«ادەتتە جەكە ءان كەشىن مويىندالعان، ۇلكەن انشىلەر بەرەدى. وقۋ بىتىرمەي جاتىپ، جەكە كونتسەرت بەرەتىندەي تولىسقان، قالىپتاسقان ءانشىمىن دەپ ايتا المايمىن. ءايتكەنمەن اۋىلدىڭ ۇلكەندەرى، ماياسار اتامدى كورگەن زامانداستارى «اتاڭنىڭ ءىزىن باسقان شوبەرەسىسىڭ، اتاڭنىڭ، ول ورىنداعان حالىق اندەرىن شىرقاپ، كونتسەرت بەرسەڭشى» دەپ قولقا سالعان سوڭ، سوزدەرىن جەرگە تاستاي المادىم. ەڭ سىنشىل دا تالعامپاز تىڭداۋشىلار – كونەكوز قاريالار. بۇل كەشىمدى سولاردىڭ الدىنداعى ەسەبىم دەپ بىلەمىن»، – دەگەن اقجارما سوزدەر ۇلتتىق مۋزىكانىڭ ءمولدىر سۋاتىنداي تازا كوڭىلدى، ارامدىقتان ادا، اق پەيىلىنەن شىققانى جاقسىكەلدىنىڭ قىزارعان جۇزىنەن بايقالدى.
جاقسىكەلدى ءان ونەرىنە ماياسار اقىننىڭ ۇرپاعى بولعان سوڭ عانا قادام باسقان جوق. اللا بەرگەن تالانت تىنىش جاتپاي، بۇلقىنىپ شىقتى. ەرەكشە ەڭبەكقورلىقتى سۇيەتىن ونەر جاس انشىگە وڭاي شاعىلاتىن جاڭعاق ەمەستىگىن تانىتىپ ۇلگەردى. كونسەرۆاتورياعا كەلگەندە دومبىرانى سابالاپ، جابايى ايقايمەن كەلگەن ول «ءاننىڭ ابايى» جۇسىپبەك ەلەبەكوۆتىڭ جارى حابيبا اپامەن جۇزدەسكەن سوڭ، قيىن دا جاۋاپتى جولدى تاڭداعانىن ءتۇسىندى.
جاقسىگەلدى بورانبايۇلى، جاس ءانشى:
– وسىدان ەكى جىل بۇرىن حابيبا اپامىزدىڭ الدىنا بارعاندا، ءداستۇرلى ءاندى ايتۋدى مارتەبە كورىپ جۇرگەنىمە ۇيالىپ كەتتىم. ءاندى قۇر ايتۋ جەتىستىك ەمەس ەكەن. ءان – بابالار اماناتتاعان باعا جەتپەس قازىنا، سەن سول قازىنانىڭ قيۋىن كەتىرمەي، قاز-قالپىندا جەتكىزۋشى مۇراگەر ەكەندىگىڭدى جۇرەگىڭمەن سەزىنۋ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن ءتۇسىندىم. سول بارعانىمدا سالعان ءانىمنىڭ كەم-كەتىگىن تاپ باسىپ ايتىپ بەردى اجەي. جاقىندا ەكىنشى رەت باردىم. نە دەر ەكەن دەگەن ۇرەيمەن ساكەننىڭ «تاۋ ءىشىندەسىن» ايتىپ بەردىم. اپا «جامان ەمەس، ءتاۋىر» دەگەندە، بايقاۋدان جۇلدە العاننان دا قاتتى قۋاندىم. سەبەبى جۇسەكەڭدەي ءانشىنىڭ جارى عانا بولماي، قازاقتىڭ ءان ونەرىنىڭ سىنشىسىنداي بولعان اپادان مۇنداي قولداۋ ەستۋ – مەن ءۇشىن بيىك ءمارتەبە.
