Erlan Tūrǧymbaevtyŋ nazaryna!
Al mynau «The Diplomat» saitynyŋ 13-mausym küngı maqalasy. «Ūstalǧandardyŋ köbın avtobustar men polisiia kölıkterıne otyrǧyzdy. Qarsylyq körsetkenderdı jas-kärısıne qaramai (regardless of their age or affiliation), erkınen tys, küşpen otyrǧyzdy. Sailau künı bırneşe jurnalist tūtqyndaldy. Elde jiylys ötkızudı şekteitın ädetkı tyiym şeŋberınen şyqqan būl äreket kürt narazylyq tudyrdy. Ertesı künı taǧy bır jurnalisttı tündegı marş kezınde bırneşe şeruşımen bırge polisiia soqqyǧa jyqqan» dep jazdy (The majority of the people arrested were “helped onto” buses and police vans. Those who resisted were dragged and wailed forcefully, regardless of their age or affiliation. In fact, on election day, several journalists were detained, sparking harsh criticism beyond the usual condemnation of the limits to freedom of assembly in the country. The next day, one journalist following a march during the night was beaten up by police along with some demonstrators).
«Human Right Wach» saitynda Mira Raitman, baqylauşy bolyp kelgen, Norvegiialyq Helsinskı komitetınıŋ öŋırlık ökılı Marius Fossumnyŋ da tūtqyndalǧanyn jazypty (Yet today in Almaty, the capital, police briefly detained Marius Fossum, the Norwegian Helsinki Committee’s regional representative, who was monitoring protests).
Jaza berseŋ köp. Osymen toqtaiyq. Erlan myrza, būl maqalalardyŋ barlyǧy derlık Sızdıŋ ministrlıktıŋ ötken aptadaǧy jūmysyna berılgen baǧa. Halyqaralyq qauymdastyq aldynda qazaq polisiiasynyŋ, Qazaqstan polisiiasynyŋ bedelı osy maqalalardyŋ mazmūny boiynşa qalyptasary sözsız.
Meilı, «el ne demeidınıŋ» änıne salyp, şeteldık jazǧyştardy elemei-aq, qoiarsyz. Osyǧan deiın de älemdık auditoriia aldynda qazaq polisiiasynyŋ reputasiiasy qaibır jaqsy bolyp edı dersız.
Ministr myrza, bırneşe künnen berı respublikalyq auqymdaǧy memlekettık telearnalarda Işkı ıster ministrlıgınıŋ tapsyrysy boiynşa äzırlengen beine rolikter körsetılude. «Qazaq polisiiasy azamattardyŋ qūqyǧy men qauıpsızdıgın qorǧaidy. Qazaq polisiiasy qūrmetke laiyq» degen mazmūndaǧy būl rolikter Sızdıŋ ministrlık tapsyrysy boiynşa körsetılıp jatyr. Osy sailaudan keiın, sailaudan keiıngı abyr-sabyrdan keiın el-jūrtqa süiemdei süikımı qalmaǧan polisiianyŋ bedelın köteruge būl beine rolikter jetkılıktı me? Joq. Qazır Qazaqstan polisiiasyna degen el-halyqtyŋ senımı azaiǧan. Jūrt nege polisiiaǧa senbeidı? Öitkenı, älı künge Sızdıŋ orynbasaryŋyz bolyp, Mahambet Abisatov sekıldı adamdar otyr.
Būl Mahambet Abisatov deitın vise-ministrıŋızdıŋ 2017 jyly aitqan beiädep leksikondaǧy audio jazbasy bükıl qazaqtyŋ jaǧasyn ūstatqan bolatyn.
Ras, ol kezde ol Sızdıŋ orynbasaryŋyz emes edı. Sonda da sol kezdegı Aqtöbe oblystyŋ IIB basşysy Mahambet Abisatov Jaŋaözen oqiǧasy men şahterler köterılısıne qatysty boqauyz sözderdı boratqanyn Sız bılseŋız kerek-tı. Orys tılındegı ol sözder beiädep leksikondar jiyntyǧy bolǧan soŋ, täptıştep jazyp jatpadyq. Sıltemesı mıne: https://www.facebook.com/basekz/videos/1952386041532330/?v=1952386041532330
Qazaq azamattarynyŋ qany tögılgen Jaŋaözen köterılısı men şahterler narazylyǧyn Abisatov tügılı Aqorda moiyndady. Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev Jaŋaözenge arnaiy baryp, halyqtyŋ talap-tılegın tyŋdady. Qūzyrly bilıkke tapsyrma berdı. Jaǧdai oŋ şeşımın tapty.
