بايراق-بەلگىلى ءبىر مەملەكەت تۋرالى العاشقى تۇسىنىكتى قالىپتاستىرۋشى بىردەن ءبىر بەلگى ەكەندىگى بارشامىزعا ايان. كوك ءبورىنىڭ رۋحىنان قۋات العان تۇركى تايپالارىنىڭ، ەۆروپادا وركەنيەتتىڭ ورنەكتەرىن ورناتقان ريم يمپەرياسىنىڭ، ءتىپتى ودان ارىدە ءبىز بىلە بەرمەيتىن كوپتەگەن وداقتار مەن مەملەكەتتەردىڭ وزىنە ءتان مەملەكەتتىك تۋى بولعان. كۇنى كەشە تويلانعان مەملەكەتتىك رامىزدەر كۇنىنىڭ اياسىندا بۇگىن سىزدەرگە ەرەكشە ديزاينداعى الەم مەملەكەتتەرىنىڭ بايراقتارىنا توقتاىپ وتپەكپىز. بۇل بايراقتار تەك بەلگىلى ءبىر تۇستەردىڭ ۇيلەسىمى ەمەس، تۇتاس ءبىر ەلدىڭ مادەنيەتى مەن رۋحانياتىنىڭ بەلگىسى ەكەندىگىن ەسكەرىپ، ولاردىڭ سىرىنا بىرگە قانىق بولىپ كورەيىك.
بۋتان
بۋتان مەملەكەتىنىڭ تۋى رەسمي تۇردە 1972 جىلى بەكىتىلگەن. بايراقتىڭ سارى ءتۇستى بولىگى “بيلىك، بيلەۋشى” ماعىناسىن بەرەدى. جانە دە بۋتاندىق شەنەۋنىكتەر ۇلتتىق كوستيۋمدەرىنە سارى تۇستەگى جىبەك شارفتار بايلاعان. ال تۋدىڭ ەكىنشى بولىگى عيباداتحانا قىزمەتكەرلەرىنە ارنالعان. بايقاساڭىزدار ەكى ءتۇس تۋدى تەڭدەي ءبولىپ تۇر، بۇل ەل ىشىندەگى ەكى مادەنيەتتىڭ تەڭ قۇقىقتا بىتە قايناسىپ جاتىر دەگەن ماعىنانى بەرەدى. ايداھارعا كەلەر بولساق، حالىقتىڭ ۇلتتىق سيمۆولى ءدال وسى ميفتىك جانۋار بولىپ تابىلادى. اق ءتۇستى ايداھار ادىلدىكتىڭ، دانالىقتىڭ سيمۆولى بولىپ ەسەپتەلەدى جانە بۋتان ءسوزىنىڭ ماعىناسى ءوز تىلدەرىندە «ايداھار مەكەنى» دەگەن ماعىنانى بەرەدى. ايداھاردىڭ ۋىسىنداعى اسىل تاستار - مەملەكەتتىڭ، حالىقتىڭ بايلىعى دەگەن ماعىنادا قولدانىلعان.
پاپۋا-جاڭا گۆينەيا
رەسمي تۇردە 1971 جىلى بەكىتىلگەن بۇل بايراقتى ون بەس جاسار وقۋشى قىز سيۋزەن حارەحو كاريكە ويلاپ تاپقان. تۇستەر مەن سۋرەتتەر مەملەكەتتىڭ كولونيالدىق وتكەن شاعىنان سىر اقتارادى. ەكى عاسىر بويىنا گەرمانيا جانە اۆستراليا سەكىلدى قوس الپاۋىت مەملەكەتتىڭ بودانى رەتىندە كۇن كەشكەندىكتەن بايراق تا ەكى تۇسكە بىردەي بولىنگەن. تۋدىڭ قىزىل ءتۇستى بولىگىندە تەك قانا پاپۋا-جاڭا گۆينەيا كوگىندە قالىقتايتىن «جۇماق قۇسى» اتالاتىن قۇس سۋرەتى بەينەلەنسە، قارا ءتۇستى بولىگىندە «كرەست جۇلدىزى» اتتى جۇلدىزدار شوعىرى كورسەتىلگەن. جۇلدىزدار شوعىرى وڭتۇستىك جارتى شاردا مەكەن ەتەتىن مەملەكەتتەردىڭ قۇرمەتىنە قويىلعان.
