Damyǧan azamattyq qoǧam kez-kelgen damyǧan memlekettıŋ negızı. Al kommersiialyq emes ūiymdar azamattyq qoǧam, memlekettık organdar jäne bilık qūrylymdary arasyndaǧy tiımdı bailanys köpırıne ainaldy. Qazırgı taŋdahalyqaralyq täjıribenı zerdelei kele, bügınde azamattyq qoǧam sarapşylarymen bırge granttyq qarjylandyru salasynda zaŋnamany jetıldıre tüsu baǧytynda Qazaqstan boiynşa är aumaqta ornalasqan palatalardyŋ jūmystary üzdıksızjürgızılude. Sol aumaq bırlestıktıŋ bırı halyqtyŋ sūranysyn qanaǧattandyryp kele jatqan kommersiialyq emes ūiym Qaraǧandy oblysynyŋ käsıpkerler palatasy – «Atameken» QR Ūlttyq käsıpkerler palatasy. Ūlttyq käsıpkerler palatasy otandyq biznestıŋ QR Ükımetı jäne memlekettık organdarmen kelıssözder jürgızu jūmystarynyŋ qarqynyn arttyru maqsatynda jūmys jasaidy. Käsıpkerler palatasy şaǧyn, orta jäne ırı biznes müddelerın jäne qūqyqtaryn qorǧaidy.
Qaraǧandy oblysynyŋ käsıpkerler palatasy– «Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq Käsıpkerler palatasy turaly» QR Zaŋyna säikes 2013 jylǧy 8 qazanda qūrylǧan biznes pen bilıktıŋ tiımdı ärıptestıgı negızınde damu üşın qolaily jaǧdailar jasau maqsatynda käsıpkerlık subektılerın bırıktıretın kommersiialyq emes, özın-özı basqaratyn ūiym. Ūlttyq käsıpkerler palatasynyŋ qyzmetı ıskerlık jäne investisiialyq ahualdy jaqsartuǧa, tūraqtylyqty nyǧaituǧa, elde ūlttyq, sondai-aq şetel investorlarynyŋ biznes jürgızuıne qolaily jaǧdailardy damytuǧa baǧyttalǧan.Būdan bölek Ūlttyq käsıpkerler palatasy qazaqstandyq biznestıŋ memlekettık baǧdarlamalardy jüzege asyruǧa belsendı qatysuyn közdeidı. Memlekettık bilık jäne jergılıktı özın-özı basqaruda ıskerlık ortanyŋ müddesın qorǧaidy, ŪKP şet elderdıŋ biznes qauymdastyqtarymen bailanysty keŋeitu jäne nyǧaituda, sondai-aq Ūlttyq käsıpkerler palatasy integrasiialyq ürdısterde otandyq bizneske qoldau körsetedı.
Atap aitsaq, aǧymdaǧy jyly Qaraǧandykäsıpkerlık palatasynyŋ ūiymdastyruymen bırneşe maŋyzdy seminarlar ötkızılıp käsıpkerlık baǧyt taqyryptary talqylandy. «2023 jylǧy memlekettık satyp alu» taqyrybynda oqytu seminaryn Qaraǧandy oblysynyŋ käsıpkerler palatasynyŋ alaŋynda satyp alu salasyndaǧy mamandar ötkızdı. Spikerler retınde «Ortalyq» jol-qūrylys jäne injiniring ūiymdary odaǧynyŋ ökılı Gauhar Köpjasarova jäne Qaraǧandy oblysy boiynşa ışkı memlekettık audittı kameraldyq baqylau bölımınıŋ basşysy Äset Dosybaev, Memlekettık satyp alu basqarmasynyŋ jiyntyq-taldau bölımınıŋ basşysy Quanyş Mahaşov söz söiledı. Is-şaranyŋ basty maqsaty qatysuşylardy biylǧy jyly memlekettık satyp alu salasynda bolǧan el zaŋnamasyndaǧy özgerıstermen tanystyru boldy. Seminarǧa jetkızuşı rölınde satyp aluǧa qatysatyn tauarlardy, jūmystardy jäne qyzmetterdı satyp alumen nemese jetkızumen ainalysatyn Qaraǧandy käsıporyndarynyŋ mamandary qatysty.