Al, qazırgı Sızdıŋ orynbasaryŋyz Mahambet Haiyrjanūly Abisatov halyqtan keşırım sūraǧan joq. Däl osy vise-ministr Abisatovtyŋ Aqtöbede, oblystyq IIB basşysy qyzmetınde jürgende ötkızgen jiynynyŋ audiosy äleumettık jelıde älı jür. «Facebook» jelısınde «Bäse» deitın paraqşa jariialaǧan.
;fbclid=IwAR0kay80PP7x_pB6ARu3OqnkN36sCunqetKFi4Ind0gH3eKRul0d0AUyDvADäl osy vise-ministr Abisatov turaly «tengrinews.kz» saity da jazǧan eken. IIB-nyŋ Aqtöbe oblystyq jeke qūramyn AKT zalyndaǧy su jaŋa oryndyqtardy büldırgenı üşın senzuralyq sözdermen balaǧattap jatqany jariia bolǧan-dy. Orys tılındegı būl sözder qazaqşaǧa qotaruǧa kelmeidı. Älgı «tengrinews.kz» saitynyŋ jazǧany sözbe-söz: «Ty posmotrel kresla? Do sih por ne sterty eti nadpisi? Zapomnite, priamo tak v protokol: ***, nikakih MPSov, chasov professionalnoi podgotovki. Aktovyi zal tolko dlia torjestvennyh aktov. Na novyh kreslah napisali: «Zdes byl Nurlan, Alibek». Razreşil na lifte ezdit, proezjat odin etaj - *** (slomali) ves lift. Na liuboi strelke obosnuiu, chto aktiubinsy ***. Chtoby nikomu aktovyi zal ne otkryvali».
Būl mäselege qatysty özıŋız pıkır bıldırıp, «anyq-qanyǧyn tekseremız» degen bolatynsyz. Qaittıŋızder, tekserdıŋızder me? Älde «jūmys prosessındegı jaǧdai» degen syltaumen jyly jauyp qoia saldyŋyzdar ma? Ministrlık saityndaǧy aqparǧa sensek, auzyna aq it kırıp, kök it şyǧatyn vise-ministr öz qyzmetınde körınedı. Soǧan qaraǧanda, joǧarydaǧy bızdıŋ topşylauymyz döp tüsken sekıldı me...
Eger ministrlık poliseilerdıŋ jaǧymdy imidjın qalyptastyrǧysy kelse, aldymen osy Mahambet Haiyrjanūly qyzmetınen ketuı tiıs emes pe? Sızdıŋ tıkelei orynbasaryŋyzdyŋ auzynan aq it kırıp, kök it şyǧyp jatsa, qatardaǧy şendılerden ne ümıt, ne qaiyr?
Meilı, būl jūmys prosessındegı jaǧdai delık. Endeşe Zaŋ bärıne bırdei. Zaŋ aldynda jauapqa tartu üşın adamnyŋ qyzmetı, ia şenı maŋyzdy emes. Solai emes pe?! Bıreudı naqaq aiyptau nietımızde joq. Abisatovqa qatysty joǧarydaǧy jazbany bükıl qazaq talqyǧa saldy. Jai-japsaryn anyqtau Sızdıŋ qūzyryŋyzda. Söite tūra onyŋ qyzmetı kün sanap östı. Qazır poliseiler turaly jasalǧan myŋ jarnamalyq rolikten görı osyndai bır dökeidı ädıl jazalau halyqqa ötımdı bolsa kerek. Jaŋaözende şeiıt ketken halyqqa qarsy osylai «göitken» adamnyŋ ministrdıŋ orynbasary bolyp otyruy qanşalyqty ädılettı? Onyŋ jai-japsaryn anyqtau, Tūrǧymbaev myrza, Sızdıŋ qūzyretıŋızde! Dese de, osyǧan deiın Sız basqaratyn ministrlıktıŋ qyzmetkerlerı qyzmettık etika talaptaryn saqtamaǧany üşın qyzmetterınen quylǧanyn bılemız. Onyŋ bärın emes, bırneşesın ǧana faktı retınde ūsynbaqpyz...
