Saıragúldiń satqyndyǵy

3127
Adyrna.kz Telegram

«Daýdyń basy Daırabaıdyń kók sıyry» demekshi, taǵy da Saıragúl jaıly jazbaqpyz. Eki-úsh kúnnen beri Saıragúl Saýytbaı men onyń jubaıy Ýálı Slamulynyń álemjelidegi áńgimeleri qoǵamnyń qyzý talqysyna tústi.  Endi solardy ret-retimen baıandaımyz...

Birinshi áńgime: Saıragúldiń «Bosqyn mártebesin» alý proessi

Qytaı bıliginiń etnıkalyq qazaqtarǵa jasap jatqan resressııalyq saıasatynyń quryǵynan qutylý maqsatynda qazaq shekarasyn buzyp ótip, bala-shaǵa, baı-myrzasyna kelgen Saıragúl Saýytbaıdyń esim-soıy búginge eki qazaqtyń birine tanys boldy. Saıragúldiń soty, onyń qazaq túrmesiniń tabaldyryǵyn attap, tósegin kórgendigi týraly qaıtalap aıtyp jatpaıyq. Onyń barlyǵy hronologııalyq retpen BAQ-ta jarııalandy.

Endigi murat – oǵan (Saıragúl Saýytbaıǵa - red) «Bosqyn mártebesin» alyp berý edi.  Bul proess bir kúnde sheshile qoımaıtyny aqyly bar adamǵa onsyz da aıan. BAQ-ta jarııalanǵan aqparattardan kórip bilgenimizdeı, bul proess te shaban júrispen, óz retimen júrip jatqan.

25.07.2018 jyl. Saıragúl máselesi Jarkent sotynda qaralyp jatqan. Sol, 25-shildede alǵash ret «Pana izdeýshi tulǵa» deıtin kók kýálik Saıragúlge tapsyryldy. Ony bergen Kóshi-qon qyzmeti edi. Jaramdylyq merzimi 3 aı. Osy úsh aıda arnaıy qurylǵan komıssııa Saıragúlge «Bosqyn mártebesin» berý-bermeý máselesin qarap, sheshim shyǵarýy tıis bolǵan.

25.10.2018 jyl. Belgilep bergen úsh aı ýaqyt 25-qazan kúni aıaqtaldy. Sóıtti de, Saıragúldiń kýáligin taǵy úsh aıǵa sozdyrǵan edi.

04.10.2018 jyl. Taldyqorǵan qalasynda arnaıy qurylǵan komıssııa otyrysy ótip, Saıragúl Saýytbaıǵa «Bosqyn mártebesin» berýden bas tartty.

Osydan keıin advokat Abzal Quspan Astanaǵa aryz jazyp, komıssııa otyrysynyń sheshimin qaıta qaraýdy talap etti.

25.01.2019 jyl. Saıragúl Saýytbaıdyń «Pana izdeýshi tulǵa» deıtin qujatynyń merzimi taýsyldy.  Sóıtip taǵy úsh aı merzimge uzartty.

«Pana izdeýshi tulǵa kýáligi» «Bosqyn mártebesin» suraǵan adamǵa beriledi.  Joǵaryda aıtqanymyzdaı, Saıragúl Saýytbaı Qazaqstan bıliginen «Bosqyn mártebesin» suraǵan edi. Kóshi-qon qyzmeti Saıragúldiń ótinishin qaraýdy sol kezde bastap ketken. Aqyrynda Astana komıssııa sheshimin kúshinde qaldyrdy.

Osydan keıin advokat Almaty oblystyń sotyna qaıta talap-aryz jazdy. Maqsat - oblystyq komıssııa otyrysynyń sheshimin teristeý bolatyn. Saıragúlge «Bosqyn mártebesin» alyp berý isi osy retpen jalǵasyp kele jatqan.

Aıtpaqshy, 2018 jyldyń 31-qańtary kúni Saıragúl Saýytbaı advokat Abzal Quspannyń jazyp bergen talap-aryzyn alyp, Taldyqorǵanǵa barǵan.

Ekinshi áńgime: Saıragúldiń satqyndyǵy

Biz taqyrypty «Saıragúldiń satqyndyǵy» dep qoıdyq. Nege? Aıtaımyz...

«Jer astynan jik shyqty, eki qulaǵy tik shyqty» degendeı, Saıragúl Saýytbaı oblys ortalyǵyna ketken kúni, onyń jubaıy Ýálı Slamuly eki balasyn ertip, eńkildep eńiregen kúıi Qazaqstanda zańdy tirkelmegen «Atajurt» uıymynyń keńsesine baryp, bosaǵasyn kúzetip, suhbat berdi.