كامبودجا
مەملەكەت بايراعى رەسمي تۇردە 1948 جىلى بەكىتىلگەن. باستى ەرەكشەلىك يۋنەسكو-نىڭ الەمدىك مادەني مۇرالارىنىڭ قاتارىنا كىرەتىن انگكور-ۆات عيباداتحاناسىنىڭ كورىنىس تابۋى. ەسكەرە كەتەر جايت، بۇل عيباداتحانا الەمنىڭ ءتورت مەملەكەتىنىڭ بايراعىندا بەينەلەگەن. بۇل قاتارعا كامبودجادان بولەك پورتۋگاليا، يسپانيا جانە اۋعانستان ەلدەرى كىرەدى. قىزىل جانە كوك تۇستەر كامبودجا حالقىنىڭ ۇلتتىق تۇستەرى بولىپ سانالادى. كوك ءتۇس - بيلەۋشىلەر ءتۇسى، حالىقتىڭ بىرلىگى، بوستاندىق، مۇرا بوپ قالعان داستۇرلەر ماعىناسىن بەرسە، قىزىل ءتۇس - حالىق ءتۇسى، باتىرلىق دەگەن ماعىنا بەرەدى. عيباداتحانا توبەسىندەگى ءۇش بىردەي كۇمبەز، بيلەۋشى، ءدىن، حالىق دەگەن تۇسىنىكتەردى قالىپتاستىرادى.
شري-لانكا
رەسمي تۇردە شري-لانكا بايراعى 1978 جىلى بەكىتىلگەن. كوزىمىزگە ءبىرىنشى تۇسەتىن ارىستان بەينەسى شري-لانكانىڭ جەرگىلىكتى حالقى سينگالدىقتاردىڭ قۇرمەتىنە سالىنعان. بۇدان بولەك ءدال وسى قارۋ ۇستاعان ارىستان مەملەكەت اۋماعىندا XV-XIX عاسىرلار ارالىعىندا ءومىر سۇرگەن كاندي مەملەكەتىنىڭ ۇلتتىق ەلتاڭباسى بولعان. ارىستاننىڭ قولىنداعى قىلىش ۇلتتىق تاۋەلسىزدىك ماعىناسىن بەرسە، قۇيرىعى بۋددا ءىلىمىنىڭ سەگىز ءتۇرلى جولىنا ارنالىپ بەينەلەنگەن. بۇدان بولەك بايراقتىڭ جاسىل جانە سارعىش تۇستەرى سول ەلدى مەكەندەيتىن مۇسىلمان مەن يۋدەي قاۋىمدارىنا قۇرمەت ماعىناسىن بىلدىرەدى. بايراقتىڭ تولىق ماعىناسى كەز-كەلگەن ادام دىنىنە قاراماستان مەملەكەتتىڭ ءبىر بولىگى بولا الادى.
گرەنلانديا
گرەنلانديا اۆتونوميالىق وبلىسىنىڭ بايراعى رەسمي تۇردە 1985 جىلى قولدانىسقا ەندى. بايراقتىڭ ەكى بىردەي ماعىناسى بار، گرەنلانديا حالقى ءوز بايراقتارىن كەيدە «ءبىزدىڭ بايراق» دەپ اتاسا، كەي ۋاقىتتاردا «قىزىل ءتۇس» دەپ ايدار تاعادى. ارال دانيا مەملەكەتىنىڭ قۇرامىندا بولعاندىعىنا بايلانىستى قىزىل جانە اق تۇستەرمەن بەينەلەنگەن. تۋ ىشىندەگى اق جولاقتار ارالدىڭ 80% اۋماعىن الىپ جاتقان مۇزدىقتار ماعىناسىن بەرەدى. ال قىزىل ءتۇس-مۇحيت ماعىناسىندا قولدانىلادى.
