Qytaidaǧy klandar ara qaqtyǧys aldaǧy uaqytta qytaidyŋ ışkı jäne syrtqy saiasatyna yqpal etuı sözsız dünie. Qytaidaǧy ärbır saiasi oqiǧalar men kürdelı şilenıster klandar arasyndaǧy kürespen tıkelei qatysty-dūr. Zäudeǧalam, klandar arasyndaǧy qaqtyǧys tym tereŋ sipat alyp ketse, ortalyq aziia elderı üşın anşa tüsınıksız jäiıtter aqparat älemıne jarq ete qaluy ǧajap emes. Bır zattyŋ basyn aşyp alaiyq, qytai ūlttyq kapitalizmı örkendei bergen saiyn jäne belgılı ūlttyq daǧdarysqa da döp kele bergen saiyn qytai rejimındegı kompartiiaǧa degen senım de sonşalyq solǧyndai beredı, būnyŋ soŋy qytaiǧa öte auyr tiedı. Būl - qytaidyŋ ışkı saiasatyn ǧana emes syrtqy saiasatyna da yqpal etetın köp faktordyŋ bırı. Būny tılge tiek etudegı sebebım- qytai qazaqtarynyŋ jaŋa buyny däl osy saiasi, äleumettık ham ekonomikalyq qūblystarǧa mülde basqa formatta döp keluı mümkın.
Qytaidaǧy qazaqtardyŋ qytaitıldı jaŋa qauymy dep 2000-şı jyldan keiıngı iaǧni 21-ǧasyrda tuǧan saiasi, äleumettık ham ekonomikalyq tanym, közqarasy mülde bölek JAŊA BUYNDY aitamyz. Qytaidaǧy qytaitıldı Jaŋa Buyn Qazaqtardy mynadai kategoriiaǧa bölemız:
Formasy jaǧynan:
Qalada qalyptasqan qytaitıldı qazaqtar;
Auyldy eldı-mekende qalyptasqan qytaitıldı qazaqtar.
***
Tıldık faktory jaǧynan: Qazaqşa bıletın qytaitıldı qazaqtar; Qazaqşa jäne şet tılın bıletın qytaitıldı qazaqtar; Qazaqşa bılmeitın qytaitıldı qazaqtar.***
Äleumettık orny jaǧynan: Qaltaly, biznesmen qytaitıldı qazaqtar; Qytaişa şyǧarmalar jazatyn qytaitıldı qazaqtar; Şeneunık qytaitıldı qazaqtar.***
Qytaitıldı qazaqtar 21-ǧasyrda tuǧandar, olar alda qytaidyŋ barlyq salasyna endep kıredı, kırıp te jatyr. Bız (Qazaqstandyqtar), qytaida qazaqtıldı orta, mektep, ūlttyq dästür jäne ruxaniiat joǧalyp bıtude dep nalumen bolamyz, al, jaŋa buyn qytaitıldı qazaqtar turaly äleumettık analiz jasauǧa mülde nazar salmaimyz. Negızınde, qytai qazaqtarynyŋ taǧdyry - qytaitıldı qazaqtardyŋ qolynda. Olardyŋ tılı men tärbiesı qytaişa bolǧanymen keleşekte ŪLTTYŊ NEBIR SAIаSİ TŪLǦALARY solardyŋ arasynan şyǧady. Būl - zaŋdylyq! Qytaitıldı qazaqtyŋ jaŋa buyny üşın aldaǧy boluy tiıs mümkındıkter: Europalyq demokratiia men burjuaziiaǧa qytai tılınıŋ mümkındıgı arqyly tanysu. Ol üşın olar demokratşyl qytai ziialy qauymymen, elitasymen etene aralasuy kerek.***
Qytaidyŋ saiasi ham ekonomikadaǧy ırı klandyq jüiesıne bıte qainasu tiıs. Iаǧni qytai klandarynyŋ burjuaziiasymen osy bastan aralasa beruı, olardyŋ forum, simpoziumdaryna, qozǧalystarynda belsendı pozisiiasyn tanytyp, qatysa beruı kerek;***
Qytaitıldı jäne qazaqtıldı qazaqtar arasynda belgılı ortaq müdde jäne dialog boluy kerek.***
Qytaitıldı Tibet, Ūiǧyr jäne Manjur, Moŋǧoldarmen de tyǧyz bailanys jasap, qytaitıldı qytai emester arasyndaǧy saiasi, mädeni ham äleumettık tüsınıstıktı arttyra beruı kerek. Būl keibır ūlttyq jäne ruxaniiat mäselelerın köterude öte kerektı faktor.***
