Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ «Ädılettı Qazaqstannyŋ ekonomikalyq baǧdary» atty Qazaqstan halqyna Joldauy tolyǧymen ekonomikalyq mäselelerge arnaldy.
Prezident el ekonomikasyn damytuǧa qatysty naqty zerttelgen, eseptelgen auqymdy joba-josparymen tanystyryp, būl baǧyttaǧy ärbır mäselege jeke-jeke toqtaldy. Ärbır özektı tüitkıldıŋ ekonomikamyzdyŋ damuyn qalai tejep otyrǧanyna mysaldar keltırıp, ony şeşudıŋ naqty joldaryn körsettı.
Joldauda eŋ aldymen ūlttyq ekonomikanyŋ qūrylymyna qatysty reformanyŋ basty baǧyttary aşyq aityldy. Elımızdıŋ ekonomikalyq qauıpsızdıgı, azyq-tülık qauıpsızdıgı, ūlttyq ekonomikanyŋ ışkı jäne syrtqy syn-qaterlerge tözımdılıgı aldyŋǧy qatarǧa şyǧaryldy. Mūnyŋ sebebı, qazırgı kezde geosaiasi ahual uşyǧyp, älemdık naryqta ekonomikalyq tejelu anyq baiqalady.
Memleket basşysy «Eşkım de syrttan kelıp, Qazaqstandy körkeitıp jıbermeidı» dei kele, barlyq ekonomikalyq jüienı şūǧyl türde tüpkılıktı qaita qarap, özgertu jolymen ǧana örkendeitınımızdı qadap aitty. Ekonomikamyz özımızdı tolyq qamtamasyz ete alatyn jaǧdaiǧa jetu üşın qandai qadamdar jasauymyz qajettıgın jıpke tızgendei etıp, egjei-tegjei tüsındırıp berdı. Mysaly, jaŋa önerkäsıp saiasatyn jürgızıp, elımızdegı jūmysqa otandyq şikızatty, tauar men kadrlardy paidalanu kerektıgın aitty. Şyndyǧyna kelsek, qazır bız aulalardy abattandyruǧa qajettı tauarlardy (balalar alaŋyndaǧy qūral-jabdyqtar) Reseiden tasymaldap otyrmyz. Arzan jūmys küşı esebınde qūrylysqa kadrlardy Özbekstan, Qyrǧyzstannan şaqyrtamyz. Būl ürdıske tosqauyl qoiatyn kez keldı.
Prezident ūlttyq qauıpsızdık mäselesıne erekşe nazar audardy. Būl baǧyttaǧy maŋyzdy mäselenıŋ bırı – qorǧanys-önerkäsıp keşenın jan-jaqty nyǧaitu. Bız qazır qorǧanys önerkäsıbınde importqa täueldılıkten aryla almai otyrmyz. Äskeri tehnikany körşıles elderden satyp alamyz. Prezident öz äskerımızdı zamanaui äskeri tehnikamen, qaru-jaraqpen qamtamasyz etu üşın jergılıktı öndırıstı damytudy bırınşı orynǧa qoiyp otyr. Būl oraida Arnauly qorǧanys-önerkäsıp keşenın damytu qory arqyly öz käsıporyndarymyzǧa tıkelei qarjylyq qoldau körsetıletının mälımdedı.
Būl Joldaudyŋ ekı jaŋalyǧy – jaŋadan ekı ministrlık qūrylady. Prezident ekonomikanyŋ strategiialyq jaǧynan maŋyzy zor ekı salasy – kölık-logistika jäne su şaruaşylyǧyn damytuǧa airyqşa toqtaldy. Qazırgı taŋda elımız kölık-logistika salasynyŋ äleuetın tolyq paidalana almai otyrǧanyna dälel-däiekter keltırdı. Sonyŋ bırı – syn kötermeitın avtojoldar qūrylysy, osy saladaǧy jemqorlyqtyŋ artuy. Prezident salany tiımdı basqaru üşın Kölık ministrlıgı qūrylyp, oǧan jol infraqūrylymyn salu mındetı de qosylatynyn aitty.
Keiıngı kezderı baspasözde jiı köterılgen mäselenıŋ bırı – su. Öitkenı kün saiyn küllı älemde sudyŋ qūny da, maŋyzdylyǧy da bırneşe esege artyp barady. Halyq sany össe, sudy da köbırek tūtynamyz. Sonyŋ bır dälelı, elordadaǧy su mäselesınıŋ bırınşı orynǧa şyǧuy. Prezident 2040 jyldarǧa qarai Qazaqstandaǧy su tapşylyǧy 12-15 milliard tekşe metrge jetuı mümkın ekenın mälımdedı. Suǧa kelgende transşekaralyq su közderıne täueldı bolǧandyqtan ädıl, tiımdı su saiasatyn jürgızbesek, keiın barmaq şainap qalatynymyzdy alǧa tartty. Būl salada bızde mäsele şaş-etekten. Sol sebepten Memleket basşysy Su resurstary jäne irrigasiia ministrlıgı qūrylyp, sala aiasynda Ūlttyq gidrogeologiia qyzmetı qaita jūmys ısteitının süiınşıledı.
Būdan bölek, Prezident elımızde IT-salany damytu, ekojüiege dūrys közben qarau, kreativtık industriia men orta käsıpkerlıktı örkendetu sekıldı tüitkılı mol mäselelerge keŋınen toqtaldy. Būl jūmysty atqaru üşın bızge bırlık, yntymaq, yqylas, küş-jıger, otanşyldyq siiaqty qasietter qajettıgın aitty.
Bibıgül JEKSENBAI, Senat deputaty
