Eki jyl buryn. Aman Tóleev: Qazaq jerinde jeti atamnyń súıegi jatyr

6169
Adyrna.kz Telegram
Foto: ashyq derekkózden
Foto: ashyq derekkózden

Búgin Reseı Federaııasynda gýbernator bolǵan Aman Tóleev 80 jasqa qaraǵan shaǵynda ómirden ozdy.

"Aman" atalyp ketken Amangeldi Tóleev gýbernatorlyq qyzmetti 20 jyldan astam atqardy. Ol eks-prezıdent Borıs Elın óz erkimen qyzmetten ketkennen keıingi prezıdent saılaýyna kandıdat retinde qatysyp, baq synaǵan. El ishinde "halyqtyq gýbernator" delinetin Tóleev sonda 11 úmitkermen básekelesip, saılaýda tórtinshi oryn alǵan.

2018 jyly "Zımnıaıa vıshnıa" saýda ortalyǵynda bolǵan órtten keıin gýbernatorlyqtan ketken. Sol jyly Kýzbass kásibiı bilimdi damytý aımaqtyq ınstıtýtynyń rektory bolyp taǵaıyndalǵan.

Keıbir málimetterge qaraǵanda marqumnyń Kemerov qalasyndaǵy № 1 ortalyq zıratynda ulynyń janyna jerlenýi múmkin ekeni aıtylady.

Degenmen, qazaq halqynyń birtýar perzenti Aman Tóleevtiń janazasyn Astananyń Ortalyq meshitinde oqytyp, Qabanbaı batyr kesenesi janyndaǵy qabirstanǵa jerleýdi jazýshy Beıbit Saparaly usynýda.

“Tuńǵysh Elbasy Nursultan Ábishuly men Ekinshi Elbasy Qasym-Jomart Kemeluly osy máselege barynsha yqtııattap qolǵabys etip, Reseı prezıdentinen resmı ruhsat alyp, QR Premer-mınıstri bastaǵan qaraly jerleý komıssııasy múshelerin arnaıy ushaqpen attandyryp, marqumnyń máıitin el astanasyna ákeldirip qalyń jamaǵatpen qoshtasý jıynyn ótkizge múmkinshilik jasaýyn suraımyz!” - dedi jazýshy.

Reseılik iri qaıratker bolsa da, tegi qazaq Aman Tóleev eki jyl buryn “Egemen Qazaqstan” basylymyna jeti atasynyń súıegi qazaq jerinde jatqanyn aıtyp, suhbat bergen bolatyn. Basylymǵa jarııalanǵan suhbatyn usynamyz.

Aman aǵa, bizdiń elde sizdiń tulǵa­lyq bolmysyńyzǵa selt etpeıtin qa­zaq kemde-kem. Otstavkadaǵy sońǵy úsh jylda ózińiz jolyn ashyp bergen azamattar sizben habarlasyp tura ma? Sebebi jaqynda bergen suhbatyńyzda «aınalamdaǵy adamdar sırep qaldy» degendeı oı aıtypsyz...

– Shynymdy aıtsam, sońǵy úsh jyl­daǵy bastan keshken jaıttardy buryn túsimde de kórgenim joq. Birinshiden, men «Zımnıaıa vıshnıadaǵy» jan túrshigerlik tragedııaǵa baılanysty bastapqyda daǵ­daryp qaldym, ózimmen ne isterimdi bil­medim. Tipti onyń shyrǵalańy túsime de endi. Kóńil-kúıimdi bólisken azamattar az boldy, tipti bolmady desem de bolady. Telefon únsiz, eshkim qońyraý shalmady. Buryn at ústinde júrgen kez­de demalys degendi bilmeppin. Sol oqıǵa­dan keıin ýaqyt toqtap qalǵandaı boldy. Ózimdi vakýýmda júrgendeı, sal­maqsyzdyqty sezingendeı kúı kesh­tim. Keshegi áriptesterimniń, keıbir joldas­ta­rymnyń únsizdigi janyma batty. Biraq ýaqyt óte kele onyń da jaýabyn tap­tym. Sóıtsem mansabynan basqany oı­-
l­amaıtyn sheneýnikterdiń tabıǵaty bó­lek eken. Bılikte bolǵan kezińde qur­met­teıdi, qolyn keýdesine qoıyp, kúni­ne jeti ret kúlimsirep amandasady. Al tóbeń­nen naızaǵaı oınap ketse, bas saýǵalap qashady. Olarǵa men emes, meniń mansabym ǵana kerek bolǵanyn túsindim, der kezinde tanytqanyna múmkindik bergeni úshin Allanyń qudiretine bas ıdim. Keri­sinshe, keshegi kúnderi ózim asa sene qoımaǵan, tipti batylyraq synaǵan adamdar qasymnan tabyldy.