Sondai-aq, qaraǧandylyq käsıpkerlerge«QazIndustry» qazaqstandyq industriia jäne eksport ortalyǧy AQ seminaryūiymdastyryldy. Oǧan ortalyq sarapşylary,öŋırdıŋ ırı käsıporyndarynyŋ basşylary qatysty. Seminar barysynda «QR İİDM önerkäsıptıŋ jai-küiı turaly Ūlttyq baiandama şeŋberınde käsıporyndarǧa saualnama jürgızedı. Basty maqsat-elımızdıŋ jiyrma öŋırındegı önerkäsıp salalarynyŋ kedergılerı men problemalaryn anyqtau. Negızgı nazar öndırıstık faktorlarǧa, şikızatpen qamtamasyz etuge, sondai-aq önımdı satuǧa audarylady. Sodan keiın mūnyŋ bärı Ūlttyq baiandamany qalyptastyruǧa negız bolady. Osydan keiın Memleket basşysy eldegı önerkäsıptıŋ jai - küiı turaly habardar bolady, būl syndarly şaralar qabyldauǧa mümkındık beredı», - dep atap öttı İndustriialyq saiasat direksiiasynyŋ Bas sarapşysy Nūrjan Nūrǧysaev.
2023 jyldyŋ mamyr aiynda Qaraǧandy oblysynyŋ käsıpkerler palatasynyŋ alaŋynda agroönerkäsıptık keşennıŋ salalyq keŋesınıŋ kezektı otyrysy öttı. Otyrysty aşqan ÖKP direktory Ernar Külpeiısov AÖK keŋesınıŋ qūramyna jaŋa qatysuşylardy qosu mäselesın köterdı. Olardyŋ ışınde Nūra audany boiynşa fermerler qauymdastyǧynyŋ ökılı, «Şesternin» ŞQ Vasilii Şesternin, Qaraǧandy oblysynyŋ «QAR-AGRO QOLDAU»AÖK subektılerı qauymdastyǧynyŋ zaŋ qyzmetınıŋ basşysy Balǧat Jūmkin, «Agriko ATA» JŞS basşysy Erjan Dairbaev bar.
Al soŋǧy jaŋalyqtarǧa toqtalar bolsaq, käsıpkerlerdı qoldau maqsatynda Qaraǧandy oblysynyŋ Käsıpkerler Palatasy (būdan ärı-Palata) bırneşe baiqaular jariialady. Sonyŋ bırı, QR Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı (EHÄQM) «Eŋbek Joly»respublikalyq konkursyn ötkızudıŋ bastalǧany turaly jariialap, onyŋ şeŋberınde Qazaqstandaǧy Öndırıstıŋ üzdık qyzmetkerlerı men eŋbek äuletterı aiqyndalatynyn jetkızdı.Būl baiqau önımdı eŋbektı yntalandyruǧa, jastar arasynda jūmysşy mamandyqtaryn tanymal etuge jäne jūmysşy äuletterdıŋ köpjyldyq dästürlerın nyǧaituǧa baǧyttalǧan. Konkurs jyl saiyn «Üzdık eŋbek äuletı», «Öndırıstıŋ üzdık jas qyzmetkerı», «Jūmys ısteitın jastardyŋ üzdık tälımgerı» nominasiialary boiynşa ötkızıledı.
