Túrkııada bilim alyp júrgen qazaq jastary Samsýn qalasynda Táýelsizdik kúnin arnaıy sharamen atap ótti. Sharany uıymdastyrýshy Aqerke Maǵzomovamen «Adyrna» tilshisi suhbattasty.
- Qazir Túrkııanyń qaı ýnıversıtetinde, qaı fakýltette bilim alyp jatyrsyń?
- Men Qazaqstandaǵy joǵary oqý ornym usynǵan múmkindikti jiberip almaı, semestr Túrkııada oqýǵa sheshim qabyldaǵanmyn. Qazir álemniń top 1000 ýnıveriniń qataryna kiretin 19 mayıs ýnıversıtetiniń saıasat bóliminde oqyp jatyrmyn.
- 16 jeltoqsan - Táýelsizdik kúni. Sol ataýly datany Túrkııa tórinde atap ótýde qıyndyqtar bolmady ma?
- Joq, kerisinshe Qazaqstanda osyndaı uıymdastyrý, atap ótý degen syndy dúnıeler máseleler bolyp jatady ǵoı. Al bul jaqtaǵy ustazdar, kerisinshe, daıyndyqqa arnaıy kabınetter suraǵanymyzda bizge kishigirim konferenııa zalyn berdi. Jaǵdaıymyzdy jasady. Solaı qalaǵanymyzsha daıyndaldyq. Basty maqsat – ataýly kúndi óz dárejesinde atap ótip, qazaq halqynyń tarıhyn kópke kórsetý boldy.
- Aqerke, eldikti aıshyqtaıtyn merekeni atap ótýge qansha adam qatysty? Qonaqtar sany men uıymdastyrýshylar?
- Kórermender qatarynda ýnıversıtet rektorynyń hatshysy, dekan jáne onyń hatshysy, bólim basshysy, úlken-úlken ýnıversıtettegi ustazdarymyz, basqa qaladan kelgen qazaqtar, osy jaqta birneshe jyl boıy turyp, eldi ańsaǵan qazaq otbasylar boldy. Jalpy aıtqanda konertti uıymdastyrýǵa 30 qazaq atsalysty, kórermendermen qosqanda jalpy sany 300 adamdaı bolýy múmkin.Tipti odan kóp dep aıtýǵa da bolady.
- Táýelsizdikke arnalǵan is-sharada qandaı qyzyqty dúnıeler boldy? Qazaq halqynyń mádenıeti men dástúrin qanshalyqty tanyttyńyzdar?
- Mereke qazaqtyń án-kúı, bıinsiz bola ma? Aldymen qonaqtardy fýrshetpen qarsy aldyq. Tún uıqymyzdy qıyp, qyzdar bolyp qazaqtyń táttisi sanalǵan dám 600 dana baýyrsaq pisirdik.Odan bólek tiske basarlardy da qoldan daıarladyq. Konert baǵdarlamasynda tarıhymyzben bólisip, 16 jeltoqsannyń elimiz úshin qandaı mańyzdy ekenin aıttyq. Onymen qosa myń buralǵan bıshilerimizdiń arqasynda qazaqtyń ulttyq bıi boldy. Qazaqtyń ańyz ánshilerine aınalǵan «Dos Muqasan» tobynyń ánderi, patrıottyq ánder, konerttiń «fıshkasy» bolǵan «Qudasha» qoıylymy da qatar qoıyldy. Ulttyqty ushtastyrý úshin biz qara dombyramyzdy da umytpadyq.
- Kúmbirlete kúı shertip, kópti talantyńmen tańǵaldyrǵan óziń ekensiń, Aqerke. Sheteldikter dombyranyń únin qalaı qabyldady?
- Qara dombyra úni sahna tórinde mindetti túrde estilýi tıis boldy. Dombyra tartqanda adamdar tipti jylap ta aldy. Aýdıtorııany rýhtandyrý maqsatynda eń áýeli «Men qazaqpyn» áninen úzindi oryndap, artynsha «Adaı», «Kóńil tolqyny» syndy kúılerdi sherttim. Shynymdy aıtsam, sonshalyqty qoldaý men erekshe áserdi kútpedim. Dombyra tartyp jatqanda qol shapalaqtaǵan kórermenderdi kórgende, quddy bir kútkenderi dombyra bolǵandaı boldy. Osyndaı jaýapkershilikti alyp shyqqan men – baqyttymyn.
- Keshti uıymdastyrý barysynda qobaljý boldy ma? Táýelsizdik kúniniń mańyzdylyǵyn sezine aldyńyzdar ma?
- «Júrekten júrekke» degen osy shyǵar, bálkim. Taǵy bir zeıin qoıǵan nársemiz kórermender, sheteldikter sońyna deıin otyrý úshin konert baǵdarlamasyna qatty mán bergen bolatynbyz. Qobaljyǵanymyz da osy tus. Alaıda kórermenderimiz shynymen sońyna deıin otyrdy. Qatty qýandyq. Áıtpese basqa ulttardyń konertterinde sahna ortasynda turyp ketip qalatyndardy kórdik. Kahýt oıyny da boldy, jeńimpazdarǵa syılyq tarattyq. Biz konert sońynda qazaqtyń saltyna da toqtaldyq. Tipti «tusaýkeserdi» de kórsettik. Kishkentaı balapan qazaqtyń qara dombyrasyn tańdady.
- Táýelsizdik kúnin atap ótýdegi ishki sezimińdi aıtyp berseń.
- Ómirimdegi eń erekshe Táýelsizdik kúnin atap ótý boldy. Shet eldegi patrıottyq sezim erekshe bolady eken. Endigi tańda osyndaı ataýly kúnimizge mán berip, Qazaqstanda da jylda osylaı aýqymdy qylyp ótkizsek degen nıetim bar. Táýelsizdigimiz máńgi bolsyn, elin, jerin súıetin patrıot jastar kóp bolǵaı, olar barda - el de bar!
- Suhbat úshin raqmet! Táýelsizdik kúni qutty bolsyn!
Symbat Naýhan
«Adyrna» ulttyq portaly
