Kreativtı industriia - osydan 25 jyl būryn Tūmandy Albion elınde şyǧarmaşylyqtyŋ ekonomikalyq negızı retınde qalyptasqan. Mädeniet, BAQ jäne sport salalarynda şeberlık pen talant qatar ūştasqan jūmys oryndaryn aşudyŋ tetıgı retınde qarastyrylǧan edı.
Jalpy barşaǧa mälım, «kreativtı industriia» sözı 2000 jyldardyŋ basynda qoldanysqa engen bolatyn. Araǧa 4 jyl salyp, 2004 jyly BŪŪ ötken konferensiiada «kreativtı industriia» ūǧymyna öner, mädeniet, biznes jäne tehnologiialardy toǧystyrǧan ekonomika sektory degen tüsınık berıldı.
Bügınde älem elderı būl tüsınıkke tereŋ boilap, ony damytudyŋ san tarap joldaryn äleumettık-ekonomikalyq deŋgeilerıne sai qarastyryp keledı. Būl qatarda Qazaqstanda bar. Elımızde atalmyş sektordan eselep paida körudıŋ tūjyrymdamasy jasaqtaldy. Būl bas qūjat QR «Mädeniet turaly» Zaŋymen retteledı. Düniejüzınde industriianyŋ eŋ erekşe türı, kreativten tüsetın paida 2,3 trln dollardyŋ maŋynda eken, odan asyp tüsuıde ǧajap emes. Sarapşylar, aldaǧy uaqytta älemde jalpy ışkı önımnıŋ 10 paiyzy däl osy kreativtı industriiaǧa tiesılı bolady dep boljauda.
20 jylda jahandy jaulaǧan kreativtı industriianyŋ keleşegı kemel. Būǧan el Prezidentı Qasym-Jomart Kemelūlynyŋ myna sözı dälel.
«Qazırgı zamanda azamattardyŋ şyǧarmaşylyq äleuetıne jäne ziiatkerlık kapitalyna arqa süieitın «kreativtı öndırıs» salalary şynaiy inkliuzivtı ekonomikany damytudyŋ qainar közı sanalady. Būl az deseŋız, kreativtı ekonomika daryndy ärı şyǧarmaşyl adamdardy özıne tartatyn ırı qalalardyŋ damuyna yqpal etuşı küşke ainaluda», degen edı Memleket basşysy .
Toqaev, Qazaqstanda būl sala älı damymaǧanyn jasyrǧan emes. Alaida, alǧaşqy qadamdar jasaluda. Öitkenı, elımızde darynymen älemdı moiyndatyp jürgen darabozdar bar. Memleket basşysy ziiatkerlık menşıktı qorǧaityn qūqyqtyq täsılderdı jetıldıruge köŋıl bölude. Bölıngen köŋıl qyr assa, osy salanyŋ jalpy ışkı önımı el boiynşa alǧaşqy paiyzdyq körsetkışerın közımızge körsetıp, aldymyzǧa qoiady degen senım basym.
Sandarymyzdy aitarlyqtai sairatpasaqta, kreativtı industriiadan elımız maqūrym emes. Älemde 20 jyl Qazaqstanda soŋǧy 10 jyldyqtyŋ ainalasynda etene engen kreativtı industriia baǧytyndaǧy tyŋ joba - «Dom-36» art-keŋıstıgı. Būl Almaty qalasynda jasalǧan bıregei bastama. Mūnyŋ şeŋberınde därıster, körmeler, festivalder, qaiyrymdylyq şaralary ötedı. 2020 jyly aşylǧan joba memlekettık qoldaudyŋ arqaynda jalǧasyn tauyp keledı.
Negızınde, respublikadaǧy eŋ ırı üş megapolis Astana, Almaty men Şymkent şahary kreativtı industriia şoǧyrlanǧan aimaq, qalǧan öŋırlerde nysanadan şet qalyp tūrǧany joq.
Osy sektordy bır serpıltıp, qanatyn sermeuıne serpılıs berıŋder degen pärmenın Prezident berıpte jatyr. Memleket basşysynyŋ tapsyrmasynyŋ alǧaşqy legı Mädeniet jäne aqparat ministrı Aida Balaevanyŋ qoiyn däpterıne türtıldı. Öitkenı, Qasym-Jomart Toqaev Mädeniet jäne aqparat ministrlıgıne kreativtı industriiany damytudy qolǧa aludy tapsyrdy.
«Aldymen ekonomika, sodan keiın saiasat» degen ūstanymdy egemendıktıŋ alǧaşy 10 jyldyǧynda ūstanǧanymyz, eldegı saiasi ahualǧa qūlaqdar, qaraşanyŋ jadynda jattalyp qalǧany aqiqat. Būl tūjyrym älı künge maŋyzyn joǧaltqan joq. Onyŋ dälelı de osy bır- «kreativ».
Prezident aitpaqşy, şyǧarmaşylyq industriia, kreativtı ekonomika nemese bılım ekonomikasy – būl, eŋ aldymen, ideialar men tehnologiialar negızınde damityn ziiatkerlık qyzmetpen tyǧyz bailanysatyn ekonomika sektory. Būl uäkılettı organ retınde ministrlık jūmysynyŋ eŋ negızgı baǧyty.
Joǧarydaǧy jauaptylar, tapsyrmany taptauryn etpeimız, kreativtı industriialardyŋ ülesın ūlǧaitamyz dep emeurın tanytuda. Jospar boiynşa keler jyly kreativtı industriianyŋ ekonomikadaǧy ülesı 5 paiyzǧa, jūmyspen qamdudy 4 paiyzǧa jetkızu közdelgen. Būl sektordaǧy şaǧyn jäne orta biznestıŋ sany artyp, 1,5 esege deiın ūlǧaiady dep kütılude.
Bır sözben aitqanda elde kreativtı industriiany damytudyŋ algoritmı daiarlanǧan. Onda tabystyŋ kıltı «soqyrǧa taiaq ūstatqandai», aşyq körsetılgen. 2021-2025 jyldarǧa arnalǧan Ükımetpen bekıtılgen tūjyrymdamada būl baǧytta atqaruǧa bolatyn, 43 türlı qyzmet türlerı symǧa tızılgen qarlyǧaştai jazylǧan. Tek, sanaǧa säule jürgızıp, «öz bidaiyn özıne quyryp beru» ǧana jetkılıktı. Qazırgı kezde būǧan deiıngı alynǧan nätije jaman emes. Bırşama jūmys ornydary aşylyp, jaŋadan käsıpke bet būrǧan 30 myŋnan asqan biznes ökılderınıŋ aiy oŋynan tuǧan.
