءىسى» ماماندىعى بويىنشا دارىگەر ماماندىعىن يەلەندى. ودان كەيىنگى جىلدارى ينتەرناتۋرادان ءوتىپ، جالپى تاجىريبەلى دارىگەر رەتىندە كاسىبي تاجىريبەسىن ارتتىردى.
مەديتسينا سالاسىندا جىلدار بويى ادال ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان ءاليا ەنگەلسقىزى بۇگىندە سىرىم اۋداندىق اۋرۋحاناسىنىڭ كورنەكتى فتيزياترى ءارى ساۋلەلى دياگنوستيكا سالاسىنىڭ مامانى. 2011 جىلى ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ تاعايىندالىپ، 2016 جىلدان بەرى وسى سالادا ءوز مىندەتىن ابىرويمەن اتقارىپ كەلەدى. 2022 جىلدان باستاپ رەنتگەنولوگ مامان رەتىندە دە قىزمەتىن جالعاستىرۋدا.
ءاليانىڭ ءوز سوزىنە قاراعاندا، جوعارى ءبىلىم وعان كاسىبي دامۋدىڭ كەڭ مۇمكىندىكتەرىن اشىپتى. – «مەديتسينا اكادەمياسىندا العان ءبىلىمىم مەن تاجىريبەم ماعان قيىن ساتتەردە دۇرىس شەشىم قابىلداۋعا، ناۋقاستارعا ساپالى كومەك كورسەتۋگە كومەكتەستى. بۇل وقۋ مەنى دارىگەر رەتىندە عانا ەمەس، ادام رەتىندە دە شىڭدادى. جوعارى ءبىلىمنىڭ ارقاسىندا جاڭا تەحنولوگيالار مەن زاماناۋي ادىستەردى يگەرىپ، كاسىبي شەبەرلىگىمدى ارتتىرا الدىم. سونىمەن قاتار، اكادەمياداعى ءبىلىم مەن ءتالىم مەنى جاۋاپكەرشىلىگى مول ماماندىققا دەگەن قۇرمەت پەن ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى نىعايتۋعا جەتەلەدى. بۇل قاسيەتتەر كۇندەلىكتى جۇمىستا ناۋقاستارعا جاناشىرلىقپەن قاراپ، قيىندىقتاردى جەڭۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، – دەيدى ءاليا ەنگەلسقىزى.
پسيحولوگيالىق قولداۋ — ەمنىڭ ماڭىزدى بولىگى
قازىرگى تاڭدا ءاليا تقاتوۆا تەك دارىگەر عانا ەمەس، سونىمەن قاتار پسيحولوگيا سالاسىنا دا دەن قويىپ، ناۋقاستاردىڭ تەك فيزيكالىق ەمەس، پسيحولوگيالىق جاي-كۇيىن دە ەسكەرۋگە ۇلكەن ءمان بەرەدى. ول ەمنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋمەن قاتار، ادامداردىڭ قيىن جاعدايلاردان شىعۋىنا، ومىرگە دەگەن سەنىمىن قالپىنا كەلتىرۋىنە دە سەپتىگىن تيگىزىپ ءجۇر. ونىڭ بۇل جان-جاقتى كومەگى پاتسيەنتتەرگە رۋحاني قولداۋ بولىپ، قالپىنا كەلۋ پروتسەسىن جەڭىلدەتەدى. وسىلايشا، العان جوعارى ءبىلىمى مەن تەرەڭ ادامگەرشىلىگىنىڭ ارقاسىندا ءاليا تقاتوۆا مەديتسينا سالاسىندا سەنىمدى ءارى كاسىبي مامان عانا ەمەس، سونداي-اق ناۋقاستارعا جان-جاقتى كومەك كورسەتەتىن قامقور پسيحولوگ رەتىندە دە تانىلدى.
