Bilim berý salasyndaǵy ózgerister boıynsha “Adyrna” ulttyq portalynyń tilshisi QR Bilim berý isiniń qurmetti qyzmetkeri Ómir Shynybekulymen suhbattasty.
-Muǵalimderdiń jalaqasy ósti. Alaıda artylǵan júk te kóbeıgen sekildi. Osy ýaqyt aralyǵynda jalaqy men qosa mártebe de qatar ósip kele me?
— Iá jalaqy ósti. 2019 jyldyń sońynda «Pedagog mártebesi týraly» Zań qabyldandy.
Biraq ókinishke qaraı zań qabyldanǵanyna 2 jyldan assa da, bilim salasyndaǵy kóptegen basshylar bul zańdy áli ashyp kórmegenine kýá bolyp júrmiz..
-Mınıstr bilimi joq muǵalimder balalarmen jumys istemeýi kerek dedi. Alaıda aýyldyq, aýdandyq jerlerde sanıtar qyzmetkerleri syrttaı bitirip, fakýltatıv sabaqtarynan saǵat alyp sabaq berip júr degen sybys bar.
Mundaı dúnıelerge shekteý rasymen bola ma?
— Iá, syrttaı oqyp dıplom alyp mektepter men bala baqshalarǵa jumysqa kirgen adamdardyń qatary jeterlik. Mundaı jaǵdaı ásirese aýyldy jerlerde keń etek jaıǵan..
Qoldarynda memlekettik úlgidegi dıplomy bar adamdy qalaı shekteısiz? Shekteý múmkin emes..
-Al keıbir orta býyndaǵy muǵalimder biliktilikti tekseretin test suraqtaryna narazy. Óıtkeni, qansha jyl tájirıbesi bolsa da, test qıyn ekenin alǵa tartty.
Jalpy bizdegi bilim reformasyn tolyǵymen retteýden ótkizý qajet pe?
— Mınıstrimiz óte bilimdi, óte saýatty bolǵanymen Bilim jáne ǵylym mınıstrliginen shyǵyp jatqan qujattarda shıkilik óte kóp.
Soǵan qaraǵanda mınıstrlikte mınıstrge sabotaj jasaıtyn qyzmetkerler bar ma degen kúdigim bar..
Iá, pedagogtardyń biliktiligin kóterý sharttary kóńilge qonymsyz..
Biliktilik testi teorııalyq bilimi shamaly bolsa da, test jattaýǵa qabilettiler úshin óte tıimdi boldy. Kópke topyraq shashý oıymda joq. Arasynda naǵyz bilgirler bar.
Biraq bilim salasynda 5-6 jyl ǵana istep, ózge eshbir jetistikke jetpese de test jattaǵysh qabiletiniń arqasynda biliktilik sanatyn kóterip jatqan muǵalimder jetip artylady.
Satyp alý týraly áńgime bir bólek. Shymkentte 300-den asa muǵalim óz sanatyn joǵarylatý zań buzýshylyqqa baryp, memleketten tólenetin ústemaqy alyp kelgeni anyqtaldy.
Qazaqstan boıynsha ustalmaǵany qansha ekenin bir qudaı biledi..
Óz basym bala kúnimnen jattaýǵa joqpyn..
Sondyqtan test tapsyrý men úshin óte aýyr…
Portfolıonyń jyry óz aldyna bólek áńgime…
Áriptesiniń gramota, alǵys hattaryna fotoshop arqyly óz aty-jónin jazyp, portfolıosyna salyp ótkizip jatqan muǵalimder de bar desedi..
Óz eńbegimen alǵan marapattary bolsa da bilim basqarmasy men bólimderiniń mamandarynyń qoldaryna birdeńe qystyrmaǵany úshin biliktilik sanatyn kótere almaı qalǵan muǵalimder týraly áleýmettik jeli betterinen oqýǵa bolady.
Biraq oǵan nazar aýdaryp jatqan pende joq.
-UBT tapsyrýdyń zańy jyl saıyn ózgerýde. Bıyl tekseris kameralary qatarǵa qosyldy. Adaldyqty, ádildikti negizi UBT aldynda emes, mektep ishinen bastaý kerek sekildi. Tym qatańdatý bala bolashaǵyna balta shabý emes pe?
— UBT tapsyrý tártibi tym qatań dep aıtpas edim.
Biraq suraqtary týraly áńgime jeterlik..
-“Atylǵan da bizdiń oqýshylar, atqan da bizdiń oqýshylar” dep jazdyńyz óz paraqshańyzǵa. Qańtar oqıǵasy jaıly ne oılaısyz? Bılik sabaq alyp, reforma jasaı alady dep senesiz be?
— Qańtar oqıǵasyna deıin de polıııa qyzmetkerleri beıbit sherýge shyqqan qarapaıym azamattardy jas-kári demeı, arnaıy kólikterine qoıdaı toǵytyp tyǵyp jatatyn. Sol qyzmetkerler de bizdiń mektepterde bilim aldy ǵoı..
Al qańtar qyrǵyny kezinde túsirilgen beınerolıkterdi qarap otyrsańyz, jap-jas jigitter polıııa qyzmetkerlerin aıaýsyz sabap jatqanyn kórdik..
Bul neni bildiredi?
Bul bizdiń bilim berý júıesiniń aýyr «keselge shaldyqqanyn» bildiredi.
Batys elderinen sabaq ótýdiń san túrli ádis-tásilin ákeldik. Biraq arasynda tárbıe týraly bir sóz joq.
Mekteptiń basty fýnkııasy tek oqytý emes, oqý-tárbıe ekenin umyttyq.
Qańtar qyrǵynynan bizdiń bıliktiń sabaq alǵan-almaǵanyn prezıdent Q.Toqaevtyń naýryz aıyna josparlap otyrǵan úndeýinde belgili bolady. Oǵan deıin birdeńe deý artyq..
Injý ÓMIRZAQ
