Mūrat Şaimaran: Ölım degen mäŋgılık dos, süiem sonyŋ etegın!

4436
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2019/07/DSC025231.jpg
  Mūrat Şaimaran 1969 jyly 13 qaraşada QHR-dyŋ Ürımjı qalasynda düniege kelgen. Ile pedagogikalyq institutynyŋ qytai tıl-ädebietı fakultetın tämämdaǧan. 1993 jyldan bastap «Küitıŋ gazetı» qazaq tılı basylymynda ädebi redaktor bolyp jūmys atqarǧan. Qazır Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU-dyŋ jurnalistika fakultetınde oqytuşy qyzmetınde. “Tüngı saryn”, “Erkın aspan öleŋı” jyr jinaqtarynyŋ avtory. Biyl aqynnyŋ 50 jyldyq mereitoiyna orai öleŋder toptamasyn oqyrman nazaryna ūsynamyz.    Bokalymda tolqyn atyp roza tüstes tūr şarap... Bokalymda tolqyn atyp roza tüstes tūr şarap, Işım jalyn, Mūŋym qalyŋ, Tügese alar kım sanap?! Işkemın men… Işe berem, Işpegende neter em, Känı, taǧy öz qolyŋmen u ber maǧan, Köterem! Derttı juar jüzım närı jügırgesın qanǧa asyl, Jüzım maǧan elesteidı jūldyz bolyp jap-jasyl. Jūldyzdardyŋ tamşysy ǧoi erınıme tamatyn, Qara aspandy qūşaǧyna ap qūlaidy eken bar aqyn… Endı senben özıŋ aitqan sandyraq pen eleske, Las ǧalamǧa mas bop qarau maǧan läzım emes pe!? Aqiqat dep tıze büktık jyndar soqqan müsınge, Aqiqat ol tabyt bolyp kırdı menıŋ tüsıme… Ömır degen osy bolsa… Kışıreimei ötemın, Ölım degen mäŋgılık dos, süiem sonyŋ etegın. Süiem taǧy sūlulardy, Arǧymaqty qaban jal, Odan beter süiemın men ainymas dos – senı, ajal! Sen-qoǧamym, Tym qatalsyŋ, (Qalman, äste, men yqtap) Azuyŋdy aiǧa bılep, otyrasyŋ qan ūrttap… Bokalymda tolqyn atyp roza tüstes tūr şarap.   *** Qūlap jatqan japyraqtai küzdıŋ soqqan jelımen, Şyŋǧa bıtken şynarymnan aǧyl- tegıl tögılem. Ei, alaköz aspap, menı keregı joq aiaudyŋ, Keregı joq endı maǧan jasyl nıldı boiaudyŋ! Saǧan qarai ūşpaimyn men qanatyma ot bailap, Qūstyŋ joly – özenı mūz, ömır syndy kök taiǧaq… Topyraqqa qarau küna zau biıkten – kün jaqtan, Jäne menıŋ salmaǧym bar ǧalamǧa jük – myŋ batpan… Ǧadauatqa ǧapyl bolǧan tırlıgımnıŋ köp şaǧy, Köŋılım – küz, sanam menıŋ japyraqtai sap-sary. Japyraqtar öledı ǧoi tabandarda janşylyp, Qardan aqtyq bailap alyp aza tūtar bar şybyq… Al, menıkı ölım emes, Ajaldy aŋ-taŋ qaldyryp, Topyraqqa ketem sıŋıp, Jatam sonda mäŋgılık! Ei, adamdar, myŋ rahmet! (Solai bolǧan bū tırlık…) Ūiyqtatatyn, Oiaatatyn JER baryna şükırlık…   ***

Alysta ottar janady, Türtedı tünnıŋ tünegın. Esıme menıŋ salady, Qirda qalǧan qyr elın:

Betege tūnǧan aişuaq, Mastanyp jatar dala-bel. Qamys qūlaǧyn qaişylap, Beldeude tūrǧan qarager…

İesın ızdep tūr külık, Januar bılmes boi suu… Şyǧady ony kım mınıp, Qütedı ony qai sūlu?!