– «Nege bulaı?» degenge siz tapqan jaýap qandaı?

– Ádiletsizdikke qarsy turý ákemniń qanymen berilgen qasıet shyǵar dep oılaımyn. Jemqorlyqqa tóze almaıty­­nym, qala berdi kásiporyn qyzmetker­leri­niń jalaqysynyń keshiktirilýine, salyq tóleýden jaltarǵandarǵa, oblys­tan kóleńkeli qarjynyń offshorlyq aımaqtarǵa jylystap ketýine, bizdiń aımaqta kómir óndirýge lıenzııalardyń baqylaýsyz berilýine úzildi-kesildi qarsy boldym. Keıbir sheneýnikterimizdiń úkimettiń bedelin túsirýin, bıýdjettiń aqshasyn uıatsyzdyqpen jáne qıturqy jolmen talan-tarajǵa salýyn qalypty jaǵdaı retinde qabyldaı almadym. Qara­maǵyndaǵy qyzmetkeriniń jaǵdaıyna oń kózben qaraı almaǵandardyń qyzmette júrýine jol bere almadym.

Bir sát jalǵyz qalǵandaı kúı keship júrgende qoldaý bildirgenderdiń lebizi meni qaıtadan qanattandyrǵandaı boldy. Máskeý qalasynyń burynǵy ákimi, marqum Iýrıı Lýjkov, Keńes Odaǵynyń Batyry Gennadıı Zaıev, ańyz adam, ǵaryshker Alekseı Leonov qońyraý shalyp, jyly lebizin bildirdi. 2019 jyly Prezıdent Vladımır Pýtın Kremlde qabyldap, «Otan aldyndaǵy eńbegi úshin» birinshi dárejeli ordenimen marapattady. Bul ordenmen Reseıde 65 adam ǵana marapattalǵan.

Alys-jaqyn shetelderden meniń aty­ma hat-habarlar áli de kelip jatyr. Tarıhı Otanym – Qazaqstannan habar-oshar tyıylǵan emes. Aıaǵy jetkenderi úıge keledi, jete almaǵandary qońyraý shalady. Jalǵyz qalǵan kúnderi qoldaý bildirgen baýyrlaryma alǵystan basqa aıtarym joq.

Sizdiń úlken saıasattaǵy ómirińiz naızaǵaı tárizdi. Saıasatta bedel jınaý úshin ultyńyzdy jasyryp, orys bolýyńyzdy qajet etip turǵan tusta, tyǵyryqtan qalaı shyqtyńyz?

– Bul suraqty qalaı qazaq bolyp qaldyńyz dep tótesinen qoıýǵa bolady. Bul másele meni bala kezimnen ókshelep qýyp keledi. Eń aldymen kim ekenimdi umyttyrmaǵany úshin anama rızamyn. Bala kúnimnen qazaq eli týraly, rýym – adaı ekenin aıtýdan jalyqqan emes. Es bilgen kúnnen tikireıgen shashymnyń, kúnniń astynda qaqtalyp qalǵandaı qara torydan bir ton tómen turatyn re­ńimniń jáne qysyq kózimniń meni óz­gelerden erekshelendirip turatynyn túsindim. Muny oıyn balasy kezinde balalar da birden baıqady, ereksheligimdi betime basyp, bólekteýge tyrysty. Múl­dem jat ortada tabannyń astynda jan­shy­lyp qal­maý úshin ádiletsizdikpen kúre­sýim ózimdi shettetken balalarmen tóbe­lesýden bastalypty. Sol sátte olar­ǵa qarsy tura bilý minezińdi qalyptas­tyrady eken. Osyndaı sátterde ógeı ákem janymnan tabyldy. Balalyq shaqtaǵy «solshyldyq dertterdi» ońaı eńserýime kómektesti. Kámelet jasyna jetip, qu­jat alatyn kezde ata-tegimde qalýyma kedergi keltirmedi.

