سارىارقانىڭ توسىندەگى الىپ شاھار - نۇر-سۇلتان

2347
Adyrna.kz Telegram
فوتو اشىق اقپارات كوزىنەن الىندى
فوتو اشىق اقپارات كوزىنەن الىندى

ءبىز تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ جولىندا سوقپاقپەن دە، سۇرلەۋمەن دە جۇردىك، كەيدە داڭعىل جولعا دا تۇسكەندەي بولدىق، بىراق تىعىرىققا تىرەلە بەردىك. وسىدان وتىز جىل بۇرىن تۇسكەن جولىمىز داڭعىل بولدى. ول - تاۋەلسىزدىك داڭعىلى.

تاريح ءۇشىن وتىز جىل - قاس-قاعىمداي ۋاقىت. ويتكەنى، عاسىرلاردى قۇشاقتاپ، اياسىنا العان ۋاقىت تالاي حالىقتىڭ، تالاي يمپەريالاردىڭ تاۋەلسىزدىگىن كورگەن. ەڭ باستىسى، ءار قازاقستاندىقتىڭ ءوز ەلى، وتانى - قازاقستانعا دەگەن وتانشىلدىق سەزىمى نىق بولدى. ۇلتى مەن ۇلىسىنا قاراماي، ءار قازاقستاندىق وسىناۋ قۇت مەكەننىڭ ابىرويى مەن بەدەلىن كوتەرىپ، تاۋەلسىزدىكتى نىعايتا ءتۇسۋدى ءوزىنىڭ باستى پارىزى سانادى.

ال ەلباسىنىڭ ەلورداعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ەرەكشە، ەلوردانىڭ ءار ادىمى مەن دامۋ قارقىنى، ءتىپتى، ۇساق-تۇيەك جۇمىسىنا دەيىن پرەزيدەنتتىڭ نازارىنان تىس قالعان ەمەس. «ەلوردا - بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ ماقتانىشى ءارى قۋانىشى. ءبىز استانانى مۇلدە جاڭادان سالدىق. ونى كوشىرۋگە بايلانىستى بولعان بارلىق ماسەلەلەردى جۇرەگىمىزدەن وتكىزدىك. بۇل - ارمان ەدى. ەندى ول-تاماشا قالا، وتانىمىزدىڭ جۇرەگى، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تىرەگى» - دەيدى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسىنىڭ ءوزى ايالى الاقانىنا سالىپ، جان جىلۋى مەن جاناشىرلىق سەزىمىنە بولەپ وسىرگەن باس شاھار قاس-قاعىم ساتتە قارقىندى دامىپ، ۇلتىمىزدىڭ ۇياسىنا، ەلدىگىمىزدىڭ شەجىرەسىنە اينالدى.

ەلباسى مەن ەلوردا ەل نازارىندا ەگىز ۇعىم ىسپەتتەس قالىپتاستى. ارينە، قاتارداعى قاراپايىم قالادان ءبۇتىن ءبىر مەملەكەتتىڭ استاناسىن جاساپ شىعارۋ - ەرلىكپەن پارا-پار. ەل استاناسىن اۋىستىرۋ يدەياسى قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە دۇنيەگە كەلدى. بۇل ەشكىمنىڭ ويىنا كەلمەگەن تىم باتىل شەشىم ەدى. نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ءوزى:

استانانى كوشىرۋ يدەياسىنا بەلدى ءبىرجولاتا بەكەم بۋا وتىرىپ، مەن ورتاعا ءبارىن سالاتىنىمدى، ياعني، ءوزىمنىڭ ساياسي مانسابىمدى، ءتىپتى، مۇمكىن ءومىرىمدى بايگەگە تىگەتىنىمدى، ءسوز جوق، ءتۇسىندىم. ارينە، مەن ءومىردى قيۋ ماعىناسىندا ەمەس، فيلوسوفيالىق تۇرعىدا، ەل پرەزيدەنتى رەتىندە قوعام الدىنداعى ءوزىمنىڭ ومىرلىك مىندەتتەمەلەرىمدى ورىنداۋ ماعىناسىندا ايتىپ تۇرمىن، - دەپ ەسكە الادى.

