Jaŋǧyrudyŋ üşınşı kezeŋıne qadam basqan Qazaq elınıŋ tarih qoinauyna ketken aqtaŋdaqtaryn qaita jandandyrǧan «Mädeni mūra» baǧdarlamasynyŋ taǧylymy ülken älemge jol aşatyn şet tılderın bılu – tūlǧa bolyp qalyptasudyŋ altyn baspaldaǧy ekenın däleldedı.
Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Şyǧystanu fakultetı Elbasynyŋ «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda universitet qabyrǧasynda atqarylyp kele jatqan auqymdy ıs-şaralarǧa öz ülesın qosyp kele jatqan bırden-bır qūrylymdyq bölım.
2019 jyldyŋ 23-säuırı künı QazŪU Şyǧystanu fakultetınde Taiau Şyǧys jäne Oŋtüstık Aziia kafedrasy oqytuşy-professorlarynyŋ ūiymdastyruymen 27-säuırge deiın jalǧasqan «Arab tılı» aptalyǧynyŋ saltanatty aşyluy sonyŋ aiǧaǧy.
Arab tılı men ädebietı, mädenietı men önerı qatar körınıs tapqan arab mädeni aptalyǧynyŋ aşyluynda resmi söz alǧan fakultet dekany PhD Yqtiiar Paltöre saltanatty şaraǧa arnaiy kelgen şeteldık jäne otandyq qonaqtar men ǧalymdardy, oqytuşylar men ızdenuşı studentterdı aptalyqtyŋ aşyluymen qūttyqtap, äl-Farabi atyndaǧy QazŪU şyǧys tılderıne äsırese arab tılıne erekşe köŋıl böletındıgın sebebı, ūlt tarihyndaǧy aqtaŋdaqtardy qaita zerdeleu baǧytyndaǧy memlekettık därejedegı öte auqymdy jäne maŋyzdy jobalardy ıske asyru ortaǧasyrlyq örkeniet tılderınıŋ bırı – arab tılımen tıkelei bailanysty ekenın atap öttı.
Öz kezegınde söz alǧan mysyrlyq professor Äbulfutuh Sabri fakultet qabyrǧasynda ūiymdastyrylyp otyrǧan tıl aptalyǧynyŋ tabysty ötuıne sättılık tılei otyryp, arab tılınıŋ qyr-syryn meŋgertıp jürgen kafedra oqytuşylary men zerdelı studentterge öz alǧysyn jetkızdı.
Söz soŋynda doktor Äbulfutuh Mysyr Mädeni ortalyǧynyŋ direktory, attaşe Randa Rizqtyŋ «Arab tılı aptalyǧyna» arnaǧan qūttyqtau sözın jetkızıp, bır apta boiy jalǧasatyn ıs-şaraǧa Ortalyqtyŋ Mysyr örkenietınen syr şertetın eksponattardan tūratyn aşyq körme ūiymdastyruǧa atsalysyp otyrǧanyn aitty.
Aptalyqtyŋ alǧaşqy künı kafedra ūstazdarynyŋ basşylyǧymen ūiymdastyrylǧan studentterdıŋ konserttık baǧdarlamasymen jalǧasty. Arab tılınde şyrqalǧan än men ortaǧasyrlyq arab aqyn-şaiyrlarynyŋ poeziiasynan üzındı oqyp, arab tılındegı şeşendık önerdıŋ qūdıretın paş etken sahnalyq qoiylymdar bılım aluşylardyŋ tıldık deŋgeiın körsettı.
Arab tılı aptalyǧy aiasynda ūiymdastyrylǧan mädeni ıs-şaraǧa arnaiy at basyn tıregen morokkolyq ǧalym, Hasan II universitetınıŋ professory Mariia Tufik kafedra oqytuşylary men studentterge Morokko JOO-daǧy oqu üderısınıŋ ūiymdastyryluy men bılım aluşylarǧa memleket tarapynan bölınetın granttar, ärtürlı deŋgeidegı erekşe mümkındıkter, Morokkodaǧy tıldık jaǧdai: ötkenı men bügını turaly baiandap, ädebi arab tılı men jergılıktı dialektılerdı meŋgerudıŋ arab tılın üirenuşılerge äsırese şeteldıkter üşın maŋyzdylyǧyna toqtaldy.
Aptalyq kafedra oqytuşysy doktor Muaz Sabridıŋ eltanu taqyrybynda viktorinalyq sūraqtarǧa qūrylǧan studentteraralyq tıl saiysymen qyza tüstı. Arab tılı bölımı studentterınıŋ tıldık täjıribelerınıŋ syn saǧatyna ainalǧan būl bäseke bılım aluşylardyŋ arab elderı men tılıne, özıne tän dästürı men geografiialyq erekşelıkterıne degen qyzyǧuşylyqtaryn arttyra tüsken mol maǧūlmattarmen erekşelendı. Şara soŋy arab ädebi tılındegı derektı filmdı tamaşalaumen jalǧasty.
Bır aptaǧa sozylǧan tıl aptalyǧynda Arab Şyǧysynyŋ tylsym qūpiiasy tılı men ädebietı, mädenietı men önerı, dästürı men ädep-ǧūrpy, ūlttyq taǧamy men äşekeilı kiımderı qat-qabat toǧysqan türlı janrdaǧy ıs-şaralar arqyly tolyq kartinada aşyla tüstı.
Aptalyqtyŋ soŋy arab bölımı studentterı arasynda ötken arab maqal-mätelderı men arab poeziiasynyŋ ozyq ülgılerınen jyr-şumaqtar oqyǧan studentter arasyndaǧy saiystyŋ qorytyndysymen öz märesıne jettı. Arab tılı aptalyǧynyŋ jabylu saltanatyna arnaiy kelgen Mysyr Mädeni ortalyǧynyŋ direktory Randa Rizq bılım aluşylardyŋ arab tılın üirenuge, arab mädenietın, salt-dästürın meŋgeruge degen asa qyzyǧuşylyǧy men erekşe talpynystaryna öz rizaşylyǧyn bıldırıp, studentterge oŋtaily oqu üderısı men paidasy mol şeteldık tıldık täjırielerdı ūiymdastyryp, jan-jaqty mümkındıkter tuǧyzyp otyrǧan universitetke, fakultet basşysyna zor alǧysyn jetkızdı. Mysyr mädeni ökılı studentter men ıs-şaranyŋ ötuıne atsalysqan kafedra oqytuşylaryna arnaiy alyp kelgen syi-syiapatyn tabystady.
Fakultet basşysy Y.Paltöre aptalyqtyŋ jabylu saltanatymen qūttyqtap, şaranyŋ ötuıne qoldap körsetken Mysyr Mädeni ortalyǧyn, mysyrlyq şaqyrylǧan professor Äbulfutuh, Iordaniia universitetınıŋ ökılı Sabri Muaz jäne kafedranyŋ ūiymdastyruşy oqytuşy-professorlaryn arnaiy sertifikattarmen marapattady. Sondai-aq, apta boiy belsendılık tanytqan studentterge bererı mol taǧylymdy kıtaptar men qarjylai syilyqtar ūsynyp, bolaşaqtaryna tolaǧai tabystar tıledı.
Şara soŋy bölım studentterınıŋ äzırlegen türlı arab ūlttyq taǧamdarynyŋ tartyluy men arab dästürınde şäi äzırleu räsımımen jalǧasty.
Aidyngül Havan,
QazŪU aǧa oqytuşysy
Şyǧystanu fakultetı
«Tūran-İran» ǧylymi-zertteu ortalyǧy
