Bügın Aqseleu Seidımbektıŋ tuǧan künı

3265
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2022/12/87a0d185-181d-4947-a62b-adab88f57375.jpeg

Bügın Alaştyŋ ardaqtysy bolǧan marqūm jazuşy, etnograf, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, QR Memlekettık syilyq iegerı Aqseleu Seidımbektıŋ tuǧan künı.

Körkem sözdıŋ zergerı Äbış Kekılbaiūlynyŋ Aqseleu Seidımbek dünieden ötkende söilegen sözı:

«Ūlan-ǧaiyr saharamyzdy tügel şolyp, ūlan-asyr syr-sipattarymyzdy tegıs qamtyp, qat-qabat tarihymyzdy tereŋ qauzap, düldül oimen, dılmar tılmen tolǧaityn ǧūlama ǧalym, sūŋǧyla bılımpaz, sülei suretker – qairan Aqseleu, endı joq.

Atar taŋnyŋ jaryǧy jaŋa-jaŋa sebezdep, ainalany toltyra bastaǧanda ai maŋdaiy jarqyrap, aqqan jūldyzdai közden ǧaiyp bolady degen oi üş ūiyqtasaq tüsımızge kırmeptı.

Alapat tösın aiqara jaiyp, kürektei sausaqtaryn salalai taraqtap, är sözın saralai salmaqtap, şalqaia qarap, şabyttana söilep tūrǧany künı keşe ǧana emes pe edı?! Qaşanǧy qara dombyra men iırımı mol qyl qobyzdyŋ kömeiındegısın, qūimaqūlaq käriialardyŋ kökeiındegısın tögıp-şaşpai tügel jinap, enesınıŋ bauyryna süŋgıgen aşqaraq qoşaqandai qomaǧailana bas sūǧyp, kürpıte soraptap, talmai emıp, jebei sauyp, eşteŋe qaldyrmai, aqtap-qaqtap, äbden saryqqan soŋ baiyppen paiymdap, saralai salmaqtap, äbden soraptap edı-au şırkın!… Tılımen bal emızgendei edı. Jüregınen kün körıngendei edı. Onyŋ keŋ qarymdy, tyŋ serpındı, tynymsyz ızdenıske toly tarihi zerdesı özımızdı dünie tanyp, özgel­erdı dūrys baǧamdaudyŋ asqaraly şyŋdaryna şyǧyp, būryn-soŋdy batylymyz barmaǧan ūşy-qiyrlaryn erkın samǧai bastap edı.

«Qazaqtyŋ küi önerın», «Qazaqtyŋ auyzşa tarihyn» aiaqtaǧaly berı moinynan batpan jük tüskendei bolyp, eşkısı tauǧa jaiylǧandai emın-erkın jür edı… Oidaǧysyna jetkendei edı, el aldyndaǧy paryzyn, aqtaǧandai edı!.. Maŋǧystaudyŋ qalǧyp jatqan qara oiy men saǧym şalyp, mūnarǧa batqan aq şyŋdaryn selt etkızıp, özıne qaratyp, kösılte jöŋkılıp, talaidy körıp, talaidy bılıp ülgergen tarlan basyn sändene şaiqap, syrbazdana külımsırep edı-au sabazyŋ.

Alaş aruaǧy men qazaq ruhynyŋ qaita tırılıp, qaita oianyp, qaita qalyptasyp kele jatqan şaǧynda ūlpa sezımımızge qaiau tüsırgen qaza boldy ǧoi būl! Esımızden tandyryp kettı. Jer jastandyryp kettı. Ökınışte qapy joq. Jer betıne kelıp-ketkenıne, az kün dämdes, mūŋdas-müddeles bolǧanymyzǧa, bırge jürıp, bırge tūrǧanymyzǧa täube deimız. Qazaq sanasynda onyŋ ölmes-öşpes ızderı jatyr josylyp…

Qiyrǧa şarlatyp, qiiaǧa samǧatyp… Qazaqta sal qandai bolady? Aqseleudei bolady. Serı qandai bolady? Aqseleudei bolady. Bi qandai bolady? Aqseleudei bolady. Batyr qandai bolady? Aqseleudei bolady. Pır qandai bolady? Aqseleudei bolady. Qazaqtyŋ jaqsysy men jaisaŋynyŋ bärı qandai bolady? Aqseleudei bolady. Qazaqtyŋ qateptı qyzyl nary qandai bolady? Aqseleudei bolady. Bärınıŋ ornyna bır ǧana Aqseleu jüre alady. Al Aqseleudıŋ ornyna kım jüre alady? Eşkım de emes, tek Aqseleudıŋ özı jüre alady».

«Adyrna» ūlttyq portaly

Pıkırler