El basyna kün tusa…

2597
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2024/04/img_3035.jpeg

Soŋǧy jaŋalyqtarǧa süiener bolsaq, elımız keiıngı 80 jylda bolmaǧan ülken apatqa tap boldy. Tasqyn sudyŋ saldarynan qara halyq qazır qiynjaǧdaidy basynan ötkerude. Osy jäitterdıŋ barlyǧy «El basyna kün tusa, er etıgımen su keşer» degen söz beker aitylmaǧandyǧyn eske salady. Ökınışke qarai, elımızdıŋ on ekı aimaǧyn su basyp, olardyŋ sany kün sanap artyp otyr.

Halqymyzda atadan kele jatqan «El basyna kün tusa, er etıkpen su keşer» degen danalyq söz bar. Osy bır maqal däl osy jaǧdaiattarǧa keltıreaitylǧandai. Elımız azattyq alyp, täuelsızdıkke qol jetkızıp, memleket retınde tūǧyrly orynnan körınıp, älemnıŋ eŋ ozyq memleketterı qataryna enıp, jetıstıkterge qol jetkızıp, damyǧan elder qataryna endı. Alaida, apat aityp kelmeidıdemekşı. Soŋǧy ailardaǧy tabiǧi apattar elımızdı eseŋgıretıp tastaǧany da jasynyn emes.

Qazaqstanda köktemnıŋ keluımen erıgen qar Aqtöbe men Qostanai qalalarynda su tasqyny qarqyn alyp, myŋdaǧan adam tıkūşaq jäne qaiyqtarmen evakuasiialandy. Qazaqstanda aua raiy jylynuymen qatar, qardyŋ suy erıp eldıŋ soltüstık, batys jäne şyǧys bölıgınde su tasqynyna äkeldı. Äsırese, Aqtöbe men Qostanai qalalarynda özen arnasynan tasyp, keibır eldı-mekender qatty zardap şektı. Qazırde meken tūrǧyndary jaqyn qalalarǧa jetkızıldı. Qara şaŋyraqtaryn tastap ketuge mäjbür bolǧan myŋdaǧan jergılıktı halyq äskeri tıkūşaqtar jäne jyldam qaiyqtar arqyly qauıpsız aimaqqa köşırıldı. QR Tötenşe jaǧdailar ministrlıgı taratqan mälımdemedesıne süiensek, su tasqynynyŋ saldaryn Aqtöbede  nauryzdyŋ 21-nen bastap az degenle 500 myŋ tekşe metr su sorylǧany basa aityldy. Qorşau retınde 50 myŋnan astam qūm qoiylǧan qaptarmen qorşaldy.Tasqynynan jäbır körgen Aqtöbe äuejaiynda su soru jūmystary aiaqtalyp, sudan qauıp töngen aimaqtardaǧy jan-januarlarǧa deiın qauıpsız aimaqqa köşırıldı.

Osy tūsta, prezident Qasym-Jomart Toqaev jauapty tūlǧalarmen şūǧyl jiyn ötkızgenbolatyn. Būl rette, aqparat ministrı Aida Balaeva öz sözınde jalǧan aqparat taratqandar «jauapqa tartylady» dep basa aitty. Odan keiıngı mälımdemesınde Aida Balaeva: «Äleumettık jelılerde arandatuşylyq sipattaǧy jalǧan aqparattar da tarap jatyr... Būl onsyz da su tasqynynyŋ bel ortasynda apatpen küresıp jatqan tötenşe jaǧdailar qyzmetınıŋ jūmysyn qiyndata tüsedı…» degen bolatyn, Facebook paraqşasynda.

Prezidentımız öz kezegınde halyqpen habarda bolyp «Qazır tiıstı mekemelerdıŋ bärı belsendı türde jūmys ıstep jatyr. Keibır jerde tasqyn su köterılıp jatyr. Būl – tabiǧi apat. Qysqasy, aldymyzda tūrǧan jūmys öte auqymdy. Bärımız bır el, bır ūjym bolyp osy apatty eŋseruımız kerek. Menıŋ tapsyrmam boiynşa oblystardyŋ äkımderı jūmysqa belsendı kırıstı», – degen edı. Qazırde prezident būiryǧymen apattan qorǧanu jūmystary öz kezegımen jasalynyp jatyr. Degenmen, tabiǧi apattyŋ kütpegen qiyndyqtary tausylar emes.

Ne desek te, aitpai kelgen jaudan qorǧanudyŋ bır ǧana joly bar. Ol bırlıkte bolu, qamqorlyq tanytu. Derekterge süiener bolsaq, su tasqyny oryn alǧannan berı qūtqaruşylardyŋ kömegımen 100 myŋnan astam adam qūtqarylypty. Būl turaly QR TJM Azamattyq qorǧanys jäne äskeri bölımder komitetınıŋ aǧa ofiserı Erasyl Saipaş Respublikalyq aqparattyq ştabta ötken brifingtegı mälımdemesınde aitty. Onyŋ mälımdemesı boiynşa tabiǧi apattan qūtqarylǧandardyŋ şamamen 40 myŋǧa juyǧy kışkentai babalar. On mln-ǧa juyq erıgen qar suy sorylyp, ekı mln-ǧa juyq qorşauşy qapşyq töselgen. Däl qazır 36 myŋǧa jaqyn adam apattyq qūtqaru şaralaryna jūmyldyrylǧandyǧy anyqtaldy. Qazırgı taŋda olardyŋ sany artuda, sebebı, kün saiyn su alǧan aumaqtar kölemı köbeiıp keledı. Aitqandai, el basyna kün tuyp, elmenen bırge su keşetın künderden aman-esen öteiık dep tıleiık.

Pıkırler