Kóne Ósıet kitabynda mynadaı támsil bar. Musa paıǵambar halqyn Mysyrdan alyp shyǵyp, Sınaı taýynyń bókterine qonystanady. Shýlaǵan halyq Musadan «Endi ne isteımiz?» dep buıryq kútedi.
Bylaıynsha aıtqanda, kommýnıkaııanyń naqty bolǵanyn qalaıdy. Musa ne aıtaryn bilmeı, Qudaıdan aıan kútip, Sınaı taýynyń basyna baryp jatyp alady. Bir kún emes, eki kún emes, qyryq kún jatady.
Kóshbasshysyz qalǵan halyq ne isterin bilmeı, árkimdi bir tyńdap, árkimge bir senip, qoldan Altyn torpaq jasap alyp, soǵan syıynyp ketedi.
Bul ápsana Quranda da bar. Musa paıǵambar tómen tússe, halyq qoldan qudaı jasap alǵan, ony eshkim tyńdamaıdy. Bılikten aıyrylyp qalǵan. Bılik degen – senim. Halyq Musaǵa emes, Altyn torpaqqa, bylaıynsha aıtqanda, bolmaıtyn nársege senedi…
Bul ápsana bizge neni meńzeıdi?
Lıderlik - bul fýnkııalar jıyntyǵy. Sonyń biri - kommýnıkaııa. Meıli el basqar, meıli kompanııa basqar.
Mynadaı jaqsy keıs bar.
30-jyldary AQSh-ty daǵdarys jaılaǵan kezeńde Franklın Rýzvelt radıo arqyly tikeleı efır júrgizip otyrǵan. Ol “Oshaq basyndaǵy áńgime” (Fireside chats) degen atpen tanymal bolǵan radıo baǵdarlama 1933 jyldan 1944 jylǵa deıin efırden túspegen.
Ol kezde teledıdar kóp úıde joq. Kommýnıkaııa quraldarynyń qazirgideı damymaǵan kezi. Mıllıondaǵan adam radıoǵa qulaq túrip, kútip otyratyn bolǵan.
Tarıhshylardyń aıtýynsha, Rýzvelttiń radıo arqyly jaǵdaıdy baıandap otyrýy aqparattyq vakýýmge jol bermeı, Amerıkanyń daǵdarystan jyldam shyǵýyna áser etipti.
Sebebi daǵdarys kezinde halyq lıderge qulaq túredi. Qazir bizde de prezıdenttiń ár sózin eldiń kútip júrgeni sodan. Lıderden negizgi úsh fýnkııasyn atqarǵanyn qalaıdy: baǵdarlaý, qorǵan bolý, tártip ornatý.
Oǵan qosa, aqparatyń ǵasyrynda adamdardyń aqparatqa degen qajettiligi kúrt artyp ketti. Telefon qarap, jańalyq oqymasaq, as batpaıtyn kúıge jettik.
Odan bólek, aqparat kanaldary da kóbeıdi. Demek aqparatty burmalaý, feık taratý da kúrt artqanyn kórip otyrmyz.
Osyndaıda kóshbasshylyq kommýnıkaııanyń mańyzy joǵary. Kommýnıkaııa mamandary tabystylyqtyń 60 paıyzy kommýnıkaııaǵa baılanysty ekenin aıtady (ýspeh na 60% zavısıt ot kommýnıkaıı)
Osy turǵydan alǵanda prezıdenttiń bergen suhbattary, baıandamalary qazirgi ýaqytta óte mańyzdy. Áserlep aıtsaq, eldiń tutastyǵy men aýyzbirligi úshin aýa men sý sııaqty fızıologııalyq qajettilik desek te bolǵandaı.
Shyńǵys Muqan
