يسپولنياەتسيا 98 لەت سو دنيا روجدەنيا وبششەناتسيونالنوگو ليدەرا گەيدارا اليەۆا

7584
Adyrna.kz Telegram

پروحوديت 98 لەت سو دنيا روجدەنيا وبششەناتسيونالنوگو ليدەرا ازەربايدجانسكوگو نارودا گەيدارا اليەۆا. گەيدار اليرزا وگلۋ اليەۆ روديلسيا 10 مايا 1923 گودا ۆ گورودە ناحچىۆان.پو وكونچاني ناحچىۆانسكوگو پەداگوگيچەسكوگو تەحنيكۋما ۆ 1939-1940 گگ. ون ۋچيلسيا نا ارحيتەكتۋرنوم فاكۋلتەتە ازەربايدجانسكوگو يندۋستريالنوگو ينستيتۋتا (نىنە ازەربايدجانسكايا گوسۋدارستۆەننايا نەفتيانايا اكادەميا). س 1941 گودا گەيدار اليەۆ رابوتال زاۆەدۋيۋششيم وتدەلوم ۆ نارودنوم كوميسسارياتە ۆنۋترەننيح دەل ناحچىۆانسكوي اسسر ي سوۆەتە نارودنىح كوميسساروۆ ناحچىۆانسكوي اسسر.

ۆ 1944 گودۋ ون بىل ناپراۆلەن نا رابوتۋ ۆ ورگانى گوسۋدارستۆەننوي بەزوپاسنوستي. ۆ ەتي گودى ون پولۋچيل سپەتسيالنوە ۆىسشەە وبرازوۆانيە ۆ لەنينگرادە، ا ۆ 1957 گودۋ وكونچيل يستوريچەسكي فاكۋلتەت ازەربايدجانسكوگو گوسۋدارستۆەننوگو ۋنيۆەرسيتەتا. ۆ 1969 گودۋ گەيدار اليەۆ ستال پەرۆىم سەكرەتارەم تسك كپ ازەربايدجانسكوي سسر، بۋدۋچي يزبراننىم نا پلەنۋمە تسك كپ ازەربايدجانا. ۆ 1982 گودۋ گەيدار اليەۆ يزبران چلەنوم پوليتبيۋرو تسك كپسس، نازناچەن نا پوست پەرۆوگو زامەستيتەليا پرەدسەداتەليا سوۆەتا مينيستروۆ سسسر.

ون بىل دەپۋتاتوم ۆەرحوۆنوگو سوۆەتا سسسر 8, 9 ي 10 سوزىۆوۆ، زامەستيتەلەم پرەدسەداتەليا ۆەرحوۆنوگو سوۆەتا سسسر 9-گو سوزىۆا، دەپۋتاتوم ۆەرحوۆنوگو سوۆەتا ازەربايدجانسكوي سسر 7, 8, 9 ي 10 سوزىۆوۆ ي چلەنوم پرەزيديۋما ۆەرحوۆنوگو سوۆەتا رەسپۋبليكي، ناگراجدەن وردەنوم لەنينا (4 رازا), وردەنوم كراسنوي زۆەزدى ي منوگيمي مەداليامي، دۆاجدى بىل ۋدوستوەن زۆانيا گەرويا سوتسياليستيچەسكوگو ترۋدا (1979, 1983).

ۆ وكتيابرە 1987 گودا ۆ زناك پروتەستا پروتيۆ پوليتيچەسكوگو كۋرسا، پروۆوديموگو پوليتبيۋرو تسەنترالنوگو كوميتەتا كوممۋنيستيچەسكوي پارتي سوۆەتسكوگو سويۋزا ي ليچنو گەنەرالنىم سەكرەتارەم ميحايلوم گورباچەۆىم، پودال ۆ وتستاۆكۋ س زانيماەمىح دولجنوستەي، زانياۆ پروتيۆوپولوجنۋيۋ پوزيتسيۋ.