تاعدىرىنا مويىماعان باتىر انا
ءاليا ەنگەلسقىزىنىڭ ومىرىندەگى ەڭ اۋىر جىل – 2021 جىل بولدى. ءومىردىڭ اششى شىندىعىنا تاپ بولعان ول، اۋىر دەرتكە شالدىققان كۇيەۋىن ماڭگىلىك ساپارعا شىعارىپ سالدى. سول كۇننەن باستاپ، ەكى قارلىعاشىنا – قىزدارىنا تىرەك بولىپ، بار مەيىرىمى مەن كۇش-جىگەرىن ولارعا ارنادى. بيىل ۇلكەن قىزى استاناداعى ىرگەلى جوعارى وقۋ ورنىندا «پەداگوگيكا» ماماندىعى بويىنشا مەملەكەتتىك گرانت يەگەرى اتانىپ، اناسى ءۇشىن ۇلكەن ماقتانىشقا اينالدى. ال ون بەس جاسار كىشى قىزى سىرىم اۋدانىنداعى مەكتەپتە 10-سىنىپتا ءبىلىم الىپ، جارقىن بولاشاققا تالپىنۋدا.
ءاليانىڭ تاعدىرى – ادال ەڭبەك پەن مەيىرىمنىڭ، شىدامدىلىق پەن توزىمدىلىكتىڭ جارقىن ۇلگىسى. وتباسىنىڭ تىرەگى بولىپ، قيىندىقتارعا قاراماستان ءومىردىڭ جاڭا بەلەستەرىن باعىندىرىپ كەلەدى. ونىڭ باتىلدىعى مەن جاۋاپكەرشىلىگى – ناعىز ايەلدىك ۇلاعات پەن شىنايى ماحابباتتىڭ كورىنىسى ىسپەتتى. جۋىردا عانا ورال قالاسىنان ەكى بولمەلى پاتەر الىپ، قۋانىشى ەسەلەندى. قازىرگى تاڭدا ول وبلىس ورتالىعىنداعى ەمدەۋ مەكەمەلەرىندە ەڭبەك ەتۋگە نيەتتەنىپ ءجۇر. الايدا، اۋىلداعى اعايىننىڭ اق باتاسىنا بولەنگەن اق جەلكەندى جان بۇل – تەك العا قويعان جوسپارلارىنىڭ ءبىر بولىگى عانا ەكەنىن جاسىرمايدى.

ۇزدىك ءبىلىم مەن كاسىبي دامۋ جولى
دارىگەر ءاليا ۇنەمى ءوز ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، 2012 جىلى فتيزياتريا ماماندىعى بويىنشا قايتا دايارلاۋدان ءوتتى. 2019 جىلى ساۋلەلى دياگنوستيكا (رەنتگەنولوگيا) سالاسىندا قوسىمشا ءبىلىم الىپ، بىلىكتىلىگىن ودان ءارى ارتتىردى.
ء«بىلىم – ۇزدىكسىز پروتسەسس، مەديتسينا سالاسى قارقىندى دامىپ جاتقاندىقتان، مەن ارقاشان ءوزىمنىڭ كاسىبي دەڭگەيىمدى كوتەرۋگە تىرىسامىن»، – دەيدى ءاليا.
