QR Parlamenti Májilisi depýtaty, «Aq jol» frakııasy múshesi Qazybek Isa Ult ustazy, Alash kósemi Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyǵyna baılanysty QR Premer-mınıstriniń orynbasary E.Toǵjanovqa “Aq jol” frakııasynyń depýtattyq saýalyn joldaǵan edi. Biz búgin Úkimetten kelgen jaýapty jarııalap otyrmyz.
Aıta ketý kerek, biz depýtattyq saýalymyzda «Táýelsizdik rýhynda tárbıelengen kez kelgen ákim Qostanaı óńirin basqarýǵa kelgende eń aldymen Alash kósemderi Ahań men Jahańnyń týǵan jerine baryp, Ulttyń uly tulǵalaryna taǵzym etýi jazylmaǵan zań! Qazir Alash kósemderiniń aýylyna baratyn jol joq! Álem boıynsha elýlikke kirdik dep, ekpindep, qyryqtyqty qyryp tastap, endi otyzdyqqa kirýge omyraýlap otyrǵan, Táýelsizdigine 30 jyl tolǵan Qazaq Elinde ult kósemderiniń týǵan jerine baratyn jol joq»-dep, atap jazǵan edik.
Jaqynda Qostanaı oblysy ákimi Arhımed Muhammedov Jangeldın aýdanyna, Ahmet Baıtursynuly aýylyna baryp, elmen kezdesti. Ahańnyń toıyna arnalyp istelip jatqan is-sharalardy, onyń ishinde jol salý bastalǵanyn baıandap, jurttyń oı-pikirin, usynystaryn tyńdap, mańyzdy máselelerdi oryndaýǵa ýáde etti. Halyq únine qulaq túre bilgen oblys ákimine alǵys aıtamyz.
Ahań aýylyna baratyn jol kúrdeli jóndelip, memorıaldyq keshen salynady - Úkimet
Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisi depýtattarynyń tizimi
«Aq jol» frakııasynyń músheleri:
1. Q. Isa
2. A. Perýashev
3. D. Espaeva
4. A. Ábildaev
5. E. Barlybaev
6. B. Dúısembınov
7. S. Erýbaev
8. A. Jumabaeva
9. A. Lınnık
10. E. Ómirǵalı
11. M. Ramanqulov
12. Ǵ. Hamzın
«Nur Otan» frakııasynyń músheleri
1. A. Quspan
2. M. Tájmaǵambetova
2021 jylǵy 22 jeltoqsandaǵy
№ DS-350 depýtattyq saýalǵa
Qurmetti depýtattar!
Ult ustazy, qazaq tili biliminiń atasy, «Alash» qozǵalysynyń qaıratkeri Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyq mereıtoıyna qatysty depýtattyq saýaldy qarap, mynany habarlaımyn.
Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyq mereıtoıy jóninde kelesi jumystar atqarylýda.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 2021 jylǵy 19 maýsymdaǵy �№624 Jarlyǵyna sáıkes Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyq mereıtoıyn daıyndaý jáne ótkizý jónindegi memlekettik komıssııa (budan ári – Komıssııa) qurylyp, Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik hatshysy atalǵan komıssııa tóraǵasy bolyp belgilendi. 2021 jylǵy 27 qazanda Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik hatshysy tóraǵalyǵymen ótken Memlekettik komıssııa otyrysynda Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyq mereıtoıyn daıyndaý jáne ótkizý jónindegi jalpyrespýblıkalyq jospar �(budan ári – Jospar) bekitildi.
Josparda Ahmet Baıtursynulynyń shyǵarmashylyq muralaryn halyqaralyq, respýblıkalyq jáne óńirlik deńgeıde nasıhattaý maqsatynda ǵylymı, mádenı-aǵartýshylyq, �aqparattyq-ımıdjdik is-sharalar qamtylǵan.
Atalǵan josparda depýtattyq saýalda kóterilgen birqatar máseleler qarastyrylǵan. Atap aıtsaq, Qostanaı oblysy Jangeldi aýdanynyń Ahmet Baıtursynuly aýylyndaǵy tulǵa ómirge kelgen úıdi qalpyna keltirip, jádigerlermen tolyqtyryp, mýzeı-úı etip ashý jáne Baıtursyn áýletiniń qorymyn qorshaýyn jańartý, Qostanaı oblysynyń aýmaǵynda Ahmet Baıtursynulynyń memorıaldyq keshenin salý, Ahmet Baıtursynuly aýylyna baratyn joldy kúrdeli jóndeýden ótkizý, Qostanaı oblysyndaǵy «Ahmet Baıtursynuly men Mirjaqyp Dýlatulynyń ádebı murajaıyn», Almaty qalasyndaǵy «Ahmet Baıtursynuly mýzeı-úıin» abattandyrý jumystaryn júrgizý. Sondaı-aq Qostanaı oblysyndaǵy Ahmet Baıtursynulynyń dúnıege kelgen Sarytúbek qonysy aımaqtyq mańyzy bar kıeli jerler tizimine engizilgenin habarlaımyz.
Ahmet Baıtursynuly mýzeı-úıi Almaty qalasy máslıhatynyń 2021 jylǵy 31 mamyrdaǵy № 51 sheshimine sáıkes jeke menshikten kommýnaldyq menshikke alyndy. Atalǵan josparǵa sáıkes aǵymdaǵy jyly Ahmet Baıtursynulynyń mýzeı-úıiniń ǵylymı-restavraııalyq jumystary úshin ǵylymı-jobalaý qujattamasy ázirlenetin bolady.