2012 jyl. Batys Qazaqstan oblystyq JPB basşysy Töleu (Tuleu) Bedrovqyzmetınen kettı. Ne üşın? Ar-ūjdan kodeksın öreskel būzyp, qaramaǧyndaǧy qyzmetkerlerge boqauyz sözder aitqany üşın.
2015 jyl. QR IIM Äkımşılık polisiia komitetı basşysynyŋ orynbasary, polisiia polkovnigı Baqytjan Baltaşov qyzmetınen quyldy. Ne üşın? Balasynyŋ toiynda toi kortejı jol jüru erejesın öreskel būzǧany üşın.
2019 jyl. «My – bratva, my - banda» deitın aty-şuly beine jazbadan keiın Qaraǧandy IIM akademiiasynyŋ basşylary qyzmetterınen alyndy. Ne üşın? Taǧy da qyzmettık etika erejesın öreskel būzǧany üşın. Būl joly akademiia basşysy, polisiia general-maiory Kenjetaev D.T men Qaraǧandy akademiiasy bırınşı kursy basşysynyŋ orynbasary Tastaibekov A.R quyldy.
2019 jyl. Bauyrjan Hantemirov äleumettık jelıde dauly audiojazba taraǧan soŋ, qyzmetınen kettı. Ol Nūr-Sūltan qalalyq polisiia departamentınıŋ JPP polk komandirınıŋ mındetın atqaruşy edı. Ne üşın? Qyzmetın asyra paidalanǧany, ūialy telefon qoldanǧany jäne senzuralyq sözder aityp, qyzmettık etikany saqtamaǧany üşın.
Mıne, qatardaǧy mai-şabaqtarǧa şamasy kelgen ministrlıktıŋ qarmaǧy ırı sazanǧa kelgende därmensızdık tanytyp alatyny qalai? Osy oraida bız Sızge Atyrau oblystyq polisiia departamentınıŋ basşysy Aian Düisembaevtıŋ qyzmetınen qalai bosaǧanyn esıŋızge salaiyq.
Biyl 6 mamyr künı Aian Düisembaev «general-maior» şenın taqty. Osydan keiın el-jūrty Düisembaevqa qūrmet körsetıp, at mıngızgen. Düisembaev atqa mınıp, suretke tüsken. Keiın belgılı bolǧandai, Düisembaev älgı el-jūrty mıngezgen atty sol jerde-aq, özge auyldasyna syiǧa tartqan. Osylai el-jūrtqa syily general-maior atqa bır mınıp, suretke tüskenı üşın ǧana qyzmetten quylady. Al, jalpy halyq pen polisiiany esekke terıs mıngızıp balaǧattaǧandar häm şal-şauqandy kökparşa tartyp süiregender jazaǧa tartylmaidy. Nege?
Qazaq polisiiasynyŋ bedelın eŋ qūryǧanda el ışınde jaqsartu üşın «Qazaq polisiiasy qūrmetke laiyq» degen mazmūndaǧy bırlı-jarym beine rolik jetkılıksız! Künı keşe ǧana prezident Qasym-Jomart Toqaev şeteldık arnaǧa sūhbat berıp, beibıt şeru ötkızuge rūqsat beretının aitty. Halyqtyŋ talap-tılegın tyŋdaitynyn jetkızdı.
Alaŋǧa şyǧyp, öz tılegen öz bilıgıne jetkızgısı kelgen jūrtty boqauyz sözdermen balaǧattaityn, ol az deseŋız küş qoldanyp, tepkınıŋ astyna alatyn ūrda-jyq qyzmetkerlerıŋız endı qaitpek?! Prezident Toqaev eldegı äleumettık problemany şeşudıŋ jaŋaşa joldaryn qarastyratynyn aitty. Al sızdıŋ qaramaǧyŋyzdaǧy aitaqtaǧy ittei «ä» dese älımjettık jasauǧa daiar tūrǧan polisiia men olardyŋ boqauyz basşylary prezident aitqan özgerısterge daiyn ba?