Meniń qazaq ekenim 1990 jyldary, Reseı prezıdenttigine úmitker bolyp tirkelgen kezde taǵy aldymnan shyqty. «Qazaq bola tura Reseıdegi eń joǵary laýazymnan dámelenýge qandaı quqyńyz bar?» deıtinder tabyldy. Baspasózde aty-jónimdi sozyp aıtyp, bólip-jaryp, ádeıi óreskel qate jiberip jazatyndar tabyldy.

Azııalyq ulttyń ókili retinde adamdar ómirine qaýip tóndirgen aıýan­dyqtyń aldyn alǵanyńyzdy kezinde baspa­sózden oqyp qalǵan edim. Osyny taratyp aıtyp berińizshi...

– Iá, 1991 jyly Prezıdent saılaýyna qatysqanda ondaı sátterdiń bolǵany ras. Áli kúnge deıin umytqan joqpyn, 7 maýsym kúni «Rossııa» qonaqúıinde jat­­qanymda maǵan Qaýipsizdik keńesiniń qyzmetkerleri kelip, kómegimniń qajet bolyp turǵanyn aıtty. «Nege men, menen ózge halyq depýtattary bar emes pe?» degen saýalyma «jankeshtiler – azııa­­lyqtar eken, siz – qazaqsyz, til taby­sýlaryńyz múmkin» degen ja­ýap aldym. Sodan kólikke minip, atalǵan jer­ge keldik. Ishinde jolaýshylar toly «Ikarýs» avtobýsyn basyp alǵan jan­kesh­tiler kishkentaı qyzdy kepilge alyp, jergilikti bılikke «200 myń rýbl ber­meseńder, olardyń bárin óltiremiz» dep talap qoıypty. Mundaı jaǵdaıda táji­rıbem shamaly, amal joq, tek ishki túı­sikke ǵana ıek artýǵa týra keldi. Maǵan aqsha salǵan paketti avtobýsqa alyp kirý jóninde keńes berildi. Qalǵany – ózderiniń erkinde. Bilesiz be, sol sátte boıymda azııalyq qanym bulqynyp, dene qyzýymdy kóterip jibergendeı boldy. Qyzdy da, analardy da aman saqtap qalǵym keldi. Aqshanyń daıyndalǵanyn kútpeı, avtobýsqa kirdim. Tamaǵyna py­shaq taqalyp, shyrqyrap turǵan qyz­­­dyń aldyna baryp, tize búktim de soıqan salýshyǵa «Baýyrym, aqymaq bolma, moı­­nyńa kúná artpa. Saǵan kishkentaı qyz­dyń keregi joq. Onyń ornyna meni al. Men – halyq depýtatymyn, Reseı Pre­zıdentine úmitkermin» dedim. Bilesiz be, daıyn­dyqsyz, bul sózderdi kómeıime Qudaıdyń ózi salǵandaı kúıdi bastan keshtim. Jankeshti osy sátte selt etkendeı boldy. Sol sátti paıdalanyp qazaq ekenimdi, musylman ekenimdi aıttym, tegimizdi uıatqa qaldyrmaýyn ótindim. Sol sátte ana jigittiń pyshaǵy qolynan sýsyp tústi. Odan keıingi jaǵdaıdy quqyq qorǵaý oryndary rettedi.

