Prezidenttıŋ belgılı saiasatker Zamanbek Nūrqadılovtıŋ asyna köŋıl bıldırıp, arnaiy hat joldauy qoǧamda Nazarbaevqa berılgen soqqy retınde atala bastady. Būl jūmbaq jaǧdaida qaza tapqan saiasatker ölımınıŋ qaita tergeluıne jol aşa ma?
Juyrda Almatyda qoǧam jäne memleket qairatkerı Zamanbek Nūrqadılovtyŋ 80 jyldyǧyna orai ūly Qairat pen qyzy Qūralai as berdı. Asta memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ saiasi qairatkerge arnap eskertkış ornatu turaly ūiǧarymǧa kelgenı belgılı boldy.
«EŞKIMGE JALTAQTAMAI QYZMET ATQARǦAN AZAMAT»
Zamanbek Nūrqadılovqa tuǧan auylynda bolsa da eskertkış tūrǧyzyp, Almatyda tūrǧan üiıne eskertkış-taqta ornatu turaly ūiǧarym eks-prezident Nūrsūltan Nazarbaevqa soqqy boldy ma? Osy jäne özge de sūraqtardy bırqatar mäjılıs deputattaryna qoiǧan edık.
Rinat Zaiytov saiasi qairatkerge qūrmet körsetudıŋ soqqy bolǧan, bolmaǧanyn Nūrsūltan Äbışūlynyŋ özı aituy kerek ekenın eskerttı.
– Bıraq Zamanbek Qalabaiūlyn tūlǧa retınde qoǧamǧa şyǧaru – bızdıŋ mındetımız. Öitkenı ol memleket pen ūlttyŋ paidasyna az eŋbek ıstegen joq. Jalpy ūltqa degen janaşyrlyǧy Almaty qalasyn basqaryp tūrǧan kezde mädeniet adamdaryna baspana beru men jäne halyqqa jer ülestırumen bılındı. Eşkımge jaltaqtamai qyzmet atqarǧan azamat el esınde özın-özı üş ret atqan adam retınde emes, ūlt pen memleket jolynda qūrban bolǧan tūlǧa retınde qalu kerek, – dedı ol.
Sondai-aq ol jurnalistıŋ «Nūrqadılovke qatysty qylmystyq ıs qaitadan qaraluy kerek dep sanaisyz ba?» degen sūraǧyna «Sanaimyn. Qairatkerdıŋ qazasyna qatysty qylmystyq ıs qaitadan qozǧaluy kerek,-» dep jauap berdı.
«JAŊA QAZAQSTANǦA» QADAM BASQANYMYZDY AŊǦARTAMYZ»
Mäjılıs deputaty Ermūrat Bapi de ärıptesınıŋ pıkırın qoldaidy. Naqtyraq aitsaq ol bas prokuraturadan naqty ıs kütetının jasyrmady.
– Osy prezidenttıŋ bastamasynan keiın tiıstı memlekettık organdar özderı sezınuı kerek dep oilaimyn. Prezident işarasyn jasady, al endı ärqaisyn türtıp «Sen anany ıste, mynany ıste» dep jüruı mındet emes. Bas prokuratura prezidenttıŋ bastamasynan keiın öz inisiativasymen, mümkın prezident äkımşılıgımen kelısetın şyǧar, bıraq osy ıske qozǧau salu kerek, – dedı ol.
Deputattyŋ aituynşa, Zamanbek Nūrqadılovtyŋ eskertkışın ornatu Nazarbaevqa soqqy boluy mümkın. Bıraq eks-prezidentke soqqy bolady eken dep qoǧam men eldıŋ müddesın dalada qaldyruǧa bolmaitynyn eskerttı.
– Būl bügın bolmasa, erteŋ, erteŋ bolmasa bürsıgünı soqqy bolatyn dünie edı. Sondyqtan uaqyty keldı dep oilaimyn. Bız özımız alǧa basu üşın būrynǧy tarihymyzdaǧy aqtaŋdaqtardy tazalap aluymyz kerek. Sondyqtan Zamanbek marqūmnyŋ äruaǧyna arnap, onyŋ memlekettık qairatkerlık qyzmetıne bailanysty prezidenttıŋ eskertkış aşu turaly bastamasy öte qūptarlyq dünie. Būl – qoǧamǧa ülken signal. Bız būryn «Eskı Qazaqstannyŋ» jauy bolǧan jäne onymen küres jolynda qaza bolǧan azamattyŋ äruaǧyn ūlyqtau arqyly «Jaŋa Qazaqstanǧa» bırte-bırte qadam basqanymyzdy aŋǧartamyz, – dedı ol
«AR ALDYNDA OILANǦAN ŞYǦAR...»
Mäjılıs deputaty Janarbek Äşımjanǧa «Äleumettık jelıdegı azamattar eskertkışten būryn qylmystyq ıstı qaita tergeu kerek dep jatyr. Sız özıŋızdıŋ mandatyŋyzdy paidalanyp, deputattyq saual joldap, ıstıŋ qaita qaraluyna yqpal etesız be?» degen sūraq qoiyldy.
«Yqpal etemın jäne būl ıs boiynşa ötken kezeŋderde de qadam jasaǧanmyn. Tübı osy ıste nätijege jetemız ǧoi dep oilaimyn. Deputat retınde eŋ bastysy sol kısınıŋ bır kezeŋdernde qasynda jürgen ınısı retınde menıŋ oǧan azamattyq pozisiiam daiyn, – dedı ol.
Zamanbek Nūrqadılov qaitys bolǧan kezde topyraq saluǧa jaramaǧan Amandyq Battalov, Serık Ümbetov şeneunıkter biyl, saiasatkerdıŋ 80 jyldyǧyna arnalǧan asqa keldı. «Asqa kelgen azamattar kezınde nege pıkır aita almady? Jalpy bızdıŋ saiasi elitadaǧy ekıjüzdılık qanşalyqty qauıptı?» degen sūraqqa deputat qaşqaqtap jauap berdı.
– Endı sol kezeŋderde qiyn uaqyttar boldy ǧoi. 2004 jyldyŋ qaraşasy älı esımızde. Tıptı jerleu räsımın ūiymdastyrudyŋ özı qiyn bolyp, qandai kedergıler bolǧanyn bılesızder. Al endı ol jerge kımder kelıp, kımder topyraq saluǧa kelmegenı esımde joq. Sol kezde bıreuı oblys äkımınıŋ orynbasary, endı bırı saiasi qyzmetke aralasty. Bärı arynyŋ aldynda oilanǧan şyǧar dep oilaimyn. Jiyrma jyl degen oŋai uaqyt emes. Mysaly, sol kezde düniege kelgen bala qazır at jalyn tartyp mıngen azamat boldy. Şyny kerek, belgılı bır kezeŋdegı saiasi oqiǧaǧa tolyqqandy baǧa beretın tek uaqyt eken, – dedı deputat Janarbek Äşımjan.
Memleket jäne qoǧam qairatkerı Zamanbek Nūrqadılov ömırınıŋ soŋyna qarai oppozisiialyq saiasatker retınde de köpşılık esınde qaldy. Ol sol kezdegı prezident Nūrsūltan Nazarbaevty ötkır synaityn, batyl aiyptaityn. 2005 jyly öz üiınde belgısız jaǧdaida qaza tapqan onyŋ ölımınıŋ syry älı aşylǧan joq. Resmi habarlarda "öz-özın qarumen bırneşe märte atty" delındı. 15 qaŋtar saiasatkerdıŋ tuǧan künı bolatyn.
Serık Joldasbai
«Adyrna» ūlttyq portaly
