Alkogoldık ışımdık ışu men şylym şegu adam densaulyǧyna ziian dep aityp jatamyz. Alaida solai bola tūra ziiandy äreketten boiymyzdy aulaq ūstamai, kerısınşe oǧan bır taman jaqyn tūratynymyz jasyryn emes.
Urolog därıger Oljas İmanǧaliūly alkogoldık ışımdık ışu men şylym şegu äsırese er adamnyŋ densaulyǧyna ziian ekenın aitady.
«Bıraq bız sony bıle tūra ony köp qoldanamyz. Nege? Eŋ bırınşı sebep ädetke ainalyp ketken nemese jūmystan şarşap, stresstı basu üşın ışımdık ışuge beiım tūramyz.
Eŋ bırınşı temekınıŋ adam densaulyǧyna ziian ekenın qysqaşa aityp ötsem. Temekınıŋ qūramynda özderıŋız jaqsy bıletındei nikotin bar. Osy nikotin aǧzadaǧy midyŋ ulanuyna jäne adamnyŋ özın jaqsy sezınuıne alyp keledı. Bız temekı şekken kezde uaqytşa rahattanyp, demalǧan sekıldı bolamyz. Bıraq mūnyŋ densaulyqqa kerı äserı bar. Temekınıŋ ziiany tynys joldary arqyly ökpege tüsıp, ūsaq qan tamyrlardyŋ boiyna tütın ötedı. Temekı ökpenıŋ ışın zaqymdap qana qoimai, sonymen qatar sol tütın ökpenıŋ qabyrǧasyna şlak bolyp jabysu arqyly qan tamyrǧa toksinder taraidy. Osy toksinderdıŋ aǧyzaǧa tarauy qan arqyly basqa jaqqa barady. Osynyŋ saldarynan aiaqtyŋ aurularyna, tamyrlardyŋ bıtelıp, infarkt pen insultke alyp keledı. Bırden qaterlı auruǧa tap bomlasaŋyz da, bırtındep qan tamyrynyŋ boiyndaǧy qannyŋ aǧysynyŋ tömendeuıne alyp keledı. Al qannyŋ qoiulanuyna alyp kelgennen keiın bızdıŋ aǧyzaǧa kerı äserın tigızedı.
Ekınşı mäsele būl jynys joldaryna tüsetın bolsa, iaǧni jynys jolyndaǧy qan tamyrynyŋ bıteluı erkektıŋ qabyletın tüsıredı. Tıptı temekınıŋ ziiany ūryqtyŋ sapasynyŋ būzyluyna alyp keledı», – deidı ol.
Urolog därıger alkogoldık ışımdık ışken adam ne ıstep, ne qoiǧanyn bılmeitın eferiiaǧa ūşyrauy mümkın ekenın aitady.
«Işımdık ışken adamnyŋ miy ulanyp, qany qoiuulanyp, erkektıŋ qabyletı tömendeidı. Sondai-aq ışımdık ışken adamnyŋ bauyry auruy mümkın. Eger ışımdık ışetın bolsaŋyz, bauyrǧa mai basyp,insulin garmonynyŋ būzyluyna jäne artyq salmaq jinauǧa alyp keledı. Alkogoldık ışımdık ışkennen keiın adamnyŋ täbetı aşylady. Al täbetı aşylǧannan keiın şamadan tys salmaq jinaityn bolady. Eger aǧzaŋyzdy taza ūstap, ūzaq ömır sürgıŋız kelse, ışımdık ışu men temekı şeguden tyiylu kerek. Ziiandy äreketten aryla almai jürseŋızder psihologtar men psihoterapevtdıŋ kömegıne jügınuge tura keledı. Eger ziiany dünielerden boiyŋyzdy aulaq ūstaityn boslaŋyz ūzaq ömır süresız. Sebebı sızde insult, infark sekıldı aurular bolmaidy. Densaulyǧyŋyzdyŋ myqty boluy ziianny äreketten aulaq boluyŋyzǧa tıkelei bailanysty», – deidı Oljas İmanǧaliūly.