Tüiın
Ras. Sailaudan keiıngı şeruler qazaq polisiiasyna degen senımge selkeu tüsırdı. Endı sol olqylyqty tüzetu üşın būl salaǧa keşendı reforma jasaluy kerek. Ministrlık äleumettık jelıde taralǧan sansyz suretterge azyn-aulaq video-roliktermen jauap berem deuı bos äureşılık. Bızdıŋ aitpaǧymyz osy.
Ministrlık poliseilerdıŋ imidjın qalai jasaudy bılmei me?
Sailau aiaqtaldy. Sailaudan keiıngı sarsaŋ da saiabyrsydy. Basqasyn qoia tūryp, däl osy jolǧy sailau qazaq polisiiasynyŋ, Qazaqstan polisiiasynyŋ düt tırlıgın, ūrda-jyq äreketın aidai älemge paş ettı. El ışındegı azdy-kem abyroiyn aimandai qyldy. Endı sol şelektep tögılgen abyroidy qasyqtap qaita jinauǧa ministrlık baryn salyp jatyr. Bırneşe künnen berı respublikalyq auqymdaǧy memlekettık telearnalarda Işkı ıster ministrlıgınıŋ tapsyrysy boiynşa äzırlengen beine rolikterdı jappai körsetude. Būl qanşalyqty tiımdı bastama... Sailaudan keiın bıraz jūrt narazylyq tanytyp, öz oiyn bilıkke jetkızu üşın şeruge şyqty delık. Olar demek arman-tılekterın Astanadaǧy aq jaǧalylar estır dedı. Bürdırıp ketken joq. Qiratyp ketken joq. Özgeler sekıldı maroderlyq häm būzaqylyq jasaǧan joq. Eşkımnıŋ qoly synyp, közı şyqqan joq. Jäi ǧana beibıt şeru boldy. Erlan Tūrǧymbaevtıŋ aituyna qaraǧanda 9-12 mausym aralyǧyndaǧy şerulerge 4 myŋnan asa azamat qatysypty. 300-den asa polisei türlı jaraqat alypty. Tūrǧymbaev osy resmi mälımet alqyly şal-şauqan men qatyn-qalaşty süirelep jürgen küştık qūrylymdardyŋ ısın aqtap almaq şyǧar. Esesıne Erlan myrza, sızdıŋ ministrlıgıŋızge qarasty polisiia qyzmetkerlerı jendettık jasaǧanyn qazaq baspasözın bylai qoiyp, älem aqparat qūraldary jarysa jazyp jatyr. Jüzdegen adam ūstaldy. Jurnalister soqqyǧa jyǧyldy. Būl jaǧdailar sözsız Qazaqstan polisiiasynyŋ ışkı häm syrtqy imidjın äbden tüsırdı. Ol imidjdı qaita qalyptastyru üşın aldymen älem ne degenıne qūlaq salyŋyz. Bızdı qoiyp, «Washington Post», «Financial Times», «New York Times», «The Guardian», «Äl-Jazira» sekıldı auditoriiasy älemdık masştabty qamtityn aqparat agenttıkterı qazaq polisiiasynyŋ tırlıgın – repressorlyq dep baǧalady. «Qazaq polisiiasy – adam qūqyqtaryn şektedı» dedı. «Qazaq polisiiasy – beibıt halyqty ūryp-soqty» dedı. Sözımız sūiyq şyqpasyn, bırlı-jarym derek keltıre keteiık... Mynau «The Guardian» saitynyŋ 10-mausym küngı maqalasy. IIM vise-ministrı Marat Qojaevtyŋ Astana men Almatyda zaŋsyz mitingke şyqqan 500 adamnyŋ ūstalǧany turaly aitqanyn, odan bölek, «France-Presse» agenttıgın ökılı, britan jurnalisı Kriss Rikltonnyŋ da alaŋda tūtqyndalyp, közı kögergenın jazypty. (Chris Rickleton, a British journalist with Agence France-Presse, was briefly detained and sustained a black eye during his arrest).
