9 aqpan 2022 jyl, «Aq jol» demokratiialyq partiiasynyŋ baspasöz qyzmetı
Qaiǧyly qaŋtar kezınde auyr qylmystarǧa qatysy joq ūstalǧandar bosatylu kerek. Būl turaly Mäjılıs deputaty Berık Düisembinov «Aq jol» fraksiiasynyŋ deputattyq saualynda mälımdedı.
QR Bas prokurory
Ǧ.Nūrdäuletovke
Biylǧy jyldyŋ 4-5 aqpanynda Mäjılıstıŋ bır top deputattarymen Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq-atqaru kodeksınıŋ 32-baby negızınde qaŋtar oqiǧasy kezınde ūstalyp, tergeu izoliatorlaryna qamalǧan azamattarmen, olardyŋ tuystarymen kezdestık.
Bızge qamauǧa alynǧandardyŋ tuystarynan olardyŋ ısterın ädıl qaraudy jäne jazyqsyzdardy bosatudy sūraǧan 70-ten astam aryz tüstı. Odan basqa äleumettık jelıde jariialaǧan jeke telefonyma da künıne ondaǧan aryz şaǧymdar tüsude. Ösırıp jetkızıp, endı qyzyǧyn köremın dep otyrǧan balalarynan aiyrylyp, türmenıŋ tabaldyryǧyn tozdyryp, eşkımnen pana taba almai jürgen analardyŋ aşy zaryn eşbır brifingten eşqandai ministr jetkıze almaidy. Analardyŋ köz jasy men nalasyn öz közımızben körıp, jūbatuǧa söz tappadyq.
Aita keterlıgı, ūstalǧandardyŋ keibıreulerı jalpy toptyŋ tolqynyna ılesıp, zaŋsyz äreketter jasaǧanyn moiyndap ta otyr.
Bügınde olardyŋ köpşılıgı özderınıŋ basqa maqsatta paidalanylǧanyn tüsınıp, ökınude. Auyr qylmystar men kısı öltıruler bastalǧan kezde, alaŋdaǧy topty tastap qaityp ketpek bolǧany, alaida, belgısız bıreuler qarumen qorqytyp, olardy tärtıpsızdık pen tonauǧa mäjbürlep, köpşılık arasynan şyǧuǧa mümkındık bermegenı jaily mysaldar da bar.
Bızdıŋ fraksiia 26 qaŋtardaǧy deputattyq saualynda beibıt tūrǧyndardy ǧimarattardy qiratqan būzaqylar men kısı öltırgen qanışerlerden ajyratudy ūsynǧan bolatyn. Memlekettık töŋkerıs jasap, jüzdegen adamnyŋ ömırın qiǧandar zaŋ talabyna sai, qataŋ jauapkerşılıkke tartyluy tiıs.
Memleket basşysy Qasym-Jomart Kemelūly Toqaev osy qiyn uaqytta el taǧdyry üşın bar jauapkerşılıktı öz moiyna aldy. Prezidenttıŋ saiasi erık-jıgerı men batyl şeşımınıŋ arqasynda ǧana Qazaqstan memlekettılıgın saqtap, elınıŋ tynyştyǧyn qorǧap, adamdardy mal qūrly körmei, bastaryn kesken laŋkesterdıŋ qūrbanyna ainalmady.
Ärine, mūnyŋ bärıne qūqyq qorǧau organdary qalai jol berdı degen sūraqtar tuyndaidy. Bıraq, solardyŋ qatarynan sodyrlardyŋ şabuyly kezınde alǧaşqy bolyp, üş jarym myŋ qarusyz qyzmetker aiausyz soqqyǧa jyǧylsa, jiyrmaǧa juyǧy qaza tapty.
Al olardyŋ barlyǧy – öz elımızdıŋ azamattary emes pe?
Bügınde qoǧam, azamattarymyzdy bölıp jaryp, bır bırıne qarsy qoiudy emes, eldıgımızdı, Täuelsızdıgımızdı qoldaudy qajet etedı. Bız tergeu izoliatorynda radikaldy aǧym ökılderın de kördık. Äleumettık jelılerde tūrǧyn üilerdıŋ terezelerıne avtomattan oq jaudyrǧan, memlekettık mekemelerdı basyp kırgen, adamdarǧa şabuyl jasaǧan sodyrlardyŋ laŋkestık äreketterı beinelengen materialdar jetkılıktı. Ärine, mūndai faktılermen tergeu ainalysuy kerek.
Qūqyq qorǧauşy Aiman Omarova atap ötkendei, laŋkesterdıŋ köpşılıgı elden şyǧyp ülgergen körınedı. Būl mäselemen de jıtı ainalysu qajet. Osy rette, şalys qadam basqan jastarymyzǧa qatysty memleket tarapynan gumanizm tanytu qajet dep esepteimız.
Biylǧy jyldyŋ 14 qaŋtarynda būl turaly Prezident Q.Toqaev özınıŋ tvitterınde «Auyrlatatyn män-jailar bolmaǧan jaǧdaida, «jazany jeŋıldetu» şaralaryn qabyldau qajet» dep jazdy. Būl saliqaly da adami közqaras.
Adamdardy öltıruge jäne ǧimarattardy talqandauǧa qatysy joq ūstalǧandar boiynşa, qajet bolǧan jaǧdaida, olardan eşqaida ketpeu turaly qolhat alyp, uaqytşa ūstau izoliatorynan bosatu kerek dep sanaimyz. Ūsaq zaŋbūzuşylyqqa jol bergenderdı qylmystyq ısterdı toqtatyp, ata-analarynyŋ jauapkerşılıgımen üilerıne jıberılgenı jön.
Sondai-aq, tergeu izoliatorynda jaqynda ǧana balalar üiınen şyqqan, ızdeuşısı joq bırneşe jas balalar bar. Olar üşın, jazasyn auyrlatatyn jaǧdai bolmasa, men, öz atymnan, bosatudy talap etemın.
Al qamauda qalatyndarǧa, tergeu barysyna aralaspai,
1) Azaptau men ūryp-soǧudan qorǧaudy;
2) Jaraqat alǧandarǧa nemese basqa mūqtajarǧa medisinalyq kömek körsetudı;
3) Advokattyk qorǧaudy qamtamasyz etıp, tergeu amaldary kezınde qorǧauşylardyŋ mındettı türde qatysuyn talap etemız.
Būl jūmysty ūiymdastyru üşın Mäjılıs pen Senat deputattarynyŋ arasynan jedel türde Parlamenttık komissiia qūryp, ony tez arada qamauda otyrǧan Almaty, Taraz, Şymkent, Qyzylorda, Taldyqorǧan, Atyrau, Aqtobe qalalarynyŋ tergeu izoliatorlaryna jıberudı ūsynamyz.
Qūrmetpen, «Aq jol» fraksiiasynyŋ deputattary
