Arqalyq jäne Torǧai öŋırınıŋ damuyna bailanysty arnaiy keşendı jospar qabyldanuy qajet!
Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev özınıŋ «Jaŋa Qazaqstan: jaŋaru men jaŋǧyru joly» atty joldauynda Abai, Jetısu jäne Ūlytau oblystaryn qūru turaly ūsynysyn halyq zor yqylaspen qabyl aldy.
Osy oraida, 90-şy jyldary oblys märtebesınen aiyrylǧan Torǧai öŋırı de eskerusız qalmauy kerek.
Osyǧan bailanysty - eldıŋ köterıp jürgen, şeşımın tappaǧan tüitkıldı mäseleler az emes.
Ärine, öŋırde atqarylyp jatqan jūmystar barşylyq, degenmen de aimaqtyŋ infraqūrylymy tozyp, tūrǧyndar sanynyŋ azaiyp, tūrmys deŋgeiı tömendep ketkenı jasyryn emes.
Ökınışke orai, bügınde strategiialyq maŋyzy zor bola tūra, Torǧai aimaǧynyŋ damuy kenjelep qalyp otyr.
Öŋırdıŋ jalpy memleketımızdıŋ damuynda - astyqpen, mal şaruaşylyǧymen, bolaşaq paidaly qazbalarymen qosatyn äleuetı ülken.
Sondyqtan, qasiettı Torǧai öŋırınıŋ ekonomikalyq-äleumettık ahualyna qatysty mäselelerge qysqaşa toqtalyp ötkım keledı.
Bırınşıden, kölıktık-logistikalyq infraqūrylymdy damytudyŋ Arqalyq-Torǧai öŋırı üşın erekşe maŋyzy bar.
Mäselen, Derjavinsk-Arqalyq respublikalyq tas jolynyŋ bölıgı kürdelı jöndeu jürgızudı talap etedı.
Al, respublikalyq Ūlytau-Arqalyq avtomobil jolyn qaita jaŋartu - öŋır halqy üşın ülken äleumettık-ekonomikalyq maŋyzy bar. Erteŋgı biudjettı naqtylau kezınde jobalyq-smetalyq qūjattarǧa biyl daiyndauǧa qarjy böludı sūraimyz.
Būǧan qosa, Arqalyq-Torǧai-Yrǧyz arqyly ötetın «Ortalyq-Batys» avtomobil jol jobasy jüzege assa - öŋır üşın ülken damu mümkındıgın beretın edı. Qazırdıŋ özınde, sol köp qarajaty qajet etetın avtoban mäselesı şeşılgenşe Torǧai men Yrǧyz arasyndaǧy 70 şaqyrym joldy qosu jobasy qolǧa alynsa.
Ekınşıden, Arqalyqtaǧy Boksit öndırısı jabylyp, biudjettık tabys közı azaiuda. Öŋırdegı käsıporyndardyŋ jalaqy deŋgeiı tömen. Mamandar jetkılıksız. Mäselen, öŋırdı elektr energiiasymen qamtamasyz etetın 500-ge juyq jūmyskerı bar «Qostanaiiujelektroservis» mekemesınde jalaqynyŋ ortaşa mölşerı 89,0 myŋ teŋgenı qūraidy. Sondai-aq, jaŋa aitylǧan ATEK («Arkalykskaia Teploenergeticheskaia kompaniia») mekemesınıŋ de jalaqyny köteruge mümkındıgı joq. Köptegen mamandar jūmystan şyǧyp jatyr.
Üşınşıden, Arqalyq qalasynda 10 jylǧa juyq Ortalyq mädeniet saraiy sport keşenımen qosa jabyq tūr, jyl saiyn jöndeuge sūraǧan qarajat bölınbeidı. Jergılıktı jerdıŋ biudjetı jetpese, respublikalyq biudjetten qarajat böludı sūraimyz.
Törtınşıden, Arqalyqtyŋ ekı gimnaziiasy standartqa sai kelmeitın ǧimaratta otyr. Būryŋǧy äkımşılık ǧimaratynda oqyp, oquşylardyŋ sportpen ainalysatyn mümkınşılıgı joq. Memleket basşysynyŋ myŋ mektep soǧu tapsyrmasyna sai, Arqalyqta jaŋa mektep soǧudy sūraimyn.
Besınşıden, menıŋ köterıp otyrǧanym - Torǧai halqyn mazalaityn kelelı mäselelerdın şetı ǧana. Öŋır memlekettıŋ erekşe qamqorlyǧyna zäru. Osyǧan bailanysty «Arqalyq jäne Torǧai öŋırınıŋ damuyna bailanysty arnaiy keşendı jospar» qabyldau qajet dep esepteimız.
Būl, Torǧai öŋırınıŋ odan ärı damuyna yqpal etedı! Osyǧan bailanysty, jaqyn arada, Arqalyq qalasynda tiıstı memlekettık organdardyŋ ökılderınıŋ qatysuymen - arnaiy jiyn ötkızudı ūsynamyn.
Sonymen qatar, Özıŋız bıletındei, biylǧy jyly IýNESKO deŋgeiınde atalyp öteiın dep otyrǧan ūlt ūstazy – Ahmet Baitūrsynūlynyŋ mereitoiynda laiyqty türde atap ötemız dep senemız!
Osy atalǧan ıs şaralardy qoldaularyŋyzdy sūraimyn!
Berık ÄBDIǦALİŪLY