1 saǵat, 36 mınýt, 53 sekýndtyq suhbat qazir áleýmettik jelini sharlap júr. Onda Ýálı Slamuly advokat Abzal Quspannyń habarsyz ketkendigin (A.Quspannyń otbasynda qaraly jaǵdaı bolǵanyn bile tura-red.) aıyptap, advokattyq qyzmeti úshin Abzal Quspan men jýrnalıst Sáýle Ábildahanqyzyna aqsha tólegenin aıtady.  Advokat Abzal Quspan men jýrnalıst Sáýle Ábildahanqyzynyń atyna qarata birneshe jaǵymsyz pikirler aıtqan.

Syrt kóz synshy degen, esim-soıyn el bilmeıtin Serikjan Biláshulynyń jumystaryn qazaqstandyq aýdıtorııaǵa dáripteý men Saıragúl Saýytbaı máselesinde jarǵaq qulaqtary jastyq kórmeı júgirgen Abzal Quspan, Sáýle Ábildahanqyzy, Nurgeldi Ábdiǵanıuly ekenin esti jurt onsyz da jaqsy biledi.

Al Ýálı Slam men myńmen jalǵyz alysqan «jeke batyr» Serikjan Biláshulynyń suhbaty joǵarydaǵy attary atalǵan azamattardyń eńbegin joqqa shyǵaryp, qaralaý maqsatynda qasaqana uıymdastyrylsa kerek. Kóp jurt solaı túsindi.

Saıragúldiń birinshi satqyndyǵy

Saıragúl Saýytbaıdyń jubaıy Ýálı Slam «Atajurt» uıymynyń basshysy Serikjan Biláshulyna baryp, jylap-eńiregen kúıde advokat Abzal Quspanǵa aqsha bergenin, Abzaldyń kóp ýaqyttan beri (sońǵy bir aıda) Saıragúlge habarlaspaǵanyn, qaraılaspaǵanyn aıtyp aıyptady.

Advokat Abzal Quspan Ýálı Slam men Serikjan Biláshulynyń ózin jáne Sáýle Ábildahanqyzyn naqaq qaralaǵan vıdeo-suhbatyn teristeýdi talap etti.

Saıragúl qaıtti? Serikjan Biláshulynyń vıdeo-suhbatyn jáne onda aıtylǵan negizsiz aıyptaýlardy teristeýden bas tartty.  Esesine, «feısbýk» jelisinde vıdeo úndeý taratty. Saıragúldiń Abzal Quspannan keshirim suraǵan úndeýin yqshamdap berdik. Maǵynasy mynaǵan saıady: «Osynyń barlyǵy meniń qıyn taǵdyrymnyń kesiri bolyp, buǵan men kináli boldym. Sondyqtan advokatym Abzal Quspannan jubaıymnyń artyq ketken jerleri bolsa, jubaıymnyń atynan keshirim suraımyn. Jubaıym Ýálı Slamuly advokatym Abzal Quspannyń adamgershilige, ultjandylyǵyna, azamattyq ustanymyna dán rıza. Meniń taǵdyrym qyl ústinde turǵan kezde Abzal Quspan azamattyq tanytyp, «Saıragúldiń jumysyn ózim qolyma alamyn, aıaǵyna shyǵaramyn» dep edi. Maǵan ekinshi ret ómir syılap edi. Abzal Quspanǵa alǵysymyz sheksiz», dep qaıyrdy.

Birinshiden, Saıragúl Abzal Quspan men Sáýle Ábildahanqyzyna aqsha bergenin teristegen joq. Ekinshiden, «jubaıymnyń artyq ketken jeri bolsa» dep kúmándana sóılep, álemjelini shýlatqan álgi suhbattan esh sókettik kórmeıtinin bildirdi.

Saıragúldiń ekinshi satqyndyǵy

Arada kún ótpeı, Saıragúl Saýytbaı óz taǵdyryna alańdap, shyr-pyr bolǵan Sáýle Ábildahanqyzyn jerden-alyp, jerge-salǵan vıdeo úndeý jarııalady. «Sáýle meni Abzalmen kezdestirmeı, kezdesýime bar ynta-shyntasymen kedergi jasady. Meniń baspasózge shyǵýyma qarsy boldy», dep sókti. Óte-móte páskene túrde as ishken qudyǵyna túkirgen qylyq tanytty.

Al Sáýle Ábildahanqyzy óz kezeginde Abzal Quspannyń qyzynyń qaza bolýyna baılanysty, Abzaldyń óz ótinishi boıynsha sálemin Saıragúlge jetkizip bergenin aıtty.