1996 jyly sol kezde RF úkimetin basqarǵan Vıktor Chernomyrdın qońyraý shalyp, TMD elderi máselesimen aınalysatyn mınıstrlikti basqarýdy usyndy.

Siz kelistińiz...

– Árıne. Jumys barysynda bu­ryn­ǵy Keńes Odaǵyna qaraıtyn barlyq memleketti aralap shyqtym, Qazaq­stan­nyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan ­Na­zar­baevpen sol kezde tanystym, biz­diń el­derimiz arasyndaǵy óndiristik tehno­logııalyq tizbekterdi saqtap qalý týraly áńgimelestik. Qysqasy, qazaq ekenim biraz jerde jol ashyp bergeni ras...

Endi Kýzbastaǵy Tóleevter áýleti jaıly aıtyńyzshy. Sizdiń tegińizge adaldyq tanytyp qalǵanyńyzdy bile­­­miz. Balalaryńyz tólqujatta qan­daı ultty tańdady. Olar ózderin qazaq re­tinde sezine me?

– Tóleevter áýleti ósip keledi. Qudaı maǵan eki ul bergen edi. Kishi ulym Tash­kentte jol apatynan qaıtys boldy. Bul qaıǵy – meniń ana dúnıege ózimmen birge alyp ketetin qasiretim. Artynda qalǵan jalǵyz ulyna, menen aýmaı qalǵan qara balasyna qarap, janym jubanady. Úsh nemerem bar, jaqynda shóbereli boldym. Sizdiń «balalaryńyz qazaq pa?» degen suraǵyńyzǵa aıtarym – Reseıde tólqujatta tek Reseı azamaty degen ǵana ba­ǵan bar. «Balalaryńyz qazaq pa» degen bir aýyz sózińiz Andreıden aıyrylyp, qaıǵydan shógip qalǵan kúnderimdi eske túsirip otyr. «Artynda ul qalypty» degen sózdi estip, izdep taptym. Aýlada júrgen balalardyń ishinen shashtary burqyraǵan qara bala kózime ottaı basyldy. Syrttaı baqylap kórmek bolyp biraz kidirdim. Qara balanyń kim ekenin bilmek bolyp, syrttaı atyn surasam, «esimi Toleýchık» deıdi. Sóıtsem janyndaǵy oıyn balalary nemeremdi solaı ataıdy eken. Qysyq kóz, shashy tolqyndy, baıaǵy quıyp qoıǵan ózim. Túriń qazaq ekenińdi aıǵaılap aıtyp tursa, alpys eki tamyryńda qazaqtyń, onyń ishinde adaıdyń qany bulqynyp tursa, ózińdi basqa ultqa teńeýdiń nemese basqa ulttyń qataryna kiremin dep dámelenýdiń qajeti joq. Balalarym qazaq ekenin, adaı ekenin biledi. Nemerelerime deıin maǵan uqsaǵan qaıtpaıtyn qaısar qazaq. Ata-babasynyń shejiresin de biledi. Qurmetpen qaraıdy.

Aman aǵa, resmı aqparat boıynsha sizdiń ákeńiz Moldaǵazy Tóleev Ekinshi dúnıejúzilik soǵysta qaıtys bolǵan. Alaıda el ishinde ákeńiz soǵystan aman-esen oralǵan, súıegi – Qazaqstanda, Túrkistan oblysynyń Shardara aýdanynda jerlengen degen sóz bar. Bul ras pa, siz ákeńizdiń basyna bardyńyz ba?

