2022 jylǵy 12 shildede Nurlan Ábdirovtiń tóraǵalyǵymen Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Jarlyǵymen 2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵan Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senaty depýtattarynyń saılaýdy uıymdastyrý jáne ótkizý máseleleri jónindegi Qazaqstan Respýblıkasy Ortalyq saılaý komıssııasynyń otyrysy ótti.
Otyrys barysynda kún tártibindegi úsh másele qaraldy:
1) «2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵan Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senaty depýtattarynyń saılaýyn daıyndaý jáne ótkizý jónindegi negizgi is-sharalardyń Kúntizbelik josparyn bekitý týraly»;
2) «2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵan Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattaryn saılaý jónindegi saılaý qujattarynyń keıbir nysandaryn bekitý týraly»;
3) «2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵan Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattaryn saılaýda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattyǵyna kandıdattyń respýblıkalyq bıýdjet qarajatynan jabylatyn shyǵystarynyń mólsherlerin belgileý týraly».
Otyrysty asha otyryp, OSK Tóraǵasy Nurlan Ábdirov Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 2022 jylǵy 11 shildedegi Jarlyǵymen Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattaryn saılaý 2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵanyn atap ótti.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýııasyna sáıkes Senatty Konstıtýııalyq zańda belgilengen tártippen Qazaqstan Respýblıkasynyń ár oblysynan, respýblıkalyq mańyzy bar qalasynan jáne astanasynan eki adamnan ókildik etetin depýtattar quraıdy.
Senat depýtattaryn janama saılaý quqyǵy negizinde jasyryn daýys berý arqyly tańdaýshylar – máslıhattar depýtattary saılaıdy, olardy óz kezeginde jalpy saılaýda Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary saılaıdy.
Parlament Senaty depýtattarynyń saılaýyn uıymdastyrý men ótkizýdi Ortalyq saılaý komıssııasy basqarady. Tıisti aýmaqtyq saılaý komıssııalary óńirlerde Parlament Senaty depýtattarynyń saılaýyn daıyndaýdy jáne ótkizýdi qamtamasyz etedi.
Kún tártibiniń birinshi jáne ekinshi máseleleri boıynsha Ortsaılaýkom Tóraǵasynyń orynbasary Konstantın Petrov baıandama jasady.
Baıandamashynyń málimeti boıynsha, «QR Saılaý týraly» Konstıtýııalyq zańnyń 83-babyna sáıkes Senat depýtattarynyń kezekten tys saılaýy osy Konstıtýııalyq zańda Senat depýtattarynyń kezekti saılaýy úshin belgilengen qaǵıdalarǵa sáıkes ótkiziledi. Bul rette saılaý is-sharalaryn ótkizý merzimderin Ortalyq saılaý komıssııasy aıqyndaıdy.
Úsh oblystyń árqaısysynan 2 depýtat saılanady: olardyń bireýi – 2017 jylǵy 28 maýsymda saılanǵan depýtattardyń ókilettik merzimine; ekinshisi – 2020 jylǵy 12 tamyzda saılanǵan depýtattardyń ókilettik merzimine saılanady.
Konstıtýııaǵa sáıkes, otyz jasqa tolǵan jáne el aýmaǵynda sońǵy on jylda jáne tıisti oblys aýmaǵynda keminde úsh jyl turaqty turyp jatqan Qazaqstan Respýblıkasynyń azamaty Parlament Senatynyń depýtaty bola alady. Sonymen qatar, úmitkerdiń joǵary bilimi jáne keminde bes jyl jumys ótili bolýy kerek.
Sot áreketke qabiletsiz dep tanyǵan azamattardyń saılaýǵa jáne saılanýǵa quqyǵy joq.
Sottylyǵy zańda belgilengen tártippen ótelmegen nemese alynbaǵan adam, sondaı-aq zańda belgilengen tártippen sybaılas jemqorlyq qylmys jáne sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyq jasaýda kinásin sot tanyǵan adam Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattyǵyna kandıdat bola almaıdy.
Otyrysta Ortsaılaýkom 2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵan Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senaty depýtattarynyń saılaýyn daıyndaý jáne ótkizý jónindegi negizgi is-sharalardyń Kúntizbelik josparyn bekitti.
Kúntizbelik josparǵa sáıkes saılaý naýqanynyń kelesi kezeńderi anyqtaldy:
● Kandıdattardy usyný – 2022 jylǵy 13 shildeden bastap 30 shilde saǵat 18-ge deıin.
Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattyǵyna kandıdatty usynýdy máslıhattar, sondaı-aq ózin-ózi usyný tártibimen júzege asyrady.
Senat depýtattyǵyna kandıdat oblys máslıhattarynyń ókilderi bolyp tabylatyn tańdaýshylardyń jalpy sanynyń keminde on proentiniń qoldaýyna, biraq bir máslıhattan tańdaýshylar daýysynyń jıyrma bes proentinen aspaıtyn daýsyna ıe bolýǵa tıis.
Parlament Senatynyń depýtattyǵyna kandıdattyń Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýııasynda jáne saılaý týraly Konstıtýııalyq zańda qoıylatyn talaptarǵa sáıkestigin anyqtaýdy oblystyń saılaý komıssııasy qajetti qujattardy alǵannan keıin úsh kún ishinde júzege asyrady.