مۇنداي تاۋەكەلدىلىك ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. دۇنيەجۇزىندە استانالار اۋىستىرعان 140-تان استام دەرەك تىركەلگەن ەكەن. بىراق ولاردىڭ ءبارى بىردەي ءساتتى بولا بەرمەگەن. سەبەبى، استانانى اۋىستىرۋدىڭ ماشاقاتى كوپ. ول ءۇشىن بولاشاق استانادان باستاپ، سول ەلدىڭ بارلىق جاعدايى، ستراتەگيالىق ماقسات-مۇراتى، كەلەشەكتەگى دامۋ باعدارى، باسقارىلۋ تەتىگى، حالىقتىڭ كوزقاراسى - ءبارى-ءبارى ەسكەرىلۋى كەرەك. بۇل دەگەنىڭىز - الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇرعىدان دا سالماعى اۋىر دۇنيە. ەل باسقارىپ وتىرعان كوپتەگەن باسشىلاردىڭ وعان باتىلى بارا بەرمەيتىنى سوندىقتان. مىسالى، يندونەزيا ءوز استاناسىن اۋىستىرام دەگەلى ءبىر عاسىردان استام ۋاقىت ءوتتى. بيلىك باسىنداعىلارى ءالى كۇنگە دەيىن تارتىنشاقتاپ كەلەدى. وسى ماسەلەدە تايلاند تا ءبىر شەشىمگە كەلە العان جوق.

«استانانى اۋىستىراتىن بولدىق» دەپ ايداي الەمگە جار سالعان ارگەنتينا دا ءۇنسىز ءالى. ال قازاق ەلى استاناسىن اۋىستىرۋ تۋرالى مەملەكەتتىك ءوز استاناسى بولۋى كەرەك» دەگەن ەلباسى ءوزىنىڭ ۇسىنىسى ۇزاق تولعانىستان كەيىن تۋعان تۇجىرىم ەكەنىن دالەلدەپ شىقتى.

استانانى كوشىرۋ قازاقستاندى جاڭا تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىرۋدا زور ءرول اتقاراتىنىنا مەن سەنىمدى بولدىم، - دەدى پرەزيدەنت كەيىن ەستەلىكتەرىندە.

ەلدىڭ بولاشاق استاناسى رەتىندە اقمولا قالاسىنىڭ تاڭدالىنىپ الىنۋى تەگىن ەمەس. ەر بابامىز ەدىگەدەن باستاپ ءاز تاۋكە مەن ايبىندى ابىلايعا دەيىنگى حاندارىمىزدىڭ ءبارى ەركە ەسىل بويىندا وردا تىككەندەرى تاريحتان ءمالىم. پرەزيدەنتتىڭ پايىمداۋىنشا، اقمولا-قازاقستاننىڭ گەوگرافيالىق ورتالىعى. قالا ءىرى كولىكتىك ارنالاردىڭ قيىلىسىندا، توعىز جولدىڭ تورابىندا تۇر. ءارى قازاقستاننىڭ شەتەلگە شىعۋعا مەيلىنشە توتە جولى-ترانسەۋروازيا ارنالارىنا تاياۋ ورنالاسقان. شاھاردى ءارى قاراي وركەندەتۋگە دە كەدەرگىلەر جوق. ستراتەگيالىق ماقساتتى دا ەسكەرگەن ەلباسى ەلوردانى تاڭداۋ بارىسىندا قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى دە ماڭىزدى ورىن العانىن ايتادى. قىسقاسى، اقمولاداي قاراپايىم قالا استانا بولۋعا لايىق 32 ولشەمنىڭ بارىنە ساي بولىپ شىققان. وسىلايشا، ەلباسىنىڭ تاباندىلىعىنىڭ ارقاسىندا سارىارقانىڭ توسىندە ادام ايتسا نانعىسىز الەمدەگى شاھار استانا بوي كوتەردى.

