Köne Ösiet kıtabynda mynadai tämsıl bar. Mūsa paiǧambar halqyn Mysyrdan alyp şyǧyp, Sinai tauynyŋ bökterıne qonystanady. Şulaǧan halyq Mūsadan «Endı ne ısteimız?» dep būiryq kütedı.
Bylaiynşa aitqanda, kommunikasiianyŋ naqty bolǧanyn qalaidy. Mūsa ne aitaryn bılmei, Qūdaidan aian kütıp, Sinai tauynyŋ basyna baryp jatyp alady. Bır kün emes, ekı kün emes, qyryq kün jatady.
Köşbasşysyz qalǧan halyq ne ısterın bılmei, ärkımdı bır tyŋdap, ärkımge bır senıp, qoldan Altyn torpaq jasap alyp, soǧan syiynyp ketedı.
Būl äpsana Qūranda da bar. Mūsa paiǧambar tömen tüsse, halyq qoldan qūdai jasap alǧan, ony eşkım tyŋdamaidy. Bilıkten aiyrylyp qalǧan. Bilık degen – senım. Halyq Mūsaǧa emes, Altyn torpaqqa, bylaiynşa aitqanda, bolmaityn närsege senedı…
Būl äpsana bızge nenı meŋzeidı?
Liderlık - būl funksiialar jiyntyǧy. Sonyŋ bırı - kommunikasiia. Meilı el basqar, meilı kompaniia basqar.
Mynadai jaqsy keis bar.
30-jyldary AQŞ-ty daǧdarys jailaǧan kezeŋde Franklin Ruzvelt radio arqyly tıkelei efir jürgızıp otyrǧan. Ol “Oşaq basyndaǧy äŋgıme” (Fireside chats) degen atpen tanymal bolǧan radio baǧdarlama 1933 jyldan 1944 jylǧa deiın efirden tüspegen.Ol kezde teledidar köp üide joq. Kommunikasiia qūraldarynyŋ qazırgıdei damymaǧan kezı. Milliondaǧan adam radioǧa qūlaq türıp, kütıp otyratyn bolǧan. Tarihşylardyŋ aituynşa, Ruzvelttıŋ radio arqyly jaǧdaidy baiandap otyruy aqparattyq vakuumge jol bermei, Amerikanyŋ daǧdarystan jyldam şyǧuyna äser etıptı. Sebebı daǧdarys kezınde halyq liderge qūlaq türedı. Qazır bızde de prezidenttıŋ är sözın eldıŋ kütıp jürgenı sodan. Liderden negızgı üş funksiiasyn atqarǧanyn qalaidy: baǧdarlau, qorǧan bolu, tärtıp ornatu.
Oǧan qosa, aqparatyŋ ǧasyrynda adamdardyŋ aqparatqa degen qajettılıgı kürt artyp kettı. Telefon qarap, jaŋalyq oqymasaq, as batpaityn küige jettık.Odan bölek, aqparat kanaldary da köbeidı. Demek aqparatty būrmalau, feik taratu da kürt artqanyn körıp otyrmyz. Osyndaida köşbasşylyq kommunikasiianyŋ maŋyzy joǧary. Kommunikasiia mamandary tabystylyqtyŋ 60 paiyzy kommunikasiiaǧa bailanysty ekenın aitady (uspeh na 60% zavisit ot kommunikasii) Osy tūrǧydan alǧanda prezidenttıŋ bergen sūhbattary, baiandamalary qazırgı uaqytta öte maŋyzdy. Äserlep aitsaq, eldıŋ tūtastyǧy men auyzbırlıgı üşın aua men su siiaqty fiziologiialyq qajettılık desek te bolǧandai.
Şyŋǧys Mūqan
https://youtu.be/LWbNwY8JP1w