ماياسارداي حالىق اقىنى ءوز داۋىرىندە تالاي ايتىسقا قاتىسىپ، تاپقىر دا تاعىلىمدى جىرلارىمەن تانىلعان. رەسپۋبليكا ونەر شەبەرلەرىنىڭ قاتارىندا ماسكەۋ ساحناسىندا ونەر كورسەتكەن اتاقتى ۇستىن جايىندا بەتاشار ولەڭ ايتقان، 1954 جىلى رەسپۋبليكا كۇنىن الماتىدا ولەڭمەن اشقان دا – مايەكەڭ. ءسوز بارىمتاسى ايتىستا وزىندىك بەدەرىمەن تاريح بەتىندە قالعان مايەكەڭنىڭ ءوزىنىڭ ءتول ماقامى بولعان ەكەن. ال «جيىرما بەس»، «پاراۆوز»، «قارعام-اۋ» اندەرىن ناقىشىنا كەلتىرە ورىنداعان اقىننىڭ انشىلىگى دە ەل ىشىندە ايتىلىپ ءجۇر. «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى بويىنشا جارىق كورگەن «قازاقتىڭ ءداستۇرلى 1000 ءانى» انتولوگياسىنا كومپوزيتوردىڭ «قوس قوڭىر» ءانى ەرلان قۇجيمانوۆتىڭ، «تاعىلى» ءانى شوبەرەسى جاقسىكەلدىنىڭ ورىنداۋىندا ەنگەن.
– جۋىردا اتامنىڭ تاعى ءبىر جاڭا ءانىن تاپتىم. وسى ۋاقىتقا دەيىن تەك ءسوزى بەلگىلى بولىپ كەلگەن «كوڭىل قاياۋ» ءانىن اتامدى زەرتتەۋشى، جازۋشى شامەل جۇنىستەگىنىڭ جەكە ارحيۆىندەگى تاسپاسىنان الدىم.
كوزكورگەن قارتتاردىڭ ۇرپاقتارىنان دا انىقتاپ ءبىلىپ، اتامنىڭ شىعارماشىلىعىن زەرتتەپ جۇرگەن جايىم بار. جاقىندا قاراعاندىدا 1932 جىلعى اشارشىلىققا ارنالعان حالىقارالىق كونفەرەنتسيا وتپەكشى. زۇلماتتى جىلعا ارنالعان جالعىز ءاندى قالدىرعان مەنىڭ اتام ەكەن. سول ءاندى ورىنداۋ ءۇشىن كونفەرەنتسياعا مەنى شاقىرىپ وتىر، – دەيدى جاس ءانشى.
ونەر ادامى ساحناداعى ونەرىمەن عانا جۇرتشىلىقتى ءتانتى ەتپەي، كىسىلىكتىڭ بيىگىنەن كورىنگەنى ابزال. مىنەزى جىبەكتەي تالاپتى جاس وسى بەتىنەن قايتپاي، تالماي ەڭبەكتەنسە، تاسادا قالماسى انىق. جاقسىكەلدىنىڭ ونەر جولىنداعى قادامى قۇتتى بولسىن دەيمىز!
ومىردەرەك
1988 جىلى قاراعاندى وبلىسى شەت اۋدانى ايعىرجال اۋىلىندا تۋعان.
2004-2008 جج. قاراعاندىداعى ءتاتتىمبەت اتىنداعى ونەر كوللەدجىنىڭ حالىق اسپاپتارى كافەدراسىن تامامداعان;
2011 جىل – كەنەن ازىرباەۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق انشىلەر بايقاۋىنىڭ ءى ورىن جۇلدەگەرى;
2011 جىل – «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنىڭ «سەگىز قىرلى» تەلەۆيزيالىق بايقاۋىنىڭ ءى ورىن يەگەرى;
2011 جىل – امىرە قاشاۋباەۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق ءان دوداسىنىڭ ديپلومانتى;
2010 جىل – ءمادي ءباپيۇلى اتىنداعى رەسپۋبليكالىق انشىلەر بايقاۋىنىڭ ديپلومانتى;
2009 جىلى جۇسىپبەك ەلەبەكوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق انشىلەر بايقاۋىنىڭ ديپلومانتى;
قازىر قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسىنىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى.
جادىرا جۇماكۇلباي، «الاش ايناسى».
