Elımızdıŋ är aimaǧynda qūrylys jūmystary bır sät toqtaǧan emes. Qaqaǧan qysta da, mi qainatar ystyq jazda da qūrylys jūmystary damylsyz jürıp jatady. Qūrylys nysandarynda arnaiy tehnikalar tynym tappastan jūmys ısteidı. Elımızdegı qūrylys kompaniialarynyŋ köbı qūrylys tehnikalaryn jalǧa alu jüiesı arqyly jūmys jasaidy. Būl älemde bar täjıribe jäne qarjylyq mümkındıgı az kompaniialar üşın tiımdı. Alaida onyŋ öz täuekelderı bar desek te bolady. Oǧan maqala barysynda közıŋız jetedı.
2015 jyldyŋ 26 qaraşasynda Qaraǧandy qalasynda basşysy Hasenov Dulat bolyp tabylatyn «Kemenger» JŞS men direktory Djubanyşeva O.S bolyp tabylatyn «ISS Engineering» JŞS arasynda nömırı 89/11-15 kelısımşarty jasaldy. Kelısımşart boiynşa «Kemenger» JŞS-ı özınıŋ qūrylys tehnikalaryn «ISS Engineering» JŞS jalǧa beruge kelıstı. Kelısımşartta aiyna 280 saǧatqa qūrylys tehnikasyn jalǧa alu kelısıldı. Jalǧa berşı jalǧa aluşyǧa ekı künnıŋ ışınde qūrylys tehnikalaryn jetkızıp berdı. Osylaişa taraptar qol alysyp, jūmysty bastap kettı.
Degenmen kelısımşartta taiǧa taŋba basqandai körsetılgen talaptar ökınışke orai köp ūzamai jalǧa aluşy tarapynan būzyla bastady. Qūrylys tehnikalaryn jalǧa aluşy «ISS Engineering» JŞS kelısımşartta jazylǧan uaqytta qarjyny bırneşe märte ötemedı. 2016 jyldyŋ 13 qazanynda «Kemenger» JŞS tarapynan «ISS Engineering» JŞS tarapyna arnaiy hat jazyldy. Hatta «ISS Engineering» JŞSnıŋ 35115404 teŋge bereşek ekenı aitylady. Jalǧa beruşı tarap jalǧa aluşynyŋ qyruar qaryzyna qaramastan öz tarapynan kelısımşartta bekıtılgen mındettemelerdı oryndaudy bır sätke bolsyn toqtatpaǧan, kerısınşe tek qarjyny öteu kerektıgı jaiynda auyzşa eskertu jasap kelgen. Sonymen qatar jalǧa aluşy qarjyny uaqytyly tölemegendıkten «Kemenger» JŞS aqşalai tapşylyq sezınıp, öz qyzmetkerlerınıŋ ailyǧyn berude qinalǧandyǧyn aitady. Hat soŋynda qaryzdy on künnıŋ ışınde ötınıp, talap oryndalmaǧan jaǧdaida sotqa jügınuge mäjbür bolatynyn eskertıptı.
Alaida aitylǧan söz sol jerde qalǧan syŋaily. Sebebı 2017 jyldyŋ 9- aqpanynda «Kemenger» JŞS tarapynan «ISS Engineering» JŞS-ne qaryzdy öteu kerektıgı jaily eskertpe hat kelıp tüstı. Onda qaryzdyŋ kölemı 34998737 teŋgenı qūraityny, hatty alǧannan keiın 10 kün ışınde tölemdı jasau mındettı ekenı jazylǧan. Alaida «ISS Engineering» JŞS būl hatqa mülde jauap bermegen, sol sebeptı de 2017 jyldyŋ 19 säuırınde kompaniiaǧa kezektı hat jıberıldı. Onda dereu arada qarjyny töleudı sūrap, hatqa jauap berudı talap etken bolatyn.
«Kemenger» JŞS-ne 2017 jyldyŋ 21-qyrküiegınde «ISS Engineering» JŞS-nen jauap hat kelıp tüstı. Onda Qaraǧandy oblysynyŋ arnaiy ekonomikalyq soty 2017 jyldyŋ 24-tamyzynda «ISS Engineering» JŞS qarjy töleuge qabıletsız dep şeşım şyǧarǧany jazylǧan. Osylaişa jalǧa aluşy jalǧa beruşıden būǧattalǧan esepşottardy aşudy sūrapty. Esepşottarǧa qarjy tüsıp, onyŋ 30 paiyzyn jalǧa beruşı aldyndaǧy qaryzyn öteu maqsatynda audaryp otyratynyn jazǧan. Alaida qarjy tüsu üşın uaqyt kerektıgın de aita ketıptı. Osylaişa qarjy töleudı retteu turaly kelısımge qol qoiudy sūraǧan.