پاندەميا كەزىندەگى قايسارلىق
2019 جىلى بۇكىل الەمدى جايلاعان كوروناۆيرۋس ىندەتى كەزىندە ءاليا ەنگەلسقىزى سىرىم اۋدانىنداعى پروۆيزورلىق ورتالىقتا كۇنى-ءتۇن دەمەي ەڭبەك ەتتى. قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە ول ەڭ قاۋىپتى ورتالىقتاردىڭ بىرىندە ناۋقاستارعا كومەك كورسەتىپ، اۋرۋمەن كۇرەستە الدىڭعى شەپتە بولدى. ونىڭ كاسىبيلىگى مەن جاناشىرلىعى جەرلەستەرى اراسىندا ۇلكەن قۇرمەتكە يە بولىپ، باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ سول كەزدەگى اكىمى عالي ەسقاليەۆتىڭ العىس حاتىمەن ماراپاتتالدى. سان قىرلى مامان جانە ۇجىمدى بىرىكتىرەتىن كوشباسشى رەتىندە تانىلۋدا. 2019 جىلى پاتسيەنتتەرگە كومەك كورسەتۋ جانە ىشكى باقىلاۋ بولىمىندە، ال 2021 جىلى مەيىربىكەلىك كۇتىم بولىمىندە مەڭگەرۋشى قىزمەتتەرىن ابىرويمەن اتقاردى. ونىڭ جىلى شىرايلى قارىم-قاتىناسى، ادامگەرشىلىگى مەن قاراپايىمدىلىعى ارىپتەستەرى مەن ناۋقاستار اراسىندا سەنىم مەن قۇرمەتكە يە، – دەيدى سىرىم اۋداندىق اۋرۋحانا ديرەكتورى سابىر عابدەلحالىقۇلى.
– ءاليا ەنگەلسقىزى – ءبىزدىڭ ۇجىمىمىزدىڭ شىنايى جۇرەگى. ول تەك بىلىكتى مامان عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ادامگەرشىلىگى مول، ارىپتەستەرى مەن ناۋقاستارعا دەگەن جىلى ىقىلاسىمەن ەرەكشەلەنەدى. ونىڭ كاسىبي ءبىلىمى مەن تەرەڭ تاجىريبەسى قيىن ساتتەردە ەرەكشە كورىنىس تابادى. پاندەميا كەزىندە ەڭ كۇردەلى جاعدايلاردا دا، ول ەشقاشان جالقاۋلىق تانىتپاستان، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قىزمەت اتقاردى. ءاليانىڭ ادالدىعى مەن تاباندىلىعى – ءبىزدىڭ اۋرۋحانا ءۇشىن باعا جەتپەس ۇلگى، ال ونىڭ جاناشىرلىعى مەن مەيىرىمدىلىگى ۇجىم ىشىندە ىنتىماقتاستىق پەن ءوزارا قۇرمەتتىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى. مۇنداي مامانداردىڭ ارقاسىندا عانا حالىق دەنساۋلىعىن قورعاۋ ءىسى تابىستى جۇرەدى جانە ءبىز قوعام الدىنداعى مىندەتىمىزدى لايىقتى اتقارامىز. ءاليا ەنگەلسقىزىنىڭ كاسىبي جەتىستىكتەرى مەن ادامي قاسيەتتەرى جاس دارىگەرلەر ءۇشىن زور موتيۆاتسيا ءارى ۇلگى بولارى ءسوزسىز»، – دەپ پىكىر ءبىلدىردى اۋداندىق اۋرۋحانا ديرەكتورى سابىر مەڭدەشوۆ.

ادال ەڭبەك – حالىق العىسى
ءاليا ەنگەلسقىزى – ادام جانىنا اراشا ءتۇسۋدى ومىرلىك پارىز ەتكەن اق حالاتتى ابزال جان. ونىڭ تاباندىلىعى، ۇنەمى ءبىلىمىن جەتىلدىرۋى، ناۋقاستارعا دەگەن ەرەكشە مەيىرىمى – بۇگىنگى مەديتسينا سالاسىنىڭ ۇلگىسى. ءاربىر جىلى پىكىر، بەرىلگەن ماراپاتتار – ونىڭ ادال ەڭبەگىنىڭ ءادىل باعاسى.قيىن ساتتەرگە مويىماي، ءوز وتباسىنا دا ەرەكشە قامقورلىق كورسەتىپ كەلە جاتقان ءاليا ەنگەلسقىزى – ناعىز قازاق ايەلى، قايسار ءارى مەيىرىمدى انا، جاۋاپتى مامان. ونىڭ ءومىرى – شىدامدىلىق پەن جاناشىرلىقتىڭ، كاسىبيلىك پەن ادالدىقتىڭ جارقىن ۇلگىسى.