Künı keşe ǧana Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrı Madina Äbılqasymova köp balaly analarǧa 16 myŋ teŋge köp dep qoǧamdy şulatqan bolatyn. Söitsek, ol on alty myŋ teŋgenıŋ özın är balaǧa emes, bärıne bırdei beretın körınedı.
Sosyn, 2018 jyldan bastap tört jäne odan da köp bala üşın ai saiynǧy berıletın järdemaqy joq eken. Bıraqta, tūrǧyn üi aluǧa kezekke tūrǧan kezde tezırek aluǧa mümkındık beretın körınedı.
Aty-jönın atamaudy sūraǧan köp balaly ananyŋ aituynşa, törtınşı balasyn tuǧany üşın ökımetten jüz alpys myŋǧa juyq aqşa alypty. 2018 jylǧa deiın törtınşı balasyn tuǧandyqtan ai saiyn on myŋ bes jüz teŋgege juyq aqşa alady eken.
"Tört balanyŋ kenjesı ekıge tolmaǧan sebeptı jekemenşık bala baqşaǧa barǧany üşın 25 myŋ teŋge töleimın ai saiyn. Odan ülkenı memlekettık bala baqşaǧa barady. Oǧan 18 myŋ teŋge töleimın. Ülken ekeuı ai saiyn matematika men aǧylşyn tılı pänınıŋ üiırmesıne barady. Ärqaisysy üşın 10 myŋ teŋge. Sonda ekeuıne ekı üiırme üşın aiyna 40 myŋ teŋge töleimın. Aptasyna 6 myŋ teŋgege pampers alamyn. Aiyna 24 myŋ teŋge ketedı. Sonda ai saiynǧy balalardyŋ tamaǧy men kiımın, oqulyǧy men däpterın eseptemegende jüz myŋnan asa aqşa ketedı. Memlekettıŋ beretın järdemı pampersqa da jetpeidı" deidı köp balaly jas ana.
Al, bes balaly äke 2018 jyldan keiın köpa balaly janūia statusy alynyp tastalǧandyqtan bilıkten eşqandai järdem aqy almaitynyn aitty.
Bala bızdıŋ bolaşaǧymyz deimız. Bızdıŋ ǧana emes, memlekettıŋ bolaşaǧy. Öz bolaşaǧymyzdan özımız aiasaq bız qandai qoǧam bolǧanymyz?
Jūrttyŋ bärınıŋ uaiymy ai saiynǧy töleitın nesiesı. Resmi mälımet boiynşa halyq bankterge 6 trilliondai aqşa qaryz eken.
Byltyrdan berı nesienıŋ kölemı 14 paiyzǧa köbeigen. Orta eseppen ärbır boryşker bankke 900 myŋ teŋgeden qaryz. Bıraq, elımızde 1 jarym millionnan astam adam nesiesın uaqytyly tölei almai jür eken. Al, qazaqstandyqtardyŋ bank aldyndaǧy bereşegı älı de eselenedı degen sarapşylar, qaryz kölemınıŋ ūlǧaiuy tūrmystyq jaǧdaimen tyǧyz bailanysty deidı.
KTK arnasyna bergen sūhbatynda ekonomist Aidar Älıbaev "6 trillion teŋge köŋıl quantarlyq jaǧdai emes. Elımızde tūrmys deŋgeiı qūldyrap, jūmyssyzdyq jailap jatyr. Sondyqtan tabysy şyǧysyna jetpegen qarapaiym halyq bankterden qaryz aluǧa mäjbür bolady. Moiyndaryna ekı-üşten tūtynuşylyq nesienı arqalaǧandar bar" dep pıkır bıldırgen bolatyn.
Nesieden bölek äkımşılık aiyppūldar da halyqtyŋ qaltasyn qaǧyp tūr. Mysaly, jol patruldık polisiiasynyŋ eŋ tömengı aiyppūly 1 ailyq eseptık mölşerınıŋ körsetkışı bolyp tabylady. Ol degenıŋız 2525 teŋge. Soŋǧy kezde biudjettıŋ jyrtyǧyn jamap otyrǧan da osy aiyppūldar.
Būdan da qiyn künı toiǧa barǧanbyz degen halyqtyŋ psihologiiasy men barǧa şükırlıgı memlekettıŋ negızgı ūstynyn ūstap tūr. Bilık pen halyq bır jaǧadan bas, bır jeŋnen qol şyǧaryp bırıgıp ıs qylmasa, syrtqy faktorlardyŋ ışkı saiasatqa äser eterı sözsız.
Oŋǧar Qabden
"Adyrna" ūlttyq portaly