Qalasaq ta, qalamasaq ta qytaitıldı qazaqtar - qytaidaǧy qazaqtyŋ aldaǧy TAǦDYRY. Qytai qazaqtarynyŋ äleumettık, saiasi jäne äkımşılık saladaǧy barlyq ornyn keleşekte QYTAITILDI qazaqtar basatyn bolady. Iаǧni dälırek aitsaq, qytaişa oilap, jazatyn jaŋa näsıl basatyn bolady. Olardan bızge QAUIP te, ÜMIT te bar. Tılı qytaişa bolǧanmen nebır ūltşyldar, demokrattar, aqyn, jazuşy, filosoftar, tıptı eldıŋ alqauyna bölengen äkımqara elbasylary da şyǧuy mümkın. Būl - ŞYNDYQ! Qytaidaǧy qazaqtıldı eskı buyn negızgı tızgındı ūstap otyrsa da jyl aunap, zaman özgergen saiyn olardyŋ baiyrǧy qatary azaia beredı. Olardyŋ ornyn mülde basqa formattaǧy ūrpaqtar basyp ozady. Qalasaq ta, qalamasaq ta şyndyǧy osy! Bız Qazaqtandyqtar, qytaitıldı ūiǧyr men qazaqqa basqaşa formatta mädeni, saiasi ham ekonomikalyq bailanys qūrudy josparlai bergenımız dūrys. Iаǧni üreilenıp, ümıt üzıp, qūr qarap otyra bermeuımız kerek! Qazaqtıldı qazaqtar: Olar, jalaŋ qazaq ortada qalyptasty, saiasi ham äleumettık sanasy qazaqy ortamen şekteldı. Qytaidyŋ ırı saiasi qazanynda, ekonomikalyq bazarynda az qainady.***
Olar, qazaqy rulyq ham aimaqtyq ortadan aspai tar äleumettık qarym-qatynasty keŋge örkendete almady. Qytaidyŋ eŋ jaŋa oligarxy men klandyq toptaryna QAZAQ DELEGASSİIаsy retınde körınıs taba almady.
***
Olar, 80-şı jyldan keiın qalyptasa bastaǧan qazaqtıldı buyn kürdelı taŋdaudan öttı. Mysaly: Qazaqstanǧa köşu, saiasi belsendılıkten körı sauda, biznes, t.b.***
Qytaitıldı qazaqtarǧa QAZAQSTAN faktory: Qazaq tılı brend jäne zamanaui modyǧa ainaluy kerek.***
Saiasi azattyǧymen, demokratiialyq erkındıgımen ÜLGI bola bıluı kerek.***
Älemdık deŋgeide oilana bıletın erkın şyǧarma, tuyndy, kino-filmder boluy kerek. Tıptı, ondai dünieler qytai tılı arqyly qytaiǧa tanymal bolsa, tıpten keremet!***
Alaş Orda, Zūlmat, Ūlt örkenietı turaly sauatty şyǧarmalar qytai tılıne audaryluy kerek.***
Qazaqstandyq önım, model, rekordtyq körsetkış köp boluy kerek. Būl qytaitıldı qazaqtardy özıne bailanystyrudyŋ eŋ tiımdı mexanizmı. Ūlt müddesı tıl men ädebietten bölek texnologiia arqyly sana jadysynda qaludyŋ keleşektegı körınısı.***
Qazaqstannyŋ ortalyq aziiadaǧy yqpaly barynşa artuy tiıs. Tıptı ortalyq aziia elderınıŋ odaǧyn qūryp barlyq ortalyq aziianyŋ saiasi, ekonomikalyq äleuetın qytaiǧa qarsy şoǧyrlandyru. Būl 60 millionnan asatyn jaŋa demografiialyq ışkı energiianyŋ reakssiiasy qytaidaǧy qazaq pen ūiǧyrǧa jaŋa serpın beredı.***
Qytaidyŋ klandar ara qaqtyǧys jüiesı - qytaitıldı qazaqtar üşın ülken mümkındık. Qytaitıldı qazaqtar jalaŋ qytai rejimı - kompartiiaǧa ǧana iek süiep qalmaidy, jaŋa saiasi taŋdaular men platformalarǧa ūmtyla bastaidy. Qytaidyŋ jaŋa buyn saiasi qozǧalysyna qatysa bastaidy. Bylaişa aitqanda qytaidaǧy alda bolatyn özgerısterge qara tanytyp jüretın jaŋa buyn paida bolady. Qytaidyŋ demokratiialyq qozǧalystarynda, diskusynda qytaitıldı qazaq ūrpaqtary paida bolady. Ümıt pen Ürei - solarda!Eldes ORDA