2017 jyldyŋ 2-qazanynda «Kemenger» JŞS jauap hat jazyp, «ISS Engineering» JŞS tarapynan bırneşe aldau faktılerı bolǧanyn keltıre ketedı. Iаǧni ekonomikalyq sotqa jügınıp, özınıŋ qarjy töleu qabıletınıŋ joqtyǧyn jasatu boiynşa prosess bolatyndyǧy jaily aqparattandyru hatyn jazbaǧan. Sonymen qatar özınıŋ äreketterı arqyly «Kemenger» JŞSny bankrottyq jaǧdaiǧa äkeletındıgın eskertıp, qarjy töleudı retteu turaly kelısımge qol qoimaitynyn naqty aitady.
Col jyldyŋ 24-qazanynda «ISS Engineering» JŞS taǧy bır hat jazyp, kelısımge keludı sūraidy. Sol arqyly bankrot boludan kompaniiany saqtap, jalǧa beruşı aldyndaǧy qaryzyn öteuge mümkındık berudı ötınıptı. Sondai-aq, 27-qazanda ötetın talqylauǧa qatysyp, mäselenı ekı kompaniia bırlese otyryp şeşudı sūraǧan.
Artynşa «ISS Engineering» JŞS qarjyny öteudıŋ ornyna bırneşe märte ekonomikalyq sot arqyly jalǧa beruşımen otyrys ötkızıp, jaŋa kelısım jasauǧa ūsynystar jasaǧan.
2021 jyldyŋ 20-mamyrynda, «Kemenger» JŞS hat jazyp, 33498206 teŋge qaryzdy öteudı sūraidy. Būǧan deiın jalǧa aluşy tarap bır märte ǧana qaryzyn ötegen, iaǧni bastapqyda jazǧan qaryzymyzdyŋ 1500501 teŋgesın ǧana audarǧan. Bır märte. Artynşa qaita qarjy audarudy doǧarǧan.
Atalmyş hatqa qaryz tarap, iaǧni «ISS Engineering» JŞS Qaraǧandy oblysynyŋ arnaiy ekonomikalyq sotynyŋ şeşımı boiynşa 5 jylǧa «Oŋaltu jäne bankrottyq turaly» zaŋynyŋ aiasynda arnaiy şeşım şyǧaryp, qarjylyq mäselesın retteuge kömektesetın şeşım şyqqanyn aitady. Onyŋ ışınde 2018-2023 jyldar aralyǧynda qarjylyq jaǧdaiyn rettestıruge qatysty mümkındık berılgen. Sondyqtan qaryz tarap qaryzdyŋ qalǧan bölıgın qarjylyq mümkındıgıne bailanysty 2023 jylǧa deiın tölep bıtıremız degen jauapty berıptı.
Būl kompaniiaǧa beiresmi derekközder boiynşa Äset İsekeşevtıŋ tuysy Erlan İsekeşevtıŋ de qatysy boluy mümkın deidı. Mysaly Erlan İsekeşev «ISS Corporation» köpsalaly kompaniiasynyŋ direktorlar keŋesınıŋ töraǧasy. Ol Qaraǧandy oblysy äkımınıŋ orynbasary qyzmetın de atqarǧan. Ūzaq jyldar boiy türlı basqaruşylar qyzmetınde bolǧan. Mysaly «ISS Corporation» kompaniiasynyŋ direktorlar keŋesınıŋ basşysy, «Samūryq Energo» AQ direktorlar keŋesınıŋ müşesı, «Falah Partners» investisiialyq qorynyŋ müşesı (2009-2011 gg.), «KazynaCapitalManagement» AQ kompaniia basşysynyŋ keŋesşısı, Qaraǧandy oblysy äkımınıŋ orynbasary, «Qaraǧandy Jylu» JŞS bas direktory «Qaraǧandy Jaryq» bas direktory qyzmetterın atqarǧan. Osynşa köp lauazym atqarǧan Erlan İsekeşevtıŋ de būl kompaniiaǧa qatysy boluy mümkın degen joramaldy joqqa şyǧaruǧa bolmas.
Būl ne sūmdyq? Kelısımşartty bırneşe märte būzyp, artynşa arnaiy sot arqyly şeşım şyǧartyp, 2015 jyly jasalǧan kelısımdı sozbaqtatyp saǧyzşa sozyp, jalǧa beruşı kompaniiany qarjylyq tūrǧydan äbden tityqtatyp, keiın «qarjymyz bolǧanda töleimız ǧoi» degen syŋaidaǧy jauap qaitarǧan kompaniianyŋ äreketın qalaişa aqtap aluǧa bolady?!
"Adyrna" ūlttyq portaly