Sizder usynyp otyrǵan Jangeldın aýdanynyń atyn ózgertý, Qostanaı qalasyndaǵy áýejaıǵa Ahmet Baıtursynulynyń atyn berý máselesi qoǵamnyń pikirin eskerý maqsatynda jergilikti halyqpen, aýyldyq okrýgpen, qoǵamdyq keńes múshelerimen, máslıhat depýtattarymen, ardagerler keńesimen talqylaý jumysy, kezdesýler uıymdastyrylǵannan keıin nátıjesine qaraı qoldanystaǵy zańnama talaptaryna sáıkes iske asyrylatyn bolady.
Ahmet Baıtursynulynyń esimin oblys ortalyqtaryndaǵy mektepterge, ortalyq kóshelerge (dańǵyldarǵa) berý máselesi jergilikti jerlerdiń onomastıkalyq komıssııa otyrystarynda qaralatyn boldy. Bul maqsattaǵy jumystar zańnamada belgilengen tártipke sáıkes barlyq óńirlerdiń ákimdikteri tarapynan iske asyrylady.
Sonymen qatar Ahmet Baıtursynulynyń eskertkishin ornatý máselesi de Nur-Sultan, Almaty, Shymkent qalalarynda jáne oblys ortalyqtarynda qoldanystaǵy zańnama talaptaryna sáıkes júzege asyrylady.
Al Túrkııanyń Ankara qalasynda, Reseıdiń Orynbor qalasynda Ahmet Baıtursynulynyń eskertkishin ornatý máselesin qarastyrý atalǵan josparda qamtylǵan.
Josparda Ahmet Baıtursynulynyń muralaryn túrki álemine nasıhattaý maqsatynda TÚRKSOI uıymynyń, otandyq jáne sheteldik zııaly qaýym ókilderiniń qatysýymen Ystambul qalasynda dóńgelek ústel, fotokórme uıymdastyrý, Túrkistan qalasynda Halyqaralyq túrkitanýshylar kongresin ótkizý, sonymen qatar Halyqaralyq Túrki akademııasynyń uıymdastyrýymen Baký qalasynda «Baký kongresi jáne Ahmet Baıtursynuly» atty konferenııa, Orynbor jáne Tashkent qalalarynda mereıtoıǵa arnalǵan is-sharalardy ótkizý qarastyrylǵan.
Ahmet Baıtursynuly atyndaǵy Til bilimi ınstıtýtyna qatysty kelesini habarlaımyz. «Ǵylym týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańynyń �24, 25-baptarynda (2021 jylǵy 15 qarashadaǵy №72-VII zańymen ózgerister engizilgen) birinshiden, bazalyq qarjylandyrýǵa jetekshi ǵalymdardyń jalaqysy kirgizilgen, ekinshiden, qarjylandyrýdyń jańa túri engizildi - irgeli ǵylymı zertteýlerdi (arheologııa, astronomııa, astrofızıka, atom energııasy, shyǵystaný, óner, tarıh, mádenıet, ádebıet, matematıka jáne mehanıka, bilim berý, saıasattaný, dintaný, áleýmettaný, fılosofııa, etnologııa, til bilimi salalarynda) júzege asyratyn ǴZI-dy qarjylandyrý, úshinshiden ǵylymı, ǵylymı-tehnıkalyq jobalar men baǵdarlamalardy memlekettik qarjylandyrý uzaqtyǵy 5 jylǵa deıin ulǵaıtyldy.
Sonymen qatar ǵylymdy qarjylandyrý jáne ákimshilendirý máselelerine qatysty Memleket basshysy elimizdiń ǵylymı-tehnologııalyq damýy jóninde baǵdarlamalyq qujat ázirleýdi tapsyrdy.
Osyǵan baılanysty ǵylymı jáne saraptamalyq qoǵamdastyqpen keń ózara is-qımylda «ıfrlandyrý, ǵylym jáne ınnovaııalar esebinen tehnologııalyq serpilis» ulttyq jobasy aıasynda «Ǵylym» blogy ázirlendi, onda 4 baǵyt kózdelgen (ǵylymnyń kadrlyq áleýetin nyǵaıtý; ǵylymı ekojúıeniń básekege qabilettiligin arttyrý; eldiń damýyna ǵylymnyń úlesin arttyrý: ǵylym-óndiris-bıznes; ǵylym ákimshiligin jetildirý). Ulttyq joba Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2021 jylǵy 12 qazandaǵy №727 qaýlysymen bekitildi. Qabyldanǵan sharalar gýmanıtarlyq baǵyttaǵy ınstıtýttardyń qyzmetin jetildirýge qyzmet etedi dep esepteımiz.
«Qazaq» gazetiniń 7 tomdyǵy, «Aıqap» jýrnalynyń 5 tomdyǵy, «Saryarqa» gazetiniń 1 tomdyǵy jáne «Aǵartýshy» atty A. Baıtursynuly týraly monografııa men ahmettanýshy ǵalym R. Imahanbettiń «Ǵasyr sańlaǵy» kitaptary ýákiletti organǵa shyǵarýǵa usynylǵan jaǵdaıda zańnamada berilgen tártippen qaralatyn bolady.
Al Ahmet Baıtursynuly atyndaǵy kóp salaly mádenı-tanymdyq ortalyq ashý máselesi aldaǵy jyldary qarastyrylatyndyǵyn málimdeımiz.
Memleket basshysynyń aǵymdaǵy jyldy Balalar jyly dep jarııalaýyna baılanysty barlyq bilim berý uıymdarynda memlekettik tildiń qoldanys aıasyn keńeıtý maqsatyndaǵy taqyryptyq sharalarmen iske asyrylatyn bolady.
Atalǵan baǵyttardaǵy jumys jalǵasýda jáne Úkimettiń baqylaýynda.
E. Toǵjanov,
QR Premer-mınıstriniń orynbasary