– Iá, anamnyń aıtýy boıynsha ákem­di soǵysta qaıtys boldy dep keldim. Anam soǵys bastala salysymen birden meni alyp, Bashqurtstandaǵy týystaryna tartyp tur­ypty. Sodan keıin ákemmen, basqa da týys­tarmen baılanys úzilip qaldy. Ákem­niń soǵystan aman-esen oralǵanyn, Qazaq­stannyń quqyq qorǵaý organdarynda jumys istegenin 1980 jyldary bildim. Biraq aman-esen kórisýdi bizge taǵdyr jaz­bapty. Estigen boıda, Qazaqstanǵa, Shardaraǵa tarttym, ákemniń basyna baryp, aýyl moldalaryn shaqyrtyp, Quran oqyttym. Ákemniń molasyn tabýǵa onyń birge týǵan baýyrlary kómektesti. Kishi ulym Andreı Tashkentte avıaııa ıns­tıtýtynda oqydy ǵoı. Qoly qalt etken kezde Shardaradaǵy týysqandarǵa kelip, ákemniń basyna jıi baratyn. Qazaq jerine, atamekenine degen yqylasy erek­she edi balamnyń. Aman bolǵanda Andreıim Tóleevtiń Qazaqstandaǵy bir úıi bolyp otyrar edi. Biraq taǵdyrdyń degeni basqa eken...

BAQ betinde ákeńizdiń týystary sizdi uzaq jyldar boıy izdegeni týraly málimet kóp...

– Ony men de estip jatamyn. Aıta­tynym meni izdep-tapqan Sársenbaı Esimov degen qazaq azamaty. Ol qazir Ózbekstannyń Jyzaq oblysynyń Fa­rysh aýdanynda turady. 1991 jyly Reseı­de Prezıdent saılaýy bastalǵan kez­de meni tanyp, elge shaqyrdy... Sodan beri baılanysymyz úzilgen emes.

Bala kúnimizden siz týraly estip óstik. 1998 jyly bizdiń aýylǵa kel­genińizdi, kishi ulyńyz Andreıdi qazaq qyzyna úılendirmek nıetińiz bolǵa­nyn bizdiń aýyldaǵylar kúni bú­ginge deıin aıtady.

– Ras, 1998 jyly Jetisaıda bolyp, aýyl aqsaqaldarynyń kezekti synynan «óte almaı» qaıtqanym bar. Ol kezde Andreıim Tashkentte oqıtyn, úılenbek bolyp júrgen súıgen qyzy – Tashkenttiń qazaǵy edi. Sol saparda ulymnyń júregin jaýlap alǵan qyzdyń ata-anasymen de tanysyp, syrǵa salyp ketpek bolǵanmyn. Ulym kenetten qaıtys boldy da tanysýǵa múmkindik bolmady...

Sizdiń kitaphanańyzda qazaq aqyn-jazý­shylarynyń shyǵarmalary bar ma? Den qoıyp oqıtyndaryńyz kimder?

– Muhtar Áýezovtiń «Abaı joly» romanyn es bilgen kúnnen bastap jas­tanyp oqydym. Aıtpaqshy, Muhańnyń bul eńbegine sońǵy kezderi nemerelerim de den qoıa bastady. Sosyn Abaı poe­zııasyn oqydym. Abaıdy oqyǵan saıyn «shirkin túp nusqasynda oqyr ma edi» dep armandaımyn. Abaıdyń poezııasyn da, qara sózderin de aýdarý ońaı emes. Abaı fılosof. Abaıdan oı men fılosofııany, keńistikti izdeý kerek. Muhtar Maǵaýınniń «Alasapyranyn» erte kezde oqydym. Sondaı-aq qany qazaq azamat Ilııas Esenberlınniń «Kóshpendilerin» oqymaýy múmkin emes. Ilgeride qazirgi Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń ákesi Kemel Toqaevtyń «Sońǵy soqqy», «Túnde atylǵan oq», «Uıasynan bezgen qus» atty týyndylaryn oqydym. Jazýshynyń detektıv janryndaǵy shyǵarmalary odaq kóleminde keńinen tanymal edi. Baýyrjan Momyshulynyń jaryq kórgen shyǵarmalaryn Qazaqstannan aldyryp oqyǵan kúnderim boldy. Al Oljastyń shyǵarmalaryn oqysam, qazaq ortasynda bolǵandaı, qazaq dalasyn aralap júr­­gendeı kúı keshemin. Onyń bir ǵana «Aına­­laıyn» degen óleńine búkil qazaq­tyń rýhy syıyp tur.

