Otandyq ǧylymdy kım damytady?

Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ janyndaǧy QR Ūlttyq ǧylym akademiiasynyŋ prezidentı Künsūlu Zakaria jastarmen kezdestı. Negızgı talqy ǧylymdy jandandyru, jas ǧalymdardy qoldau taqyrybynda örbıdı. Akademiia prezidentı jastardyŋ ūsynysy men ǧylymdy damytuǧa baǧyttalǧan jobalarǧa aşyq ekenın aitty. Kezdesuge kelgen ǧylym doktorlary, kandidattar men PhD, magistr därejesı bar türlı salanyŋ jas ǧalymdary ǧylymdaǧy mäselelerdı tızıp berdı. Sondai-aq, salany damytuǧa arnalǧan ūsynystardy ortaǧa saldy. Ǧylym biznespen etene jūmys ısteuı qajet. Jiynda osyndai pıkır aityldy. Ǧylym men öndırıs qalaşyǧy salynsa, sonda ǧalymdar şoǧyrlansa qazaq önerkäsıbı men öndırısı qaryştap damidy delındı. Kün tärtıbınde «Ǧylym jäne tehnologiialyq saiasat» turaly äzırlenıp jatqan zaŋ tūr. Jaŋa zaŋda akademiianyŋ, onyŋ ışınde jas ǧalymdardyŋ rölı turaly aityluy kerek. Öitkenı, Täuelsızdık alǧan jyldan berı Qazaqstandaǧy ǧalymdar sany eselep qysqarǧan. 1991 jyly 40,8 myŋ adam bolsa, qazırde 22,6 myŋǧa juyq ǧylym adamy bar eken. Künsūlu Zakaria ǧalymnyŋ qoǧamdaǧy statusyn köterıp, ǧylymdy tanytuǧa küş salu keregın eske saldy. Osy arqyly elde jas ǧalymdar sany artuy mümkın. Ol tiısınşe otandyq önımnıŋ köbeiuıne yqpal etedı. «Ǧylymǧa tyŋ ärı aituly özgerıstı jas buyn alyp keledı. Olardyŋ oi-örısı de, oilau jüiesı de basqaşa. Sondyqtan bızge jas ǧalymdar kerek. Qazır jas ǧalymdardy qoldauǧa baǧyttalǧan tūjyrymdamalardy saraptap jatyrmyz. Maqsatymyz bır – Qazaqstandy ǧylymy damyǧan elge ainaldyru. Osy müdde üşın jūmyla jūmys ısteuge daiynmyn degen azamattarǧa esıgımız aiqara aşyq», – dedı QR Ūlttyq ǧylym akademiiasynyŋ prezidentı Künsūlu Zakaria. Odan özge ideiany öndırıske airaldyra bılgen bılıktı maman Nūrlybaev Ruslan nanotehnologiia salasyndaǧy ǧylymi zertteulerge qūral jabdyqtardyŋ jetkılıksızdıgın, PhD doktor Azat Seithan memlekettık granttyq konkurstardyŋ asa qataŋ talaptarynyŋ jas ǧalymdarǧa tiımdı etu joldaryn aitty. Jiynda bas qosqandar ǧalymdy qoǧamǧa tanytudy bügınnen bastau keregın aitty. Olardyŋ ǧylymi eŋbekterınıŋ özektılıgı men paidasyn BAQ, äleumettık jelı arqyly körsetıp otyru kerek. Sol arqyly  biznes ökılderı, jas ǧalymdar öz qajetın alyp otyrady. Jalpy, ǧylym salasyndaǧy aqparattandyrudy, qazaq tıldı kontenttı damytu ūsynyldy. Telearnalarda, baspasöz ben internet saittarda ǧylymdy qoldaityn tūraqty, arnaiy jobalar keregı söz boldy. Almaty qalalyq mäslihatynyŋ deputattary Ramazan Bekbol men Äkım Tūrsyn qalalyq deŋgeidegı ǧylym mäselelerıne belsene atsalysyp, mäslihat sessiialarynda köteretınderın aitty. Taǧy bır ūsynys, Respublikadaǧy ǧalymdardyŋ basyn bırıktıru. Salalyq baǧytta ūlttyq qauymdastyqtar qūryp, ükımettık deŋgeide qolǧa alynǧan özgerısterge taldau jasaityn orta qalyptastyru. Odan özge jas ǧalymdardyŋ Ūlttyq akademiiasyn qūru boiynşa naqty tūjyrymdama men mültıksız jüie äzırleu ūsynyldy. Kezdesu qorytyndysy boiynşa, jas ǧalymdar kezektı otyrysqa deiın atalǧan tūjyrymdamany äzırlemek.