Aldaǧy uaqytta "Eŋbek-Qaraǧandy" ŞOB-pen bırlesken qyzmet şarttaryn kelesı tetık boiynşa jasasuǧa niettı: RMK jūmys oryn men jūmysşylardy, al biznes jabdyqtardy, şikızatty ūsynady jäne daiyn önımdı ötkızudı qamtamasyz etedı, sondai-aq qyzmetkerlerdı oqytady. Mūndai ūsynys Qaraǧandy oblysynyŋ käsıpkerler palatasynyŋ alaŋynda jeŋıl önerkäsıp komitetı barysynda aityldy. Belgılı bolǧandai, bügıngı taŋda tüzeu mekemelerınıŋ käsıpkerlıktı damytu boiynşa äleuetı, atap aitqanda tıgın fabrikalary üşın mümkın. Qaraǧandy aiaq kiım fabrikasymen bırlesken yntymaqtastyqtyŋ bırneşe mysaldarynyŋ bırı bar. “Bız bırınşı jyl jūmys ıstep jatqan joqpyz. Bızde tıgın sehy bar. Alaida, yntymaqtastyqta bır ülken problema bar-ol kadrlarlyŋ almasuy. Bız adamdardy jaldaimyz, oqytamyz, sodan keiın olar kezeŋ-kezeŋımen basqa tüzeu organyna ketedı. Būl aǧyn bızge tıgetın daiyndamalardyŋ sapasy men sanyna qatty äser etedı. Mäsele özektı", - dep atap öttı Qaraǧandy aiaq kiım fabrikasynyŋ direktory Serık Talasbekov. Käsıpker atap ötkendei, eger tūtqyndardy köşıru kezeŋderı turaly mäsele şeşılse, ol RMK qabyrǧasynda öz öndırısın keŋeituge daiyn. Äzırge käsıporyn tolyq jūmys ıstemeidı, bıraq josparlanǧan 5000 daiyndamanyŋ jartysyn ǧana tūtqyndar jasaidy. "Izgılendıru aiasynda bızde qazır mekemeler rejimı jürıp jatyr. Qazırgı uaqytta sottalǧandar äleumettık ädılettılık aiasynda basqa qalalarǧa ketetın bolady. Bızde 2-3 aiǧa sozylatyn sätter bar eken. Keiın barlyǧy ştattyq rejimde jūmys ısteitın bolady",- dedı "Eŋbek-Qaraǧandy" ŞJQ RMK direktory Radan Şaekin. Sondai-aq, olarǧa ışkı ıster ministrlıgı men Qorǧanys ministrlıgı tapsyrystar beredı, būl öte tiımdı, dep atap öttı Jeŋıl önerkäsıp keŋesınıŋ töraǧasy Andrei Şmarin. "Memlekettık satyp alu turaly" zaŋ sottalǧandardy jūmysqa ornalastyru maqsatynda memlekettık tapsyrystardy bır qolǧa beruge mümkındık beredı. Şamasy, atalmyş biznes türı käsıpkerlerdı qyzyqtyrdy. "Biznespen talqylanatyn taqyryptar bar, bız ortaq müddelerdı tabatynymyzǧa senımdımın", – dedı"Eŋbek-Qaraǧandy" ŞJQ RMK direktory.Kezdesu qorytyndysy boiynşa Qaraǧandy oblysynyŋ käsıpkerler palatasy käsıpkerler üşın käsıpker "kıre" alatyn nysandarǧa Aşyq esık künın ötkızudı ūsyndy.
Sonymen bırge, Qaraǧandy oblysynyŋ käsıpkerler palatasy QR Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı «Paryz 2023» äleumettık jauapkerşılık boiynşa konkurstyŋ da bastalǧany turaly habarlady. Būl konkurs jeke käsıpkerlık subektılerınıŋ halyqtyŋ äl-auqatyn odan ärı jaqsartu üşın qoǧam aldyndaǧy özderınıŋ korporativtık äleumettık jauapkerşılıgın qalyptastyruǧa jäne arttyruǧa baǧyttalǧan. Būl baiqaulardyŋ barlyǧy käsıpkerlerdı yntalandyruǧa baǧyttalǧan. Aldaǧy uaqytta memleket tarapynan Qaraǧandy oblysynyŋ bes myŋnan astam käsıpkerı qoldau alatyn bolady. Bügınde Qaraǧandy oblysynyŋ ärbır ekınşı ekonomikalyq belsendı tūrǧyny şaǧyn jäne orta biznes salasynda jūmys ısteidı. Käsıpkerlerdıŋ 2,5 myŋnan astam jobasy memlekettık qoldauǧa ie boldy, bilık jyl soŋyna deiın būl körsetkıştı 5,5 myŋǧa deiın arttyrudy josparlap otyr. Sondai-aq aldaǧy kezeŋde Qaraǧandy oblysynda 11 jaŋa käsıporyn aşylady. Sol üşın oblysta 52 jobanyŋ investisiialyq puly qūryldy. Jaŋa käsıporyndar aşu 12 myŋ tūraqty jūmys ornyn qūruǧa mümkındık beredı dep kütılude. OKQ alaŋynda ötken brifing barysynda jaŋa investisiialyq jobalar turaly «Biyl on bır joba ıske qosylady, onyŋ üşeuı şeteldık qatysumen. 2179 jūmys orny qūrylady. Bügıngı taŋda bır joba ıske qosyldy, – dedı Qaraǧandy oblysynyŋ äkımı Ermaǧanbet Bölekpaev.Joǧaryda aitylǧan jobalar – damyǧan azamattyq qoǧamdy qūrauǧa jasalǧan ülken qadam. Al damyǧan azamattyq qoǧam – memleket negızı.
