Öz basym "Qaŋtar oqiǧasy" kezındegı tolqudyŋ arasynda bolyp, halyqtyŋ da, ükımettıŋ de qandai küide bolǧanyn közımmen körıp, janymmen sezındım.
Sol bır qazaq elı tarihyndaǧy qaraly kezeŋge de mıne, jyl toldy.
"Qaŋtar oqiǧasyna" qysqaşa toqtalyp, odan keiıngı kezeŋde Ükımet pen halyqtyŋ qatynasyn baǧamdaǧan oilarymdy aitaiyn:
Qaŋtar oqiǧasyna qatysty Ükımettıŋ berıp otyrǧan baǧasymen 80%-dai kelısemın.
İia, halyq äuelgıde beibıt mitingı maqsatymen alaŋdarǧa jinaldy. Bıraq, beibıt miting dep bastalǧanymen, aiaǧy äp- sätte zaŋsyzdyqqa, būzaqylyqqa (terrorǧa) ainalyp kettı.
Mūnyŋ bırneşe sebepterı boldy:
Osy mitingını memlekettık töŋkerıske ūlastyru arqyly bilıktı basyp alu maqsatyn közdegen ūiymdasqan top äleumettık jelı belsendılerı arqyly, halyqty alaŋǧa jinady. Äleumettık jelıler men mesenjerlerdı paidalanyp, halyqty alaŋǧa şaqyrǧan belsendılerge eşqandai kedergı keltırmei, kerısınşe, olardyŋ qyzu jūmys jasauyna mümkındık berıp otyrǧandai körındı.
Köptegen belsendıler būryn da azdy-köptı beibıt miting ūiymdastyrudyŋ mädenietıne üirengendıkten, olardyŋ halyqty alaŋǧa şaqyrudaǧy nietterınde memlekettık töŋkerıske ūlastyru maqsaty bolmaǧany anyq.
Ol nietterı bastapqyda talaptaryn qoiyp, bilıktı dialogqa şaqyryp jatqanda körınıp-aq tūrdy.
Tek, halyq şamadan tys köp jinalǧan kezde, dauys ūlǧaitqyş, mınbermen qamtamasyz etu siiaqty proseduralardy ıstep ülgermedı. Alaŋǧa tolǧan halyq kımnıŋ sözın tyŋdap, kımge ererın bılmeitın jaǧdaiǧa jettı.
Tap, osy sätterdı özderınıŋ äuelgı maqsattaryna paidalanǧysy kelgen ūiymdasqan toptyŋ arandatuşylary halyqty jappai tärtıpsızdıkke şaqyryp, mitingıler eşqandai baqylauǧa kelmeitın jaǧdai oryn aldy.
Artynşa internet pen bailanys üzılıp, halyq qalada ne bolyp jatqanynan habarsyz qaldy. Balasy men tuysyn ızdep şyqqandar da sol köşelerdegı halyqtyŋ sanyn odan ärı köbeitıp jıberdı.
Osylai qalanyŋ bas köşelerınde ärtürlı maqsattarmen jürgen jūrtşylyqqa toldy. Eşqandai naqty liderı men jospary joq nöpır halyq aram oily toptyŋ qolyndaǧy qūralǧa ainalyp kettı.
Arty qalai bolǧany bärıne belgılı.
Eŋ ökınıştısı sol, adamdardy alaŋǧa şaqyrǧan äleumettık jelı belsendılerınıŋ özderı halyqtyŋ arasynan tabylmady. Alaŋǧa şaqyrudyŋ jauapkerşılıgın moiyndarymen kötere almady.
Sondyqtan, el aqparatty tek tele arnalardan ǧana alyp otyrdy. Jergılıktı tele arnadan ekı baǧdarlama ūiymdastyryp, halyqqa tüsındırme jūmystaryn jürgızuge mūryndyq boldym.
Üilerınde otyryp, ahualdy aŋdai almai otyrǧan halyqqa män-jaidy tüsınulerı üşın oŋ nätijesı boldy dep oilaimyn.
Endı, odan keiıngı kezeŋge kelsek:
Ükımetke osy "Qaŋtar oqiǧasy" ülken sabaq boldy. Sondyqtan, soŋǧy bır jyldyŋ ışınde Prezidenttıŋ tıkelei bastamalarymen köptegen reformalar jüzege asty.
Onyŋ bärın tızıp şyǧudyŋ qajetı joq şyǧar.
Negızgılerı:
- Referendum arqyly jerdı —halyqtyŋ menşıgı dep tanu;
- Parlament pen jergılıktı deputattyqqa sailanuǧa majoritarlyq jüienıŋ engızıluı(Mäjılıste 30%, Obl. Mäslihattar 50%, Audandyq Mäslihattar 100% majoritarlyq jüiemen sailanady),
- Auyl äkımderınıŋ sailau arqyly sailanuy;
- Senattyŋ qūzıretınen Mäjılıstıŋ qabyldaǧan zaŋdaryn kerı qaitaru qūqyǧyn alyp tastau;
- Prezidenttık merzımnıŋ 7 jylǧa bır-aq ret sailanuy;
- Elbasy statusynyŋ küşın joiuy;
- Oblys äkımderın deputattardyŋ dauys beruımen şeşıletın balamaly sailau jüiesı;
- Äkımder men olardyŋ orynbasarlarynan saiasi qūzıretın alyp tastauy
- Qaŋtar oqiǧasy kezınde türlı sebeptermen qamaqqa alynǧan azamattarǧa amnistiia jariialanuy(auyr qylmystyq baptarmen ūstalǧandardan basqasyna) t.b.
Aşetaev Rüstem Esımhanūly
Şymkent qalalyq qoǧamdyq keŋes müşesı
