تۇكتiباي اتا قوبىزىنىڭ قاسيەتi

3264
Adyrna.kz Telegram

وتاۋ قۇرعانىما ءتورت جىل وتسە دە، قۇرساق كوتەرمەدiم. كومەك سۇراپ بارماعان دارiگەر قالمادى. قالانىڭ ەڭ بەدەلدi دەگەن ەمدەۋ ورتالىقتارىندا قارالدىم. ودان قايران بولماعان سوڭ تانىستارىم بارىپ كور دەگەننەن كەيiن باقسى-قۇشناشتاردى جاعالادىم. ەش­قايسىسىنان قايران بولمادى. بiر كۇنi اۋىلعا ديۋانا بولىپ كەتكەن تانىسىم كەلدi. ول كوپتەن بەرi اۋليە-امبەلەردiڭ مازارلارىندا تۇنەپ، ارۋاقتارعا ءتاۋ ەتiپ ءجۇر دەگەندi ەستiگەنمiن. الگi تانىسىم بiر كۇنi بiزدiڭ ۇيگە توقتادى. قال-جاعدايىمىزدى سۇراسقان سوڭ داس­تارقاننان ءدام تاتۋعا شاقىردىم. وتكەن-كەتكەندi ەسكە ءتۇسiرiپ، ءار نارسەنiڭ باسىن شالىپ اڭگiمە ايت­تىق. سودان ديۋانا اۋىلعا نە ءۇشiن كەلگەنiن باياندادى. “كيەلi تۇركiستان مەن وڭتۇستiكتەگi مازارلاردى ارالاپ شىقتىم. ەندi وسىنداعى بەس اتانىڭ باسىنا بارىپ تاعزىم ەتسەم دەيمiن. بiراق مەنiڭ “اققۋ”، “اتا جولى” ءتارiزدi سەكتالارعا قاتىسىم جوق. ولارعا ۇقساپ ارۋاقتارعا تابىنبايمىن”، – دەدi ول. ولاي قۇلشىلىق ەتپەيتiنi بار، وندا نەسiنە اۋليەلەردiڭ مازارىنا بارىپ ءجۇر دەگەن ويعا قالدىم. سويتسەم، وسىدان بiراز ۋاقىت بۇرىن اپكەسi اۋرۋعا شالدىققاندا اتالاردىڭ باسىنا ءتاۋ ەتiپ، قاسيەتتi سۋلاردى iشكiزiپ جانى امان قالىپتى.

بۇرىن-سوڭدى مۇنداي نارسەلەرگە سەنبەيتiن ەدiم. ارۋاقتارعا تابىنۋدى اللاعا سەرiك قوسۋ دەپ بiلەتiنمiن. بiراق ەگەر بۇل سەنiم اۋرۋعا مەدەت بولسا، وندا نەگە بارىپ كورمەسكە دەپ ءتۇيدiم. تانىسىما وسى ويىمدى ايتىپ ەدiم، ول “قاسيەتتi قوبىزدى بiلۋشi مە ەدiڭ؟” دەپ سۇرادى. ءمان-جايدى سۇراستىرسام، كورشi اۋىلدا اتاقتى تۇكتiباي قوبىزشىنىڭ امانات ەتكەن قاسيەتتi قوبىزى بار ەكەن. سول قوبىزدى ۇستاپ، شىن پەيiلiمەن نيەت ەتكەن ادام ماقسات-مۇراتىنا جەتەتiن كورiنەدi.
كوپ ۋاقىت وتكiزبەي تانىسىم ايتقان اۋىلعا جول تارتتىم. ونداعى تۇك­تiباي اتا مازارىن تەز-اق تاۋىپ الدىم. شىراقشى قوبىز قاسيەتi تۋراسىندا كوپ سىر شەرت­تi. تۇكتiباي ۇرپاقتارى بۇل قوبىزدى ءۇش عاسىردان بەرi ساقتاپ كەلەدi ەكەن. كامپەسكە كەزiندە بۇكiل بايلىقتى تىپ-تيپىل ەتكەن جەندەتتەردەن تىعىپ بۇگiنگە جەتكiزiپتi.
قوبىزدى كورۋگە كەلگەن كەي ادامدار ونىڭ سارىنىن ەستيتiن كورiنەدi.
قوش، سونىمەن، قوبىز سارىنىن ەستiمەسەم دە، كيەلi اسپاپتى ءوز كوزiم­مەن كورiپ، ۇستاپ قايتتىم. كونە قوبىزدى قولىما ال­عانىمدا “انا بولعىم كەلەدi” دەپ مەدەت ەتتiم. شىراقشى دا تۇكتiباي قوبىزىن شىن پەيiلiمەن ۇستاپ نيەت ەتكەندەردiڭ ارمانى ورىندالاتىنىن ايتتى.
ۇيگە جەتكەن سوڭ بويىمدى ەرەكشە سەزiم بيلەدi. بۇعان دەيiنگi كۇدiك-كۇمان، بارلىق جاعىمسىز اسەرلەردەن بiر ساتتە ايىرىلعانداي بولدىم. بويىمدا سەنiمدiلiك، ءۇمiت وتى پايدا بولدى. بiرەر ايدان سوڭ بويىما بالا بiتكەنiن بiلدiم.
قازiر كەزiندە ونشا-مۇنشا سەنە بەرمەيتiن تىلسىم دۇنيەگە نانىپ، قاسيەتتi قوبىزدى ۇستاپ كورگەنiمە قۋانامىن. ەگەر سول كەزدە كيەلi كۇشكە سەنiم بiلدiرiپ، نيەت ەتپەسەم، بۇگiن بiر بالانىڭ اناسى بولار ما ەدiم، بولماس پا ەدiم، كiم بiلسiن.


اينا ەسiمبەك،
الماتى وبلىسى،
«جاس الاش».
پىكىرلەر