21 يانۆاريا 1990 گودا گەيدار اليەۆ ۆىستۋپيل ۆ پرەدستاۆيتەلستۆە ازەربايدجانا ۆ موسكۆە ۆ سۆيازي س كروۆاۆوي تراگەديەي، ۋچينەننوي سوۆەتسكيمي ۆويسكامي ۆ باكۋ ۆ نوچ س 19 نا 20 يانۆاريا، پوترەبوۆاۆ ناكازانيا ورگانيزاتوروۆ ي يسپولنيتەلەي پرەستۋپلەنيا، سوۆەرشەننوگو پروتيۆ ازەربايدجانسكوگو نارودا. ۆ زناك پروتەستا پروتيۆ دۆۋليچنوي پوليتيكي رۋكوۆودستۆا سسسر ۆ سۆيازي س وستروي كونفليكتنوي سيتۋاتسيەي، ۆوزنيكشەي ۆ ناگورنوم كاراباحە، پوكينۋل ريادى كوممۋنيستيچەسكوي پارتي سوۆەتسكوگو سويۋزا.

ۆوزۆراتيۆشيس ۆ يۋلە 1990 گودا ۆ ازەربايدجان، گەيدار اليەۆ جيل ۆ ناحچىۆانە، ۆ توم جە گودۋ بىل يزبران نارودنىم دەپۋتاتوم ۆەرحوۆنوگو سوۆەتا. ۆ 1992 گودۋ ۆ گورودە ناحچىۆان نا ۋچرەديتەلنوم سەزدە پارتي «ەني ازەربايدجان» گەيدار اليەۆ بىل يزبران ەە پرەدسەداتەلەم. ۆ 1991-1993 گگ. رابوتال نا پوستۋ پرەدسەداتەليا ۆەرحوۆنوگو مەدجليسا ناحچىۆانسكوي اۆتونومنوي رەسپۋبليكي،15 يۋنيا 1993 گودا بىل يزبران پرەدسەداتەلەم ۆەرحوۆنوگو سوۆەتا ازەربايدجانا، س 24 يۋليا پوستانوۆلەنيەم ميللي مەدجليسا ستال وسۋششەستۆليات پولنوموچيا پرەزيدەنتا ازەربايدجانسكوي رەسپۋبليكي. ۆ رەزۋلتاتە ۆسەنارودنوگو گولوسوۆانيا 3 وكتيابريا 1993 گودا گەيدار اليەۆ بىل يزبران پرەزيدەنتوم ازەربايدجانسكوي رەسپۋبليكي.

س ۆوزۆراششەنيەم گ.اليەۆا ك رۋكوۆودستۆۋ ازەربايدجانوم پرويزوشەل پوۆوروت ۆ وبششەستۆەننو-پوليتيچەسكوي، سوتسيالنوي، ەكونوميچەسكوي، ناۋچنو-كۋلتۋرنوي جيزني سترانى، ناچالسيا پروتسەسس سوزدانيا نەزاۆيسيموگو گوسۋدارستۆا، بىلي پرەدوتۆراششەنى پوپىتكي گوسۋدارستۆەننوگو پەرەۆوروتا ۆ وكتيابرە 1994 گودا ي مارتە 1995 گودا، ۋستانوۆلەنا وبششەستۆەننو-پوليتيچەسكايا ستابيلنوست ۆ سترانە. ۆنەشنيايا پوليتيكا گوسۋدارستۆا، سۆيازي س ۆەدۋششيمي ميروۆىمي گوسۋدارستۆامي ي مەجدۋنارودنىمي ورگانيزاتسيامي ناچالي رازۆيۆاتسيا نا وسنوۆە ناتسيونالنىح ينتەرەسوۆ ي پوليتيچەسكيح پەرسپەكتيۆ. ۆ ماە 1994 گودا گەيدار اليەۆ دوبيلسيا ۋستانوۆلەنيا رەجيما پرەكراششەنيا وگنيا نا فرونتە.