● Tirkeý – 2022 jylǵy 3 tamyz saǵat 18.00-ge deıin.
Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattyǵyna kandıdattardy tirkeýdi oblystyq, qalalyq nemese aýdandyq máslıhattyń depýtattyqqa kandıdat etip usyný týraly sheshimi (máslıhat usynǵan jaǵdaıda); depýtattyqqa kandıdat bolyp daýysqa túsýge kelisimi (nıeti) týraly ótinishi; tıisti saılaý komıssııasynyń kandıdatty qoldap qoıǵan tańdaýshylardyń qoldaryn tekserý nátıjeleri týraly hattamasy; kandıdattyń ómirbaıandyq derekteri; kandıdattyń jáne onyń jubaıynyń (zaıybynyń) aktıvteri men mindettemeleri týraly deklaraııalar tapsyrǵany týraly memlekettik kiris organynyń anyqtamasy; kandıdattyń 900 000 teńge kólemindegi saılaý jarnasyn engizgenin kýálandyratyn qujat bolǵan kezde oblystyq saılaý komıssııalary júzege asyrady.
Eger saılaý qorytyndylary boıynsha kandıdat Parlament Senatynyń depýtaty bolyp saılanǵan nemese daýys berý qorytyndylary boıynsha kandıdat daýys berýge qatysqan tańdaýshylar daýsynyń keminde bes paıyzyn alǵan jaǵdaılarda, sondaı-aq kandıdat qaıtys bolǵan jaǵdaıda engizilgen jarna kandıdatqa qaıtarylady. Qalǵan barlyq jaǵdaılarda engizilgen jarna qaıtarylýǵa jatpaıdy jáne respýblıkalyq bıýdjet kirisine alynady.
● Saılaý aldyndaǵy úgit – 2022 jylǵy 3 tamyz saǵat 18.00-den bastap 23 tamyz saǵat 00.00-ge deıin.
● Tynyshtyq kúni – 2022 jylǵy 23 tamyz.
● Daýys berý kúni – 2022 jylǵy 24 tamyz.
Senat depýtaty saılaýyndaǵy daýystardy sanaý nátıjeleri daýys berýge arnalǵan pýnktte ótkiziletin tıisti saılaý komıssııasynyń otyrysynda belgilenedi.
Senat depýtatyn saılaý boıynsha daýystardy sanaý hattamasy tańdaýshylardyń birlesken otyrysynda jarııa etiledi jáne saılaý kúninen bastap eki kúnnen aspaıtyn merzimde – 2022 jylǵy 25 tamyzda Ortsaılaýkomǵa jiberiledi.
Parlament Senaty depýtattaryn saılaý qorytyndylaryn Ortsaılaýkom saılaý ótkizilgen kúnnen bastap jeti kún merzimnen keshiktirmeı belgileıdi.
Ekinshi másele boıynsha Konstantın Petrov OSK músheleriniń qaraýyna «2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵan Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattaryn saılaý jónindegi saılaý qujattarynyń keıbir nysandaryn bekitý týraly» qaýly jobasyn usyndy. Jobany qaraý qorytyndysy boıynsha qaýlyny OSK músheleri biraýyzdan qabyldady.
Qaýlymen saılaý qujattarynyń mynadaı nysandary bekitildi:
1) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattaryn saılaý boıynsha daýys berýge arnalǵan bıýlleten;
2) Respýblıka Parlamenti Senatynyń depýtattaryn saılaý jónindegi daýystardy sanaý nátıjeleri týraly saılaý komıssııasynyń hattamasy;
3) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senaty depýtattarynyń saılaýynda daýystardy sanaý nátıjeleri týraly habarlama.
Otyrystyń úshinshi máselesi boıynshaOrtalyq saılaý komıssııasynyń múshesi Sabıla Mustafına baıandama jasady. Baıandamashynyń málimeti boıynsha, saılaý zańnamasyna sáıkes memleket kandıdattarǵa óz baǵdarlamalarymen buqaralyq aqparat quraldaryna shyǵý úshin teń qarajat bólinýine kepildik beredi. Kandıdattarǵa buqaralyq aqparat quraldaryna shyǵý úshin qarajat bólý tártibi men kólemin Ortalyq saılaý komıssııasy aıqyndaıdy.
Joǵaryda baıandalǵandarǵa baılanysty Ortsaılaýkom «2022 jylǵy 24 tamyzǵa taǵaıyndalǵan Abaı, Jetisý jáne Ulytaý oblystarynan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattaryn saılaýda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtattyǵyna kandıdattyń respýblıkalyq bıýdjet qarajatynan jabylatyn shyǵystarynyń mólsherlerin belgileý týraly» qaýly qabyldady.
Qaýlyda kandıdattyń: teledıdar men radıo boıynsha baǵdarlamalarymen sóz sóıleýine, sondaı-aq merzimdi baspa basylymdarynda 2 maqala jarııalaýǵa - 350 000 teńge somasynda; saılaý aldyndaǵy jarııa is-sharalardy ótkizýge jáne úgit materıaldaryn shyǵarýǵa - 70 000 teńge somasynda; kólik shyǵystaryna - 80 000 teńge somasynda shyǵystar mólsheri belgilengen.