Tarqatyp…örıp būrymyn, Jūmbaqtap oiyn qyz qüldı… Şegedı jıgıt şylymyn, Şegedı jäne bır mūŋdy…

Meilı ǧoi, meilı… Sän qūrap, Qymbatyn aru būldasyn! …ızdeidı sosyn albyrap Joǧaltyp alyp syrǧasyn…

Qūstardyŋ toiy – toǧaida, Jaǧady aspan ot-şamyn. …arǧy jaǧyn aitpan jarai ma!? Jap-jasyl şalǧyn, kök şalǧyn…

Totydai qaita taranyp, Süiudıŋ şalqyp qyzuy, Qaiys şylbyrǧa oralyp, “Sendıkpın..!”-degen qyz ünı…

Alysta ottar janady, Türtedı tünnıŋ tünegın. Jat jerde köŋılım nalaly, Sūp-suyq menıŋ jüregım.

  *** Almaty tūr basyna būlt üiırgen, Alma aǧaş tūr qardan köilek kiıngen. Alasūryp aŋsaimyn da tūramyn, Syzylta tartqan qaiyrşynyŋ küiın men. Töbemdegı jyrtyq–aspan, jyrtyq–kün, Aqynmyn men, Bır-aq talmyn, bır tüppın. Közındei bop qalǧan köne ǧasyrdyŋ, Sol bır eskı äuenderge yntyqpyn… Tart küiıŋdı, tart, Qaiyrşy! Syŋsytyp, Jabyrqaǧan janardan jas yrşytyp. Jıbır me eken älde ömırdyŋ jüregı , Bauyry tas taǧdyr qabaq tūr şytyp. Tart küiıŋdı jeŋe almaityn eş ölım , Tart küiıŋdı, qaitarma aqyn meselın. Tart küiıŋdı, jyrsyz, nūrsyz ham küisız, Adamdar būl qalai ǧūmyr keşedı. Asyryp bır ūly önerdıŋ mereiın, Basta, käne, mūŋdy sazdyŋ egeiın. Basta, käne, qaltamdaǧy eŋ soŋǧy, Qalǧan jarty jarmaǧymdy bereiın. Sarqytyndai Hafiz syndy jyraudyŋ, Teŋgesız de tırı jüretın şyǧarmyn. Ne bolmasa şliafamdy qoltyqtap, Bır müiıste öleŋ oqyp tūrarmyn… Alaŋ etıp alǧy künın bylaiǧy, Aǧyl-tegıl qart Alatau jylaidy. Bızdı qoişy, Almatynyŋ özı de, Qolyn jaiyp kökten qaiyr sūraidy.   *** (Tamūh dünie, daŋǧazaŋda ısım ne!?) Sen biledıŋ ötkınşı ömır üşın de. Aldy jaulap alqyzyl sol aqşamdy Balǧyn tänıŋ eskı köilek ışınde. Janaryŋdy jasyrǧanmen kırpıgıŋ, Tabar emes asau jürek bır tynym. Sen biledıŋ, Aidyŋ uyz säulesı Tūrdy jamap iyǧyŋnyŋ jyrtyǧyn. Sen – jalynsyŋ. (daladaǧy ot qandai!?) Köŋıl bıtken ala qaşar kökpardai. Aqqu – moiyn, aq kūmıstei arqaŋnan Būrym emes, būlaq qūlap jatqandai. Täkapparlyq tapşylyqqa tūr synbai, (Küŋırendı Kün, Janyn müjıp kürsındı Ai) Aqqaiyŋdar saǧan sozyp sausaǧyn, Japyraqtar berdı tartyp myŋ syrnai. Esıne alyp jasyl – jahūt däuırın, Otyrdy aqyn qany – salqyn, Jany – mūŋ. Syŋǧyr-syŋǧyr senıŋ şolpylaryŋnan Qaldy körıp şolpan jūldyz jaryǧyn. Sen köktemsıŋ alasata güldegen, Sen öktemsıŋ alasara bılmegen. Otyrdy aqyn şarap ışıp, u ışıp, Suretıŋdı salǧysy kep jyrmenen. Oho, ǧaziz sūlulyqtyŋ dastany, Mahabbattan ūǧynbaityn basqany. Al, adamdar senıŋ äsemdıgıŋdı Közderımen şeşındıre bastady. Bauda senıŋ tūrǧan balqyp bal – nūryŋ, Bile, bile! Menıŋ käiıp taǧdyrym. Anau tentek tabanyŋmen taptap öt Aram-aram piǧyldardyŋ barlyǧyn.  

"Adyrna" ūlttyq portaly

Pıkırler