16 aqpan 2022 jyl, «Aq jol» demokratiialyq partiiasynyŋ baspasöz qyzmetı.
Qazaqstandyqtardyŋ öz elıne kıruıne kedergı keltıru - Konstitusiialyq qūqyǧyn būzu. Būl turaly bügın fraksiianyŋ tiıstı deputattyq saualynda Ǧani Hamzin mälımdedı.
Premer-Ministrdıŋ orynbasary
E. Toǧjanovqa
QR Konstitusiiasynyŋ 21-babynyŋ 2-tarmaǧynda «ärkımnıŋ Respublikadan tys jerlerge ketuıne qūqyǧy bar. Respublika azamattarynyŋ Respublikaǧa kedergısız qaityp oraluyna qūqyǧy bar» delıngen. Demek, elımızdıŋ negızgı zaŋy ärbır azamatqa qandai da bır şekteusız şetelden Qazaqstanǧa oralu qūqyǧyna kepıldık beredı.
Alaida, ökınışke orai, koronavirustyq pandemiia qūqyqtyq şyndyqtyŋ qalyptasuyna yqpal ettı, ol keibır jaǧdailarda bızdıŋ azamattarymyzdyŋ qūqyqtary men müddelerınen alşaqtaidy. Sonymen, studentter, biznesmender jäne turistık maqsatta şetelge ketetın adamdar koronavirustyq infeksiiaǧa PTR testınıŋ terıs nätijesı turaly anyqtamasyz basqa elden üige orala almaidy. Atalǧan qiyndyqtar 13.01.2022 j. № 3 memlekettıŋ bas sanitarlyq därıgerınıŋ qaulysynyŋ arqasynda bırneşe ret küşeitıldı.
Osy Erejelerge säikes, barlyq kelgen adamdar Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık şekarasyn kesıp ötken kezde memlekettık şekarany kesıp ötkenge deiın 72 saǧattan erte emes ırıktelgen PTR ädısımen COVID-19 testınıŋ terıs nätijesı bar anyqtamany ūsynuǧa mındettı. Osy qaulynyŋ 8-tarmaǧyna säikes aviasiialyq kompaniialardyŋ basşylaryna vaksinasiialaudyŋ tolyq kursynyŋ bar-joǧyna qaramastan anyqtamany ūsynbaǧan jolauşylardy äue kemesınıŋ bortyna otyrǧyzuǧa jıbermeu ūiǧarylady. Aita ketu kerek, azamattardyŋ öz elıne kıruıne kedergı keltıretın mūndai erejeler bızdıŋ jaqyn körşılerımız Resei men Ukrainada joq. Būl memleketterdıŋ azamattary eş qiyndyqsyz üilerıne oralyp, öz elınde PTR testınen ötedı. Eger tuǧan elıne jete almasa, nege Qazaqstan azamattary vaksina aldy? Būl bızdıŋ azamattarymyzdy vaksinasiia kursynan ötuge itermeleidı, olar pandemiiadan būryn bolǧan qūqyqtaryna qaita ie bola almai otyr. Desek te, bastapqyda halyqty vaksinasiialau ideiasy jänevaksinasiia tölqūjattary bızge «qalypty» ömırge oraluǧa kömektesuı kerek edı.
Osy būiryqqa bailanysty qazaqstandyqtar bastan keşıp jatqan qarjylyq qiyndyqtar da bar. Mysaly, Qazaqstanda PTR-test 7000 teŋge tūrady, al şet elderde qūny 20-dan 150 dollarǧa deiın jetıp jatady. Osylaişa, 5 adamnan tūratyn otbasy 750 dollar (429,1 baǧamy) nemese 321 825 teŋge töleuge mäjbür bolady, al Qazaqstanda būl olarǧa 35 000 teŋge tūratyn edı. Eger bükıl otbasynyŋ synaqtary terıs bolsa, onda qiyndyqtar bolmaidy.
Al oŋ nätije bolǧan jaǧdaida Qazaqstan azamattary qonaq üide, karantindık oqşaulau jaǧdaiynda tūruǧa jäne tūru jäne tamaqtanu qyzmetterın öz betınşe töleuge mäjbür bolady. Karantin aiaqtalǧannan keiın olar Qazaqstanǧa aviabiletterdı qaita töleuge nemese paidalanylmaǧan aviabiletter boiynşa aiyppūl sanksiialaryn öteuge tura keledı. Bızge qazaqstandyq otbasylar qonaqüide osyndai «erıksız» tūru aqysyn töleu jäne keiınnen otanyna oralu üşın nesie resımdeuge mäjbür bolǧan jaǧdailar belgılı.
Osyndai şekteuler Konstitusiianyŋ 21 babyn, azamattardyŋ joǧaryda aitylǧan Respublikaǧa kedergısız oralu qūqyǧyn būzady.
Mūndaǧy mäsele qazaqstandyqtardyŋ qosymşa şyǧystarynda da, biurokratiialyq kedergılerde de emes. Mäsele memlekettıŋ öz Konstitusiiasy men azamattyq qūqyqtaryna qūrmetpen qarauynda.
Joǧaryda aitylǧan aqparatqa bailanysty Aq jol deputattyq fraksiiasy kelesılerdı talap etedı:
1. Azamattardyŋ öz elınıŋ aumaǧyna kıruge konstitusiialyq qūqyqtaryn qamtamasyz etu. Bızdıŋ adamdarǧa şetelge şyǧu maqsatyna qaramastan, tūrǧylyqty jerı boiynşa PTR tapsyru şartymen koronavirustyq infeksiiaǧa PTR-test anyqtamasynsyz elge kıruge rūqsat etu.
2. Qazaqstandyqtardyŋ şetelden keluınıŋ jaŋa erejelerın äzırleu.
3. Bas memlekettık sanitarlyq därıgerdıŋ 13.01.2022 j. №3 qaulysynyŋ küşın joiu.
Qūrmetpen, Aq jol fraksiiasynyŋ deputattary
