Reseide keler jyldyŋ 17 nauryz künı prezident sailauy ötedı. Atalǧan sailauǧa eldıŋ qazırgı prezidentı Vladimir Putin qatysatynyn mälımdedı. Irgemızdegı qūdaiy körşımız Reseidegı sailau Qazaq elıne qalai äser etedı?
Halyqaralyq sarapşy Janat Momynqūlov körşı eldegı sailaudyŋ Qazaq elıne qanşalyqty äser etetının baǧamdap kördı. Sondai-aq ol būl sailauda bızdıŋ bilık Putinnıŋ jeŋıske jetuıne tılektes bolatynyn eskerttı.
«Menıŋ oiymşa, Putinnıŋ bilıkte qaluyn bızdıŋ memleketımızdegı saiasi, äskeri elitadaǧy azamattar qalap otyr. Ärine, halyq ony qalamaidy. Bıraq bızdıŋ elitadaǧy Reseimen ekonomikalyq jaǧynan bailanysty oligarhtar qalap otyruy mümkın. Öitkenı bırınşıden garantiia mäselesı bar. Aşyǧyn aitar bolsaq, Qazaqstannyŋ basyna kün tuyp, Nazarbaev aitqandai ekı jaq bilıkke talasyp jatqanda ekı jaqtyŋ bırın bilıkte qaldyryp, kepıldık bergen kım degende Putindı eske tüsıremız. Ol alai, būlai bolyp ketse, bızde alaŋdauşylyq bolady dep oilaimyn. Sebebı būl jerde Qazaqstannyŋ saiasi rejimınıŋ garantiiasy mäselesı de bar. Bızdıŋ saiasi rejimge kım kelıpldık berdı?»
Sarapşy sözın bylai jalǧastyrdy.
«Qazaqstanda Putinnen de jaman adam bilıkke keletın bolsa, ne ısteimız degen oi bar. Sebebı Qaŋtar oqiǧasy kezınde Qazaqstandaǧy jaǧdaidy tūraqtandyruǧa Putinnıŋ de ülesı boldy. Ärine, bız eldegı bilıkke talastyŋ astaryn tolyq tüsınbeimız. Qaŋtardan bır apta būryn Sankt-Peterburgta Putin, Toqaev jäne Nazarbaev kezdestı ǧoi. Onyŋ aldynda ekı apta būryn Putin Qytai basşysy Simen telefon arqyly söilestı. Olardyŋ arasynda Qazaqstanǧa bailanysty ne äŋgıme boldy, saudalasu boldy ma? Būl sūraqtyŋ jauabyn bız bıle almaimyz. Osyndai jaǧdaidan keiın Reseidıŋ Qazaqstanda yqpaly zor dep oilaimyn», – dedı ol.
Janat Momynqūlov Kremlge kım kelse de, atalǧan eldıŋ saiasaty özgermeitının aitady.
«Reseide qalyptasqan ülken biurokratiialyq memlekettık qyzmetkerler men äskeriler 3-4, ary ketse 5 million elita bar. Memlekettıŋ özegın qūrap otyrǧan toptar qandai jaǧdai bolmasyn, osy bilıktı saqtauǧa müddelı. Sebebı Reseidıŋ qoǧamdyq-saiasi jüiesıne äser etetın köpşılık jäne azşylyq degen ūǧym onda asa maŋyzdy emes. Mysaly, demokratiialyq elde köpşılıktıŋ dauysy arqyly basşy sailanady. Al Reseide köpşılık dep halyqty atamaidy, Kremlden bastap, memlekettık organda qyzmet etetın 4-5 mln azamattardy ataidy. Eger osylar Putindı qoldaityn bolsa, Reseidıŋ ūǧymyndaǧy köpşılık degen osy. Reseide halyqty tek qana massa dep, ony ülken küş dep qabyldamaidy. Al halyqty propagandamen toidyryp qoiǧan».
Al Resei alda özınıŋ basymdyǧyn saqtap qalu üşın ne ısteidı?
«Ärine, aqparattyq salada özınıŋ jūmysyn ışte, syrtta jäne Ortalyq Aziia elderınde arttyra tüsedı. Ekınşı ekonomikalyq salada barlyq qiyndyqty eŋserdık dep halyqtyŋ optimizmın arttyruǧa tyrsady. Odan keiın halyqaralyq deŋgeidegı qaişylyqtardy arttyruǧa jūmys ısteidı. Mysaly HAMAS-tyŋ būrq ete qaluy men Putinnıŋ İran prezidentın Raisidy Kremlde qabyldauy jäne onyŋ Saud Arabiia men ämırlıkterge baruy Taiau Şyǧysta İzrailge, dälırek aitqanda AQŞ-qa qarsy alianstyŋ qalyptasqanyn bıldıredı. Būl jerde bır tūtas alians bolmasa da bır bırımen bäsekelesıp jatqan bırlestıkter dep atauǧa bolady», – deidı ol.
Serık Joldasbai
«Adyrna» ūlttyq portaly
