Qazaq qyzy Ukrainada bronejilet jasap jür. Būl turaly The Village saity jazdy, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
27 jastaǧy Madina esımdı qazaq qyzy Ukraina men Resei arasyndaǧy soǧys bastalǧanda Berlindegı jūmysyn tastap, Ukrainada erıktılerge, feldşerler men jurnalisterge arnalǧan sauyt-saiman şyǧaratyn «Oq ötkızbeitın Ukraina» kompaniiasynyŋ negızın qalady.
Madina Qazaqstanda KİMEP-te oqyǧan, bır jyldan keiın Avstriiada, sodan keiın Germaniiaǧa köşken. Germaniiada ol venchurlyq säuletşı retınde jūmys ıstegen. Alaida, onyŋ aituynşa, ony Ukraina qatty qyzyqtyrǧan körınedı.
“2014 jyly Ukrainanyŋ şyǧysynda soǧys bastaldy. Osyǧan bailanysty ata-anam ol jaqqa baruǧa tyiym saldy, bıraq menı bilıktıŋ auysu prosesı, Maidan qatty qyzyqtyrdy. Öitkenı, postkeŋestık eldıŋ tarihynda alǧaş ret reseişıl bilık auysyp jatyr, halyq ony özgertude. 2015 jyly men Avstriiada oqyp jürgenımde synyptastarym qysqy demalysqa Batys Europaǧa kettı, mende Kievke barǧym keledı degen tūraqty oi boldy. Men ata-anama Polşaǧa baratynymdy aittym, bıraq özım Kievke Jaŋa jyldy qarsy aluǧa bardym. Sol sapardan keremet äser aldym, 2021 jylǧa deiın Kievte üş ret boldym.
2021 jylǧa qarai men būl dünieden maǧan ne qajet ekenın, ainalamda qandai adamdardy körgım keletının anyq bıldım. Men Kievke qaitadan keldım jäne däl osy jerde özımdı jaqsy sezınetınımdı tüsındım. Käsıpkerlık sahna, olardyŋ jūmysqa degen közqarasy, şyǧarmaşylyǧy, tehnologiialyq progressı, köregendıgı menı qatty şabyttandyrdy. Mynda bırden jaqyn dostar taptym”,- dedı Madina.
Madina Ukrainada soǧys bastalǧannan berı erıktılıkpen ainalysu üşın jūmysyn tastap, ketuge mäjbür bolǧandarǧa baspana men materialdyq-tehnikalyq qamtamasyz etuge kömektesken.
“Kün saiyn milliondaǧan türlı närselerdı jasauǧa tura keldı. Künnıŋ soŋynda ekranǧa köp qaraǧanym üşın közım auyrdy. Men nazar audaratyn aimaqty tapqym keldı. Sodan oq ötpeitın jilet öndırısıne kırısudı jön kördım. Bırınşıden, būl sala gumanitarlyq kömek jinaudan görı kürdelırek jäne naqtyraq jäne būl salamen ainalysatyn adamdar az boldy, al sūranys köp. Qajettı qorǧanys türı bar keudeşelerdıŋ baǧasy joǧary boldy. Alaida bırden satylyp kettı. Olardy Ukrainaǧa jetkızu öte qiyn. Barlyǧyn eskerıp, Ukrainada öndırudı şeştım”,- dedı ol.
Sondai-aq, Madina būl öndırıstı qolǧa alu üşın Rost esımdı ukrainalyq dosymen bailanysqan.
Foto: The Village
“Soǧys bastalǧannan keiın ekı aptadan keiın bız bırneşe bolat prototipterıne tapsyrys berıp, ony synauǧa kırıstık. Sonymen bırge olar Instagram jelısınde qarajat jinau nauqanyn bastap, bırınşı partiia üşın 6000 euro jinady. Rost operasiiaǧa, men dizain
jäne qarjyǧa jauapty boldym. Bastapqyda olar keudeşelerdı özındık qūnyna satty. Naryq baǧasynan 50% tömen baǧada öte joǧary sapaly önımdı jasau degen tūjyrymdama boldy. Standartty bronnyŋ qūny ortaşa eseppen 750 eurony qūraidy. Bızdıŋ keudeşelerdıŋ öndırısı bır bırlık üşın 290 euro tūrady, sondyqtan bız öndırıstı ūzaq uaqyt saqtai aldyq: 400-den astam oq ötkızbeitın jilet jasau üşın köp qarajat qajet bolmady. 120 jilettıŋ bırınşı partiiasy bır aptada şyǧaryldy, metall Azovstaldan alyndy.Ūqsas jaŋalyqtar
Bolatty satyp alu, jöneltu, kesu, şyŋdau, ūntaqtau jäne qaptau prosesı bır aptaǧa sozylady. Bızdıŋ oq ötkızbeitın keudeşelerımız ukraindyq standart boiynşa DSTU törtınşı qorǧanys klasynyŋ sertifikatyn aldy. Jazda būl äldeqaida qiyn bolǧandyqtan bız tegın taratuǧa köştık, öitkenı köptegen sertifikatsyz öndıruşı paida bola bastady”,- dedı Madina.
Madinaǧa būl ıstı bastap ketude bıraz qiyndyqtar tuǧan. Qarajat jinaudyŋ özı auyr tigen. Tıptı, bastapqyda otbasy Madinany qoldamaǧan. Alaida alǧaş nemıs gazetıne ol turaly maqala jariialanǧannan keiın oŋ közqarasta bolǧan. Al dostary ünemı qoldap, qarjylai da kömektesken.
Sondai-aq, Madina Ukrainadaǧy jarylysty körıp, qiyndyqtardy bastan ötkızgen. Tıptı, dostary ornatqan bombaǧa qarsy panada tūrǧan.
“Qazır ekınşı düniejüzılık soǧys kezındegı uaqyt emes: bügın sız maidanda SMS jaza alasyz, ol sızge ekı sekundta jetedı. Keşe keşke dosym oq ötpeitın jilet kerek dep sms jazdy, men bügın taŋerteŋ jıberdım. Būl keremet, bıraq ol 4D soǧysyn jasaidy, mūnda sız ony körıp qana qoimai, sonymen qatar ony seze alasyz.
Maidan şebınen bölek, halqy jūmysyn jalǧastyryp jatqan tūtas aimaq ta bar. Adam ömırdıŋ kez kelgen jaǧdaiyna, tıptı bomba baspanasynda da, atqylau qaupınde de üirenedı. Äskerge kömek beru üşın ömır süru kerek. Barlyǧy jūmyssyz otyra qalsa, dırıldep jatsa, şeteldıkterden basqa eşkım aqşa bere almaidy. Ärbır ukraindyq qazır ZMU-ǧa qaiyrymdylyq jasaudy nemese erıktı boludy özınıŋ moraldyq mındetı dep sanaidy”,- dedı.
The Village saitynyŋ mälımetınşe, madina aldaǧy uaqytta «Reukraine» jobasymen jūmys ıstep, üiınen aiyrylǧandar üşın baspana salǧysy keledı. Ol qazır 989 000 dollar jinau kerek qarajat jinau jobasyna kömektesude. Soǧys aiaqtalǧannan keiın ol Ukrainada bırneşe ai ömır sürıp, ekonomikany nemese arhitekturany qalpyna keltırude jūmys ıstegım keledı.
“Soǧys aiaqtalyp, Ukraina jeŋedı dep senemın. Barlyq jaulap alǧan aumaqtar Ukrainaǧa qaitarylsa, būl tolyq jeŋıs bolady”,- dep sözın qorytyndylady.