Al mynau «The Diplomat» saitynyŋ 13-mausym küngı maqalasy. «Ūstalǧandardyŋ köbın avtobustar men polisiia kölıkterıne otyrǧyzdy. Qarsylyq körsetkenderdı jas-kärısıne qaramai (regardless of their age or affiliation), erkınen tys, küşpen otyrǧyzdy. Sailau künı bırneşe jurnalist tūtqyndaldy. Elde jiylys ötkızudı şekteitın ädetkı tyiym şeŋberınen şyqqan būl äreket kürt narazylyq tudyrdy. Ertesı künı taǧy bır jurnalisttı tündegı marş kezınde bırneşe şeruşımen bırge polisiia soqqyǧa jyqqan» dep jazdy (The majority of the people arrested were “helped onto” buses and police vans. Those who resisted were dragged and wailed forcefully, regardless of their age or affiliation. In fact, on election day, several journalists were detained, sparking harsh criticism beyond the usual condemnation of the limits to freedom of assembly in the country. The next day, one journalist following a march during the night was beaten up by police along with some demonstrators).
«Human Right Wach» saitynda Mira Raitman, baqylauşy bolyp kelgen, Norvegiialyq Helsinskı komitetınıŋ öŋırlık ökılı Marius Fossumnyŋ da tūtqyndalǧanyn jazypty (Yet today in Almaty, the capital, police briefly detained Marius Fossum, the Norwegian Helsinki Committee’s regional representative, who was monitoring protests).
Jaza berseŋ köp. Osymen toqtaiyq. Erlan myrza, būl maqalalardyŋ barlyǧy derlık Sızdıŋ ministrlıktıŋ ötken aptadaǧy jūmysyna berılgen baǧa. Halyqaralyq qauymdastyq aldynda qazaq polisiiasynyŋ, Qazaqstan polisiiasynyŋ bedelı osy maqalalardyŋ mazmūny boiynşa qalyptasary sözsız.
Meilı, «el ne demeidınıŋ» änıne salyp, şeteldık jazǧyştardy elemei-aq, qoiarsyz. Osyǧan deiın de älemdık auditoriia aldynda qazaq polisiiasynyŋ reputasiiasy qaibır jaqsy bolyp edı dersız.
Ministr myrza, bırneşe künnen berı respublikalyq auqymdaǧy memlekettık telearnalarda Işkı ıster ministrlıgınıŋ tapsyrysy boiynşa äzırlengen beine rolikter körsetılude. «Qazaq polisiiasy azamattardyŋ qūqyǧy men qauıpsızdıgın qorǧaidy. Qazaq polisiiasy qūrmetke laiyq» degen mazmūndaǧy būl rolikter Sızdıŋ ministrlık tapsyrysy boiynşa körsetılıp jatyr. Osy sailaudan keiın, sailaudan keiıngı abyr-sabyrdan keiın el-jūrtqa süiemdei süikımı qalmaǧan polisiianyŋ bedelın köteruge būl beine rolikter jetkılıktı me? Joq. Qazır Qazaqstan polisiiasyna degen el-halyqtyŋ senımı azaiǧan. Jūrt nege polisiiaǧa senbeidı? Öitkenı, älı künge Sızdıŋ orynbasaryŋyz bolyp, Mahambet Abisatov sekıldı adamdar otyr.
Būl Mahambet Abisatov deitın vise-ministrıŋızdıŋ 2017 jyly aitqan beiädep leksikondaǧy audio jazbasy bükıl qazaqtyŋ jaǧasyn ūstatqan bolatyn.
Ras, ol kezde ol Sızdıŋ orynbasaryŋyz emes edı. Sonda da sol kezdegı Aqtöbe oblystyŋ IIB basşysy Mahambet Abisatov Jaŋaözen oqiǧasy men şahterler köterılısıne qatysty boqauyz sözderdı boratqanyn Sız bılseŋız kerek-tı. Orys tılındegı ol sözder beiädep leksikondar jiyntyǧy bolǧan soŋ, täptıştep jazyp jatpadyq. Sıltemesı mıne: https://www.facebook.com/basekz/videos/1952386041532330/?v=1952386041532330
Qazaq azamattarynyŋ qany tögılgen Jaŋaözen köterılısı men şahterler narazylyǧyn Abisatov tügılı Aqorda moiyndady. Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev Jaŋaözenge arnaiy baryp, halyqtyŋ talap-tılegın tyŋdady. Qūzyrly bilıkke tapsyrma berdı. Jaǧdai oŋ şeşımın tapty.