Siz jaqynda jýrnalıstermen kezdesken kezde «adamdardyń bári meni mansapqor, bılikqumar dep oılaıdy. Meni kezinde bıliktiń qorasyna kúshtep kirgizip jibergenin eshkim bilmeıdi» depsiz.

– Meniń negizgi mamandyǵym – temir jol ınjeneri. Kúni búginge deıin óz ma­man­dyǵymnyń fanatymyn. Eger, araǵa saıa­sat kelip kılikpegende temir jol sala­synyń generaly bolyp shyǵatyn edim.

Sonda saıasatqa kezdeısoq keldi­ńiz be?

– 1990 jyldary halyq depýtatyna saılaý bastalǵanǵa deıin zańdardyń qalaı daıyndalatynyn bilmeppin. 1990 jyly RF Joǵarǵy Keńesine jáne ob­lys­tyq keńes depýtattyǵyna bardym. Jeń­dim. Qalaı ekenin ózim de bilmeımin. Tipti «meni saılańdar» dep jıyn da ótkizbeppin. Obkomǵa shaqyryp alyp oblystyq keńeske depýtat bolatynymdy, menen ózge laıyqty úmitker joq ekenin aıtty. Qarsylyǵymdy eshkim qaperge almady. Ol kez «partııa aıtty – bitti» deıtin ýaqyt qoı. Shaqyrtý alǵanda sessııaǵa kelip ketemin. Bos sózden jalyǵa bastadym. Birde minberge shyqtym da sol kezdegi jumysshylar qozǵalysy tóraǵasynyń betine qarap turyp, halyqqa qarsy jumys istep otyr­ǵanyn ashyq aıttym. Zal dúr ete qal­dy. Biraq jıyn qorytyndysy boıyn­sha oblystyq keńes tóraǵasy bolyp shyǵa kelippin. Jıynnan shyqqan boıda Jol qatynastary mınıstri Nıkolaı Ko­narevke baryp, meni arashalap alýdy, temir jol salasynda alańsyz jumys istep, general atanýyma múmkindik be­rýin ótindim. Ol jerde de partııa qaıda jum­sasa, sonda barýymyz qajettigin ­jaq­sylap turyp «túsindirip» berdi.

– Odan keıin 1991-1996 jyldary prezıdenttik saılaýǵa qatystyńyz. Ana­ńyz sol kezde sizge emes, sizdiń qar­sylasyńyz Nıkolaı Ryjkovqa da­ýys beripti. Bul da erkińizden tys bol­dy ma?

– Bul endi jastyqtyń býy. Ózime degen yqylas qanattandyrdy. Birinshi prezıdenttik saılaýda men tórtinshi orynǵa ıe boldym. Kýzbassta Elınge qaraǵanda kóp daýys aldym. Osy saılaý­da anamnyń meniń kandıdatýrama qar­sy daýys bergeni ras. Ol muny eshkimnen, onyń ishinde jýrnalısterden de jasyrmady. Anamnyń «Siz ulyńyzǵa daýys ber­dińiz be?» degen suraǵyna «Ony qaı­dan shyǵardyńdar? Ulymnyń prezıdent bolǵanyn qalamaımyn. Men Nıkolaı Ivanovıch Ryjkovqa daýys berdim» degen sózinen keıin qarsylastarym «Tóleevtiń prezıdent bolýyna týǵan anasy da qarsy boldy» degen aqparat taratty. Anamnyń bul áreketin uzaq ýaqytqa deıin qabyldaı almadym. Ishteı ókpe de boldy. Keıin anam kóńili bir jaılanyp otyrǵan sátte suradym, sóıtsem anam ot pen sýdyń ortasynda ótetin ómirge meni qımapty, sózge qalyp, abyroıyna nuqsan keledi dep qoryqqanyn aıtty.

