Búgin – akter, ulttyq kásibı teatr óneriniń negizin salýshylardyń biri, qoǵam qaıratkeri, Qazaq KSR-niń jáne KSRO-nyń halyq ártisi, KSRO Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Qalıbek Qýanyshbaevtyń týǵan kúni.
Ol qazirgi Qaraǵandy oblysynyń Qarqaraly aýdanynda týǵan.
Jasynan án-kúı men oıyn-saýyqqa, toı-tamashaǵa jany qumar, dýmanshyl bolǵan. Ol jalǵyz ózi birneshe adamnyń keıpine túsip, bir otyrysta-aq «ekeýdiń talasyn, úsheýdiń kerisin, beseýdiń janjalyn» oryndap, tyńdaýshy kópshilikke kúlkige keneltetin daryndy ónerpaz retinde tanyldy. Halyq ónerpazdary Muhametáli, Maýqaı men Abaqty ustaz tutyp, olardan óner syryn úırengen.
1916 jyldyń 25 maýsymyndaǵy patsha jarlyǵyna sáıkes Qýanyshbaev ta qara jumysqa alynǵan. 1917 jyly Omby qalasyna baryp, bylǵary zaýytynda at aıdaýshy-kóshir bolǵan. Munda ataqty balýan Qajymuqanmen tanysqan. Týǵan jerinde aýyldyq keńesti basqaryp, qoǵamdyq jumystarda júrse de ónerden bir sát qol úzbegen. «Qyz uzatý», «Qoı kúzetý» jáne «Ógiz satý» sekildi qyzyq, kúldirgi áńgimeler shyǵaryp, ony toı-jıyndarda oryndap júrgen. Jatyp isher jalqaýlardy, keıbir kerenaý, teris pıǵyldy jandardy ótkir synǵa alyp ájýalaǵan.
Q.Qýanyshbaev 1920 jyly Qarqaralyda Qazaqstannyń Avtonomııa bolyp qurylýyna oraı uıymdastyrylǵan konertke Á.Qashaýbaev, I.Baızaqov, Ǵ.Aıtbaev, Maıra, Qajymuqandarmen birge qatysyp, osy toıdan soń 1925 jyly Qyzylordada ashylǵan tuńǵysh qazaq teatryna shaqyryldy. Áriptesteri ony Qalıbek, Qallekı dep ataǵan. Solaı “Qallekı” atanyp ketken.
1922-1924 jyldary Qoıandy jármeńkesinde Ǵ.Aıtbaev, I.Baızaqov, Q.Muńaıtpasov, M.Shamsýtdınova sııaqty ónerpazdar uıymdastyrǵan oıyn-saýyqqa qatysyp, óner kórsetken. 1926 jyly Qyzylorda qalasynda irge kótergen Qazaq memlekettik drama teatryn uıymdastyrýǵa belsene qatysqan. Akter Qazaqtyń memlekettik akademııalyq drama teatrynda ár jyldary qoıylǵan M.Áýezovtiń «Eńlik - Kebek» tragedııasyndaǵy Qaramende bıdiń beınesinen bastap, osy spektakldegi basty keıipkerlerdi (Kóbeı bı, Kebek, Nysan Abyz) túgel derlik oryndap shyqqan. Buǵan qosa 20 ǵasyrdyń 30-shy jyldarynyń basynda Aıatbaı (I.Jansúgirov, «Kek»), Bekbolat (B.Maılın, «Maıdan»), Beıbit (Q.Baıseıitov, Á.Shanın, «Tartys») rólderin oryndaǵan. 1936 jyly Máskeý qalasynda ótken qazaq ádebıeti men óneriniń onkúndiginde E.Brýsılovskııdiń «Qyz Jibek» mýzykalyq dramasynan Bazarbaıdyń róli men óziniń «Qyz uzatýyn» oryndap, kórermen kóńilinen shyqqan. N.Gogoldiń «Revızoryndaǵy» Dýanbasy, M.Áýezov pen L.S. Sobolevtiń «Abaı» tragedııasyndaǵy Abaı, M.Áýezov pen Á.Ábishevtiń «Namys gvardııasyndaǵy» general Panfılov, Ǵ.Músirepovtiń «Amangeldisindegi» Ábdiǵappar bolys, Ý.Shekspırdiń «Asaýǵa tusaýynda» momaqan Baptısta - akter oıynynda kórkemdik sheshimin tapqan som tulǵalar. Árbir róldiń ózine tán qaıtalanbas qımyl-qozǵalysyn, minezi men ishki-syrtqy jan qubylystaryn dál taýyp, oınaý - Qýanyshbaev shyǵarmalarynyń bir ereksheligi. Onyń radıo, estrada úshin jazǵan shaǵyn kúldirgi áńgime-pesalar men óleń-syqaqtary, taqpaq-qaǵytpalary «Túıregish» jáne «Shansharlar» degen atpen jaryq kórgen.