Al, qazırgı Sızdıŋ orynbasaryŋyz Mahambet Haiyrjanūly Abisatov halyqtan keşırım sūraǧan joq. Däl osy vise-ministr Abisatovtyŋ Aqtöbede, oblystyq IIB basşysy qyzmetınde jürgende ötkızgen jiynynyŋ audiosy äleumettık jelıde älı jür. «Facebook» jelısınde «Bäse» deitın paraqşa jariialaǧan.
;fbclid=IwAR0kay80PP7x_pB6ARu3OqnkN36sCunqetKFi4Ind0gH3eKRul0d0AUyDvADäl osy vise-ministr Abisatov turaly «tengrinews.kz» saity da jazǧan eken. IIB-nyŋ Aqtöbe oblystyq jeke qūramyn AKT zalyndaǧy su jaŋa oryndyqtardy büldırgenı üşın senzuralyq sözdermen balaǧattap jatqany jariia bolǧan-dy. Orys tılındegı būl sözder qazaqşaǧa qotaruǧa kelmeidı. Älgı «tengrinews.kz» saitynyŋ jazǧany sözbe-söz: «Ty posmotrel kresla? Do sih por ne sterty eti nadpisi? Zapomnite, priamo tak v protokol: ***, nikakih MPSov, chasov professionalnoi podgotovki. Aktovyi zal tolko dlia torjestvennyh aktov. Na novyh kreslah napisali: «Zdes byl Nurlan, Alibek». Razreşil na lifte ezdit, proezjat odin etaj - *** (slomali) ves lift. Na liuboi strelke obosnuiu, chto aktiubinsy ***. Chtoby nikomu aktovyi zal ne otkryvali».
Būl mäselege qatysty özıŋız pıkır bıldırıp, «anyq-qanyǧyn tekseremız» degen bolatynsyz. Qaittıŋızder, tekserdıŋızder me? Älde «jūmys prosessındegı jaǧdai» degen syltaumen jyly jauyp qoia saldyŋyzdar ma? Ministrlık saityndaǧy aqparǧa sensek, auzyna aq it kırıp, kök it şyǧatyn vise-ministr öz qyzmetınde körınedı. Soǧan qaraǧanda, joǧarydaǧy bızdıŋ topşylauymyz döp tüsken sekıldı me...
Eger ministrlık poliseilerdıŋ jaǧymdy imidjın qalyptastyrǧysy kelse, aldymen osy Mahambet Haiyrjanūly qyzmetınen ketuı tiıs emes pe? Sızdıŋ tıkelei orynbasaryŋyzdyŋ auzynan aq it kırıp, kök it şyǧyp jatsa, qatardaǧy şendılerden ne ümıt, ne qaiyr?
Meilı, būl jūmys prosessındegı jaǧdai delık. Endeşe Zaŋ bärıne bırdei. Zaŋ aldynda jauapqa tartu üşın adamnyŋ qyzmetı, ia şenı maŋyzdy emes. Solai emes pe?! Bıreudı naqaq aiyptau nietımızde joq. Abisatovqa qatysty joǧarydaǧy jazbany bükıl qazaq talqyǧa saldy. Jai-japsaryn anyqtau Sızdıŋ qūzyryŋyzda. Söite tūra onyŋ qyzmetı kün sanap östı. Qazır poliseiler turaly jasalǧan myŋ jarnamalyq rolikten görı osyndai bır dökeidı ädıl jazalau halyqqa ötımdı bolsa kerek. Jaŋaözende şeiıt ketken halyqqa qarsy osylai «göitken» adamnyŋ ministrdıŋ orynbasary bolyp otyruy qanşalyqty ädılettı? Onyŋ jai-japsaryn anyqtau, Tūrǧymbaev myrza, Sızdıŋ qūzyretıŋızde! Dese de, osyǧan deiın Sız basqaratyn ministrlıktıŋ qyzmetkerlerı qyzmettık etika talaptaryn saqtamaǧany üşın qyzmetterınen quylǧanyn bılemız. Onyŋ bärın emes, bırneşesın ǧana faktı retınde ūsynbaqpyz...
2012 jyl. Batys Qazaqstan oblystyq JPB basşysy Töleu (Tuleu) Bedrovqyzmetınen kettı. Ne üşın? Ar-ūjdan kodeksın öreskel būzyp, qaramaǧyndaǧy qyzmetkerlerge boqauyz sözder aitqany üşın.