ۆ سەنتيابرە 1994 گودا ۆ باكۋ بىل پودپيسان نەفتيانوي كونتراكت، نازۆاننىي «كونتراكتوم ۆەكا»، پرەدپرينياتى ۋسپەشنىە شاگي ۆ سفەرە ترانسپورتيروۆكي ازەربايدجانسكوي نەفتي نا ميروۆىە رىنكي، پوستروەن ي سدان ۆ ەكسپلۋاتاتسيۋ ترۋبوپروۆود باكۋ-سۋپسا. بلاگوداريا ۆولە گەيدارا اليەۆا بىل پودپيسان دوگوۆور وب وسنوۆنوم ەكسپورتنوم ترۋبوپروۆودە باكۋ-تبيليسي-دجەيحان، ناچاتا ەگو رەاليزاتسيا. پو ينيتسياتيۆە گەيدارا اليەۆا ازەربايدجان سىگرال ۆەدۋششۋيۋ رول ۆ ۆوسستانوۆلەني ۆەليكوگو شەلكوۆوگو پۋتي – وسۋششەستۆلەني ۆسەميرنوي كوممۋنيكاتسيوننوي پروگراممى. گ.اليەۆ يمەل ۆاجنىە زاسلۋگي ي ۆ سوزداني ورگانيزاتسي گۋام، وحۆاتىۆايۋششەي گرۋزيۋ، ۋكراينۋ، ازەربايدجان ي مولدوۆۋ، ي وبەدينەنيا رەگيونالنىح سيل نا بولشوم گەوگرافيچەسكوم پروسترانستۆە. پروۆوديا پوسلەدوۆاتەلنۋيۋ پوليتيكۋ ۆ ناپراۆلەني سترويتەلستۆا دەموكراتيچەسكوگو، پراۆوۆوگو گوسۋدارستۆا، سوزدال فۋندامەنت دليا ۋستانوۆلەنيا ۆ سترانە وسنوۆوپولاگايۋششيح پرينتسيپوۆ پراۆ ي سۆوبود چەلوۆەكا.

ۆ نويابرە 1995 گودا بىلا پرينياتا پەرۆايا كونستيتۋتسيا ازەربايدجانسكوي رەسپۋبليكي.

ۆ 1995 ي 2000 گوداح نا وسنوۆە منوگوپارتينوستي بىلي پروۆەدەنى پارلامەنتسكيە ۆىبورى، ناچال سۆويۋ دەياتەلنوست كونستيتۋتسيوننىي سۋد، ۆ ازەربايدجانە بىلي وتمەنەنى سمەرتنايا كازن، تسەنزۋرا ۆ پرەسسە. ۆ ماە 1995 گودا بىل ۆوسستانوۆلەن ينستيتۋت پوميلوۆانيا، ۆ 1995-2002 گوداح ۆ سووتۆەتستۆي س ۋكازامي و پوميلوۆاني ي اكتامي وب امنيستي تىسياچي زاكليۋچەننىح بىلي پولنوستيۋ يلي چاستيچنو وسۆوبوجدەنى وت رازليچنىح ناكازاني، ازەربايدجان س يۋنيا 1996 گودا پولۋچيل ستاتۋس «وسوبوگو گوستيا» ۆ سوۆەتە ەۆروپى، ا 25 يانۆاريا 2001 گودا ستال پولنوپراۆنىم چلەنوم سترۋكتۋرى.

1 وكتيابريا 1998 گودا گەيدار اليەۆ ۆنوۆ بىل يزبران پرەزيدەنتوم ازەربايدجانسكوي رەسپۋبليكي. ۆ 2001 گودۋ ون پودپيسال ۋكازى و پەرەحودە نا لاتينسكي الفاۆيت ۆ ازەربايدجانە، و سوۆەرشەنستۆوۆاني پريمەنەنيا گوسۋدارستۆەننوگو يازىكا، ۋتۆەرجدەني ازەربايدجانسكوگو الفاۆيتا ي ۋچرەجدەني دنيا ازەربايدجانسكوگو يازىكا.

گەيدار اليەۆ سكونچالسيا 12 دەكابريا 2003 گودا.

پىكىرلەر