موزامبيك
موزامبيك ەلىنىڭ بايراعى 1983 جىلى رەسمي تۇردە بەكىتىلدى جانە قازىرگى ۋاقىتتا بەلگىلى ءبىر قارۋ ۇلگىسى بەينەلەنگەن الەمدەگى جالعىز بايراق بولىپ سانالادى. بايراقتىڭ ورتا تۇسىندا كالاشنيكوۆ اۆتوماتىنىڭ سۋرەتى بار. اۆتومات ەلدىڭ قورعانىسى، ساقتىق دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
تۋدا بەينەلەنگەن بەس ءتۇرلى ءتۇستىڭ وزىندىك ماعىنالارى بار: قىزىل ءتۇس - تاۋەلسىزدىك ءۇشىن بولعان سوعىس، جاسىل جانە سارى - بايلىق، قارا - افريكا قۇرلىعى، اق ءتۇس - ادىلدىك پەن بەيبىتشىلىك ماعىنالارىن بەرەدى.
كىتاپ ەلدىڭ دامۋى ءۇشىن ءبىلىمنىڭ وزەكتىلىگىن كورسەتسە، وراق ەڭبەك پەن ءوندىرىستىڭ ماڭىزدىلىعى رەتىندە كورىنىس تاپقان. جۇلدىز - ەل حالىقتارىنىڭ بىرتۇتاستىعىنىڭ بەلگىسى. بىر قىزىعى 2005 جىلى موزامبيك مەملەكەتى جاڭا بايراق جاساپ شىعارۋ ءۇشىن بايقاۋ جاريالاعان. جەڭىمپازدىڭ انىقتالعاندىعىنا قاراماستان ەل بايراعى ءالى كۇنگە دەيىن وزگەرىسكە ۇشىرامادى.
نەپال
نەپال مەملەكەتىنىڭ تۋى الەمدەگى ءتورتبۇرىشتى ەمەس فورماداعى جالعىز بايراق بولىپ ەسەپتەلەدى. بايراق 1962 جىلى قولدانىسقا ەنگەن، جانە ۇلتتىق داستۇردەگى تۇستەرمەن بەزەندىرىلگەن. قىزىل ءتۇس باتىرلىقتىڭ، كوك ءتۇس بەيبىتشىلىكتىڭ بەلگىسى رەتىندە كورسەتىلگەن.
بايراقتاعى ەكى بىردەي ۇشبۇرىشقا نازار سالار بولساق، بۇل ءۇشبۇرىشتار مەملەكەتتى بيلەگەن شاح جانە ران ديناستيالارىنىڭ قۇرمەتىنە قويىلعان. اي جانە جۇلدىز بەينەلەرى - نەپال مەملەكەتى ۇزاق تا باياندى عۇمىر كەشسىن دەگەن ءۇمىتتىڭ نىشانى.
بۇگىن سىزدەرگە الەم ەلدەرىنىڭ ايرىقشا ۇلگىدەگى بايراقتارىنىڭ ماعىناسىن كورسەتۋگە تىرىستىق. ءوز ەلىمىزدىڭ بايراعى ەشكىمنەن ءبىر ساتىعا دا كەم ەمەس ەكەندىگىن سىزدەرگە جەتكىزگىمىز كەلەدى. قۇرمەتتى وقىرمان، بايراعىمىز تەك بيىكتەردە جەلبىرەسىن. كوك اسپاندا ەركىن سامعاعان قىران ەلىمىز تالاي بيىكتەردى باعىندىرسىن.
كورگەنوۆ قۋاندىق