2015 jyl. QR IIM Äkımşılık polisiia komitetı basşysynyŋ orynbasary, polisiia polkovnigı Baqytjan Baltaşov qyzmetınen quyldy. Ne üşın? Balasynyŋ toiynda toi kortejı jol jüru erejesın öreskel būzǧany üşın.
2019 jyl. «My – bratva, my - banda» deitın aty-şuly beine jazbadan keiın Qaraǧandy IIM akademiiasynyŋ basşylary qyzmetterınen alyndy. Ne üşın? Taǧy da qyzmettık etika erejesın öreskel būzǧany üşın. Būl joly akademiia basşysy, polisiia general-maiory Kenjetaev D.T men Qaraǧandy akademiiasy bırınşı kursy basşysynyŋ orynbasary Tastaibekov A.R quyldy.
2019 jyl. Bauyrjan Hantemirov äleumettık jelıde dauly audiojazba taraǧan soŋ, qyzmetınen kettı. Ol Nūr-Sūltan qalalyq polisiia departamentınıŋ JPP polk komandirınıŋ mındetın atqaruşy edı. Ne üşın? Qyzmetın asyra paidalanǧany, ūialy telefon qoldanǧany jäne senzuralyq sözder aityp, qyzmettık etikany saqtamaǧany üşın.
Mıne, qatardaǧy mai-şabaqtarǧa şamasy kelgen ministrlıktıŋ qarmaǧy ırı sazanǧa kelgende därmensızdık tanytyp alatyny qalai? Osy oraida bız Sızge Atyrau oblystyq polisiia departamentınıŋ basşysy Aian Düisembaevtıŋ qyzmetınen qalai bosaǧanyn esıŋızge salaiyq.
Biyl 6 mamyr künı Aian Düisembaev «general-maior» şenın taqty. Osydan keiın el-jūrty Düisembaevqa qūrmet körsetıp, at mıngızgen. Düisembaev atqa mınıp, suretke tüsken. Keiın belgılı bolǧandai, Düisembaev älgı el-jūrty mıngezgen atty sol jerde-aq, özge auyldasyna syiǧa tartqan. Osylai el-jūrtqa syily general-maior atqa bır mınıp, suretke tüskenı üşın ǧana qyzmetten quylady. Al, jalpy halyq pen polisiiany esekke terıs mıngızıp balaǧattaǧandar häm şal-şauqandy kökparşa tartyp süiregender jazaǧa tartylmaidy. Nege?
Qazaq polisiiasynyŋ bedelın eŋ qūryǧanda el ışınde jaqsartu üşın «Qazaq polisiiasy qūrmetke laiyq» degen mazmūndaǧy bırlı-jarym beine rolik jetkılıksız! Künı keşe ǧana prezident Qasym-Jomart Toqaev şeteldık arnaǧa sūhbat berıp, beibıt şeru ötkızuge rūqsat beretının aitty. Halyqtyŋ talap-tılegın tyŋdaitynyn jetkızdı.
Alaŋǧa şyǧyp, öz tılegen öz bilıgıne jetkızgısı kelgen jūrtty boqauyz sözdermen balaǧattaityn, ol az deseŋız küş qoldanyp, tepkınıŋ astyna alatyn ūrda-jyq qyzmetkerlerıŋız endı qaitpek?! Prezident Toqaev eldegı äleumettık problemany şeşudıŋ jaŋaşa joldaryn qarastyratynyn aitty. Al sızdıŋ qaramaǧyŋyzdaǧy aitaqtaǧy ittei «ä» dese älımjettık jasauǧa daiar tūrǧan polisiia men olardyŋ boqauyz basşylary prezident aitqan özgerısterge daiyn ba?
Tüiın
Ras. Sailaudan keiıngı şeruler qazaq polisiiasyna degen senımge selkeu tüsırdı. Endı sol olqylyqty tüzetu üşın būl salaǧa keşendı reforma jasaluy kerek. Ministrlık äleumettık jelıde taralǧan sansyz suretterge azyn-aulaq video-roliktermen jauap berem deuı bos äureşılık. Bızdıŋ aitpaǧymyz osy.
Nūrgeldı Äbdıǧaniūly
Abai.kz
