Ótken aptada áriptesterimmen birge Qaraǵandy oblysynyń ónerkásip ortalyǵy Temirtaý qalasyndaǵy Qarmet zaýytynda boldyq. Shahtaǵa túsip, metallýrgııa keshenin aralap, kásiporyn qyzmetkerlerimen sóıleskennen keıin aktıvtiń qazaqstandyq ınvestorǵa qandaı jaǵdaıda berilgeni týraly tolyq aqparat aldym. Meniń oıymsha, eger mámile bolmaǵanda, kelesi jyly biz naǵyz qaıǵyly oqıǵany kórgen bolar edik – ne stansada aýyr apat oryn alar edi, ne JEO toqtap, Temirtaýdyń bir bóligin energııasyz qalar edi. Bul anyq endi.
Jaǵdaı aýyr dep oıladym, biraq is júzinde ol apatqa jaqyn bolyp shyqty. Qazirgi ýaqytta qalǵan 8 shahtanyń (1995 jyly olardyń 15-i bolǵan) ekeýi ǵana azdy-kópti jumys istep tur, biraq Saransk pen Abaı birte-birte ómirge qaıta oraldy, onda jańa ot jaqpalar iske qosylýda. Zaýytqa kómir jetispedi, ınvestıııanyń azdyǵynan jáne aýyr apattardan josparlar oryndalmady.
Zaýytta jylý jáne elektrmen jabdyqtaý ınfraqurylymy jáne koks batareıalary qıyn jaǵdaıda, qaýipsizdikke ınvestıııa qajet. Keter aldynda Mıttal toby ferroqorytpalardyń qoryn da, bolat balqytýǵa qajetti koksty da, esepshottarynda aqshany da qaldyrǵan joq. Aktıv qıraǵan kúıde jáne óndiriske qajetti qorsyz qaıtaryldy.
Kásiporyn aqyry shıkizatty (rýda, túıirshikter, koks) ala bastady. Jetkizý endi tikeleı – deldaldarsyz júzege asyrylady. Máselen, buǵan deıin Atyraýdan gaz jetkizýge deldaldar tartylǵan. Mańyzdy nıýans bar: zaýytqa metall synyqtary jetkiliksiz, óıtkeni ol monopolısterde ǵana bar jáne olar Qarmettiń baǵasyn dál osy ónimge qatty qajet etetin iri satyp alýshy sııaqty qymbattata bastady. Jaǵdaı kelissózder arqyly sheshilýde, biraq kásiporyndardyń turaqty jumys isteýi úshin júıeli kózqaras qajet.
Jumysshylar aqyry tynyshtaldy: jalaqylary tólendi, áleýmettik tólemder boıynsha memleket aldyndaǵy barlyq qaryzdary óteldi. Áleýmettik kepildikter jóninde respýblıkadaǵy eń úzdikterdiń biri bolyp qalatyn ujymdyq kelisim-shartqa kúmán keltirildi, biraq ol kúshinde qaldy jáne bıylǵy jyly jumysshylar men kásipodaqtardyń qatysýymen jańartylatyn bolady. Proess ashyq ótýi úshin biz depýtat, baqylaýshy retinde qatysamyz dep oılaımyn.
Kenshiler sońǵy jyldary burynǵy ınvestor olardy esepten shyǵaryp, shette qaldyryp ketkendeı bolǵanyna narazylyqtaryn bildirdi. Tek úlken paıda ákelgen aktıvter esepke alyndy. Kompanııa meni barlyq qyzmetkerlerdiń – tek kenshiler ǵana emes, sonymen qatar «Energoýgol» kásipornynyń, Qostanaıdaǵy kenishtiń jáne Aqtaýdaǵy qubyr prokat zaýytynyń jumysshylary da birdeı jaǵdaıda bolatynyna sendirdi. Jumysshylar da jańa formany kútýde, Arselor degen ataý Qaraǵandy oblysynda kórgisi de, aıtqysy da kelmeıdi.
Alda kóp jumys bar, biz óz tarapymyzdan baqylaýshy retinde belsendi túrde qatysyp, jumysshylarmen sóılesýdi jalǵastyramyz jáne qajet kezde qoldan kelgenshe kómektesemiz.