Túıindeı kele aıtpaǵymyz, Sáýle Ábildahanqyzy otbasyna túsken aýyr qazadan qaıǵy qursaýynda otyrsa da (aınaldyrǵan az ýaqyttyń ishinde inisinen, ulynan, ákesinen, ápkesiniń ulynan aıyrylǵan-red) bar máseleni ysyryp qoıyp, kúni-túni shapqylap júrip, Saıragúldiń máselesin qoǵam talqysynan túsirmeı júrdi. Qanshama maqala, qanshama vıdeo aqparattardy taratty. Saıragúldiń sot proessinde advokattyń fızıkalyq túrde úlgermeýine baılanysty qujattardy toltyrý isin de júrgizdi.

Saıragúl Jarkenttegi ýaqytshy tergeý ızolıatorynda jatqanda, artynan izdep barǵan da Abzal, Sáýle, Nurgeldi edi. Yńǵaısyz bolsa da aıtaıyq, Sáýle Saıragúldiń túrmeden shyqqan ish kıimine deıin ózi jýyp tazalap, tazalaryn satyp áperip júrdi. Oǵan da myna jurt kýá.

«Eger Úkimet Saıragúldi bosatpasa, men ashtyq jarııalaımyn» degen de Sáýle Ábildahanqyzy edi.

Almatyda úısiz-kúısiz júrgen Saıragúl men onyń otbasyna baspana alyp berý maqsatynda, belgili kásipker Baýyrjan Ospanovqa da hat jazyp, úı suraǵan osy Sáýle Ábildahanqyzy edi.

Ókinishke oraı, Saıragúldiń jubaıy Ýálı Slam «Atajurtqa» baryp advokat Abzal Quspan men jýrnalıst Sáýle Ábildahanqyzyn sonshalyq qaralaıtyndaı ne túlen túrtti dedik, biz. Artynsha jurt bolyp qoǵap shyqqan Saıragúldiń ózi de Sáýle Ábildahanqyzyn qaralap sóılegen vıdeo úndeý jarııalady. Jurt sengen Saıragúldiń bul qaıtkeni, dedik taǵy.

Serikjan Bilásh Ýálı Slamnyń psıhıkalyq derke shaldyqqan kúıin paıdalanyp otyr ma?

Esterińizde bolsa, Saıragúl tutqyndalyp ketkennen keıin Ýálı Slamuly eki balasyn ertip kep, Almatydaǵy Adam quqyqtaryn qorǵaý uıymynyń keńsesinde (Jovtıstiń keńsesi-red) baspasóz máslıhatyn ótkizgen edi.

Saıragúl Saýytbaı 2018 jyldyń 21-mamyrynda tutqyndalǵan. 23-mamyr kúni «Abai.kz» aqparattyq portalynda Saıragúldiń qaıyn inisi Nurbolat Asannyń arasha suraǵan maqalasy jarııa boldy.

Al 25-mamyr kúni Ýálı Slam baspasóz máslıhatyn ótkizdi. Sol baspasóz jıynynda Ýálı Slamuly óziniń jáne otbasynyń jaǵdaıyn egjeı-tegjeıli baıandap bergen. Óziniń Qytaıda uzaq jyl ustazdyq qyzmet atqarǵanyn, mıynyń sharshaýyna baılanysty medıınalyq anyqtama alyp, ýaqytynan buryn zeınetke shyqqanyn habarlap aıtqan.

Saıragúl Saýytbaıdyń oıda-joqta joldan taıyp, advokaty Abzal Quspan men jýrnalıst Sáýle Ábildahanqyzyna qatysty japtym-jala, jaqtym-kúıe dep sóıleýine basqa-basqa emes, dál osy Serikjan Biláshulynyń arandatý maqsatynda jasalǵan suhbaty tursa kerek. Áleýmettik jelide osyǵan saıatyn pikirler kóptep aıtylyp jatyr.

Sonda Qytaıdyń etnıkalyq qazaqtarǵa jasaǵan zalym saıasatyn jalǵyz júrip jer jahanǵa áshkereledim dep júrgen Serikjan Biláshuly (japsyrma aty Jarqyn Jeti-red.) Ýálı Slamnyń densaýlyǵynyń kemistigin óz oıynyna paıdalanyp otyr ma?

Jalpy Serikjan Biláshulyna qatysty jurt ishinde qańqý sóz kóp. Ol kim? Ol basqaratyn «Atajurt» uıymy nelikten áli kúnge tirkelmegen? Serikjan Biláshtiń (Jarqyn Jeti-red.) Qytaı arnaıy barlaý qyzmetinde 7 jyl agent bolǵany ras pa? (Bundaı aqparatty «feısbýkte» Anar Sataı jazdy).

Serikjan Biláshtiń túpki maqsaty qandaı? Bul týraly aldaǵy ýaqta keńirek jaza jatarmyz...

Aıdyn Serikuly

 

Redakııadan: Avtordyń kózqarasy redakııanyń kózqarasyn bildirmeıtinin eskerte kele, qarsy taraptyń da oı-pikirine portalymyzdan oryn berýge daıynbyz.

Pikirler