Jaqynda reseılik arnalar «Aman Tóleev ınstagramdaǵy paraqshasyn ashty» dep habarlady. Siz áleýmettik je­liniń kómegin paıdalanyp, baıaǵy daý­syńyzdy qaıta jınap, úlken saıa­sat­qa, mysaly, Memlekettik dýmaǵa ba­­rý­dy oılap júrgen joqsyz ba?

– Joq, endigi qalǵan ómirdi ózime arnaǵym keledi. O basta áleýmettik je­limen baılanysqym kelmegen. Bul degen – taǵy da oq pen ottyń ortasynda qalý degen sóz. Meniń jasymda atyma aıtylǵan alyp-qashpa sózder júregimdi aıazdaı qaryp ótetinin siz bilmeısiz. Qarasam, meniń atymnan feık-akkaýnttar ashylyp, maǵan qaıtara shabýyl bastalyp ketipti. Sodan keıin óz atymnan ashýǵa týra keldi.

Ómirde de, saıasatta da joly bol­ǵan erkektiń ar jaǵynda myqty áıel turady. Siz jubaıyńyzdyń ózińizdi qoldap-qorǵap júretinin qaı kezde bil­dińiz?..

– Adamǵa óziniń otbasynan jaqyn eshkim joq. Túsinetin, keshiretin jáne jan jarańdy mahabbatymen jazyp jiberetin de otbasyń. Oblys deńgeıinde birinshi basshynyń áıeli bolýdy eshkim úıretpeıdi. Ony ómirdiń ózi úıretedi. Jubaıym, ýaqyt óte kele maǵan aqpa­rattyq shabýyldyń qaı tustan keletinin ábden meńgerip aldy. Maǵan qarata aıtylǵan jalaǵa qorǵan boldy, óz boıynan ótkerip, onyń salmaǵyn jeńildetti.

Joǵary rangaly sheneýnikter otstavkaǵa shyqqannan keıin me­mýar jazýǵa otyrady. Sońǵy úsh jylda qan­daı tirlikpen aınalysyp jatsyz?

– Men týraly kitaptar kóp jazyldy. Biraq memýar jazylǵan joq. Saıası ǵylymdar doktorymyn, aıtpaqshy, Qa­zaq­standa pedagogıka ǵylymdary aka­de­mııasynyń akademıgimin. Jaqynda ózim jaıly, bastan keshkenderim týraly bir kitapty aıaqtadym. Janry jaǵy­nan memýarǵa uqsaıtyn tárizdi. Qazaq­stan osy kitapqa yqylas tanytsa, qýa­nyshtymyn.

Aman Tóleevti elge shaqyraıyq degen áńgime aıtylyp jatyr. Sizdiń tarıhı Otanyńyzǵa kelip ketetin oıy­ńyz bar ma?

– Men baýyrlarymnyń maǵan degen yqy­lasyn uıyqtap jatyp ta sezine­min. «Egemen Qazaqstan» gazeti arqyly elge saǵy­nyshty sálemimdi jetkizgim ke­­ledi. Maǵan jumaqtyń tóri qaıda dese – qazaq jerinde dep jaýap berer edim. Sebebi qazaq jerinde ákemnen bas­tap jeti atam­nyń súıegi jatyr. Qazir qanaty qaıyrylyp qalǵan qustaı bolyp otyrmyn. Osydan 3 jyl buryn omyrtqa súıegime eki ret ota jasaǵan soń baldaqqa súıenip qaldym. Qudaı hosh kórse, baldaqtan qutylyp, eki aıaqqa Qudaı kúsh berse, Mańǵystaýǵa baryp, balalarymmen birge Beket atanyń basyna baryp táý etip qaıtqym keledi. Ol úshin eki aıaqqa nyq turýym kerek. Ózim ómir boıy saǵynyp júrgen týǵan jer, baýyrlarymnyń aldynda baldaqqa súıengen dármensiz jan emes, sizderdiń qııaldaryńyzdaǵy Aman Tóleev bolyp jarqyrap barǵym keledi. 

Áńgimeńizge rahmet.

Áńgimelesken

Gúlbarshyn AITJANBAIQYZY,

«Egemen Qazaqstan»

Pikirler