Bügın, 16 qaraşa – Bırıkken Ūlttar Ūiymynyŋ Bılım, ǧylym jäne mädeniet jönındegı ūiymy – IýNESKO-nyŋ tuǧan künı. 1945 jyldyŋ osy künınde, iaǧni 80 jyl būryn ūiymnyŋ negızın qalauşy memleketter Konstitusiiaǧa qol qoiyp, bılım, mädeniet jäne ǧylym arqyly beibıtşılık ornatudy maqsat etken halyqaralyq qūrylymdy qalyptastyrdy.
Ekınşı düniejüzılık soǧystan keiın älem jaŋa qaqtyǧystarǧa jol bermeu üşın mädenietter men elder arasyndaǧy tüsınıstıktı nyǧaitatyn ūiym qūru qajettıgın sezındı. Osylaişa 37 el bırıgıp, IýNESKO Konstitusiiasyna 16 qaraşa 1945 jyly qol qoidy. 1946 jyly ūiym resmi türde jūmysyn bastady.
IýNESKO qyzmetı bırneşe basty baǧytqa süienedı:
- beibıtşılık pen halyqaralyq dialogty nyǧaitu;
- bılım beru jüiesın damytu jäne sauattylyqty arttyru;
- mädeni mūrany saqtau jäne qorǧau;
- ǧylym men tehnologiiany tūraqty damuǧa paidalanu;
- aqparattyq erkındık pen mediasauattylyqty qoldau.
Qazaqstan 1992 jyldan berı IýNESKO müşesı bolyp keledı jäne ūiymmen bılım beru, mädeni mūrany qorǧau, jastar saiasaty jäne ǧylym salalarynda belsendı yntymaqtastyq ornatqan. Qazaqstannyŋ köptegen mädeni jäne tabiǧi nysandary IýNESKO-nyŋ Bükılälemdık mūra tızımıne engen.
Sonymen qatar, IýNESKO aiasynda elımızde tarihi eskertkışterdı qorǧau, bılım sapasyn arttyru jäne mädenietaralyq bailanysty nyǧaitu baǧytyndaǧy türlı baǧdarlamalar jüzege asyryluda.
2025 jyly ūiym älemde bılımge qoljetımdılıktı keŋeitu, jasandy intellekttı etikalyq qoldanu, mädenietaralyq dialogty küşeitu jäne klimattyq mäselelerdı şeşu baǧytynda jūmysyn jalǧastyryp otyr.