ءبىزدىڭ ۇزاق كۇندەر مەن ۇيقىسىز تۇندەردەگى ويلارىمىز بەن تولعانىستارىمىزدىڭ كەشكى قينالىسىمىزبەن تاڭ الدىنداعى ارمان-مۇراتىمىزدىڭ ءمانى، مىنەكي، استانا بولدى،-دەيدى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ.

استانا - كۇللى الاش جۇرتىنىڭ ارمانى ءھام اماناتى. استانا - بار قازاقتىڭ باقىت مەكەنى. ەلىمىزدىڭ جاڭا عاسىرداعى جارقىن شەجىرەسى دە وسىندا جازىلىپ جاتىر. «الەمدە تاماشا عيماراتتارى مەن جاڭا ۇيلەرى بار قالالار كوپ بولعانىنا قاراماستان، مەن استانانىڭ ءار عيماراتىن ءوز جۇرەگىممەن، ءوز جانىممەن سەزىنەمىن. بولاشاقتا ۇرپاقتارىمىز حالقىمىزدىڭ يگىلىگى ءۇشىن وسى جەردەن بيلىك جۇرگىزۋدى، قازاقستاندىقتار ءوز ەلىن، ءوز ەلورداسىن ماقتان تۇتۋى ءۇشىن مەن وتانىمىزدىڭ ەلورداسىنىڭ شاڭىراعىن وسى جەردەن كوتەردىم» دەگەن ەلباسىنىڭ كوركى كوز تارتار كوركەم قالانى سالىپ بەرگەنى ناعىز ەرلىك ەكەنى ءسوزسىز. وتانىمىزدىڭ جۇرەگى استانا قاي جاعىنان دا وزگەلەرگە ونەگە بولۋى كەرەك. ەلوردانىڭ ءسان-سالتاناتى ءوز الدىنا، ونىڭ اتىنا ساي بولۋى ادامدارعا بايلانىستى ەكەنىن ەلباسى ۇنەمى ايتىپ كەلەدى.ەلوردالىقتاردىڭ قارىم-قاتىناسى، مادەنيەتى مەن سانا-سەزىمى، ىشكى الەمى ەلوردانىڭ دەڭگەيگە ساي بولۋى كەرەك. ءاربىر ەلوردالىق ءوزىنىڭ ەلوردا كەلبەتى ءۇشىن جەكە جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋگە، باس قالانىڭ تۇرعىنى دەگەن اتقا قاي جاعىنان دا لايىق بولۋعا ءتيىس. ەلباسىنىڭ ايتۋىنشا، استانا دەگىنىمىز-الدىمەن ادامدار. باس قالانىڭ كوشەلەرى دە، كولىكتەرى دە، جارىعى دا، جارناماسى دا، قىزمەت كورسەتۋ سالاسى دا، مەكتەپتەرى مەن مەكەمەلەرى دە، ەمحانالارى مەن اۋرۋحانالارى دا اتىنا زاتى ساي بولعانى ابزال. ەلباسى ەلورداعا ەڭ جاقسى دارىگەرلەر، مۇعالىمدەر، باسقا دا مامان يەلەرى شوعىرلانۋى كەرەكتىگىن ايتىپ كەلەدى.ەلوردانىڭ شىنىمەن دە ءومىر سۇرگىڭ كەلەتىن قالا ەكەنى سوڭعى جىلداردا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەردەن-اق انىق بايقاۋعا بولادى. مۇندا كەلۋشىلەردىڭ قاتارى دا ارتقان. ءيا، ارمانداي اسقاق ەلوردانىڭ الدىندا ءالى تالاي مىندەتتەر مەن بيىك بەلەستەر تۇر. ەندەشە بيىك ماقساتتارعا ۇمتىلعان نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ ابىرويى اسقاقتاي بەرسىن! ەلدىگىمىز ەرەن، ەلوردامىز ەڭسەلى بولسىن!

باعدات ايتمۇقاەۆا

پانفيلوۆ اۋداندىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى

 

پىكىرلەر