"Şūǧyl şeşımder qajet!". Deputattar Smaiylovqa Abai oblysyndaǧy örtke qatysty saual joldady

1888
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2023/06/izobrazhenie_2023-06-14_141458532.png
Mäjılıs deputattary premer-ministr Älihan Smaiylovqa Abai öŋırındegı örtke qatysty deputattyq saual joldady, dep jazady "Adyrna".  Deputattyq saual mätınınde aimaqqa ekologiialyq zardap jäne adam şyǧynyn keltırgen alapat ört bırqatar mäselelerdıŋ basyn aşqanyn jäne osǧan qatysty şūǧyl şeşımder şyǧaru qajettıgı aityldy. "Abai oblysynda bolǧan jäne adam ölımıne alyp kelgen alapat ört – bükıl halqymyz üşın ülken qaiǧyly oqiǧa boldy. Qoǧamdy dür sılkındırdı. Prezident Qasym-Jomart Kemelūly Toqaev osy kezde Abai oblysynda halyqtyŋ ortasynda bolyp, qaza tapqandardyŋ tuystarymen kezdestı jäne olarǧa jan-jaqty kömek körsetudı tapsyrdy. Būl kezdesudıŋ öte auyr jaǧdaida ötkenın barlyǧymyz kördık. Prezident Ükımet, uäkılettı ministrlıkter men öŋır äkımdıgınıŋ aldyna mındetter qoidy, tiıstı şeşımderdı qabyldap, jaǧdaidy tolyq baqylauǧa aldy. Bas prokuratura qozǧaǧan qylmystyq ıs aiasynda jauapty lauazymdy tūlǧalardyŋ ıs-äreketıne qūqyqtyq baǧa berılıp, kınälılerdıŋ barlyǧy zaŋ boiynşa jauapqa tartylatyny aityldy. Öz kezegınde Parlament Mäjılısınıŋ deputattary Abai oblysyna baryp, ört söndıruşılermen jäne tūrǧyndarmen kezdestı, erıktılerdıŋ jūmystaryn ūiymdastyruǧa atsalysty. Şynyn aitu kerek, jergılıktı jerde oryn alǧan jaǧdai azamattyq qorǧau organdary, tiıstı memlekettık organdar tabiǧi apattarǧa daiyn bolmaǧanyn taǧy da körsettı. Deputattar Ükımettıŋ nazaryn orman şaruaşylyǧyndaǧy örtke qarsy jäne qūtqaru qyzmetındegı jüielı problemalarǧa audaryp, bırneşe deputattyq saualdar joldaǧan bolatyn. Bıraq ıs jüzınde mäseleler tolyq şeşılmegen. Mūndai salǧyrttyqtyŋ oryn tolmas auyr qaiǧyǧa alyp keletının ömır körsetıp otyr. Memleket basşysy  tötenşe jaǧdailar jönındegı jedel ştabtyŋ otyrysynda byltyr Qostanai oblysynda bolǧan örtten qorytyndy şyǧarylmaǧanyn, berılgen tapsyrmalar sapasyz oryndalǧanyn qataŋ synǧa aldy. Osyǧan bailanysty bolaşaqta tötenşe jaǧdailardyŋ aldyn alu üşın jüielı şaralar qabyldau qajet dep sanaimyz, atap aitqanda: Bırınşı. Orman jäne dala örtterın uaqtyly anyqtau jäne olardyŋ aldyn alu jönındegı naqty jūmys ısteitın ıs-qimyl algoritmın äzırleu qajet. Sebebı osy joly tiıstı memlekettık organdar arasynda üilestırılgen jūmystyŋ bolmauyna bailanysty qauıptı-qaterdı uaqtyly boljau jäne aldyn alu mümkın bolmady. Ört oşaǧy turaly alǧaşqy derekter 8 mausym saǧat 11:23-te ǧaryş apparattarynan alynyp, 8 mausym saǧat 13.20-da Tötenşe jaǧdailar ministrlıgınıŋ mälımetter bazasyna berılse de, qauıp deŋgeiı laiyqty baǧalanbady. Ekınşı. Örttı joǧary däldıkpen anyqtaityn zamanaui tehnologiialardy qoldanu aiasyn keŋeitu: - orman alqaptary monitoringınıŋ qoldanystaǧy aqparattyq jüielerın dūrys ärı barlyq jerde paidalanudy qamtamasyz etu; - ört oşaqtaryn anyqtaudyŋ qosymşa jerüstı jüielerın ornatu; - jerdı zondtaityn Qazaqstan sputnikterın joǧary däldıgı bar jylu datchikterımen jaraqtandyru; - tabiǧi apattar jaǧdaiynda tiıstı qyzmetterdı foto jäne beine-tüsıru mümkındıkterı bar drondarmen jabdyqtau qajet. Üşınşı. Orman şaruaşylyqtary, rezervattardy basqaru ortalyqtary ornalasqan auyldyq eldı mekenderde sapaly infraqūrylym boluǧa tiıs. Olardy bailanys jüiesımen jäne jyldam internetpen, sapaly joldarmen qamtamasyz etu kerek. Törtınşı. Orman salasynyŋ mamandaryn daiarlau jäne qoldau, orman şaruaşylyqtarynyŋ materialdyq-tehnikalyq bazasyn nyǧaitu öte maŋyzdy. «Semei ormany» orman tabiǧi rezervatynyŋ balansynda 363 tehnika bar. Onda nelıkten adamdar örttı söndıruge jeke kölıkterımen barǧan? Tehnikanyŋ jai-küiı qandai? Tıptı qajettı tehnika bar ma? Sondyqtan orman şaruaşylyqtarynyŋ materialdyq-tehnikalyq bazasyn jaŋartyp, arnaiy örtke qarsy tehnikamen tolyq jabdyqtau qajet. Sondai-aq rezervat janynda tabiǧi apattarmen küresuge arnalǧan arnaiy bölımşe boluǧa tiıs jäne ony barlyq qajettı jabdyqtarmen, sonyŋ ışınde orman qorynyŋ jai-küiın baqylauǧa arnalǧan drondarmen jaraqtandyru kerek. Orman şaruaşylyǧy qyzmetkerlerın äleumettık qoldau şaralaryn küşeitıp, olardyŋ jalaqysyn ünemı arttyryp otyrǧan jön. Sondai-aq qyzmetkerlerdı arnaiy kiımmen jäne jabdyqtarmen qamtamasyz etu qajet. Besınşı. Tötenşe jaǧdailar ministrlıgınıŋ jeke qūramynyŋ sanyn köbeitu, arnaiy örtke qarsy tehnikamen jäne jürıp ötu mümkındıgı joǧary tehnikamen jaraqtandyru, azamattyq qorǧau qyzmetkerlerın äleumettık qamsyzdandyru mäselelerın şeşu (būl tūrǧyn üi mäselesı jäne kommunaldyq qyzmetter üşın ötemaqy), sondai-aq «Qazaviaqūtqaru» AQ aviaparkın jaŋartu jäne ūlǧaitu kerek. Altynşy. Būl mäseleler kezek küttırmeidı, şūǧyl şeşımderdı qajet etedı. Sondyqtan Ükımetke vedomstvoaralyq jūmys tobyn qūryp, orman şaruaşylyǧy salasyndaǧy jäne örtke qarsy qorǧaudy qamtamasyz etu jönındegı mäselelerdı tolyq qarjylandyru jäne zaŋnamany, onyŋ ışınde memlekettık satyp alu zaŋyna özgerıster engızu mäselesın qaita qarau kerek. Būl jūmysqa deputattar da qatysuy qajet", delındı saual mätınınde.  
Pıkırler