Oljas Súleımenov 88 jasqa toldy

4601
Adyrna.kz Telegram
Sýret: Egemen Qazaqstan
Sýret: Egemen Qazaqstan

Búgin — jazýshy, aqyn, tiltanýshy, saıasatker Oljas Súleımenov 88 jasqa toldy, dep habarlaıdy «Adyrna» tilshisi.

Oljas Omaruly 1936 jyly Almaty qalasynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń geografııa fakýltetin bitirip, Maksım Gorkıı atyndaǵy Ádebıet ınstıtýtynda oqyǵan. «Kazahstanskaıa pravda» gazeti redakııasynyń bólim meńgerýshisi, «Qazaqfılm» kınostýdııasy senarıı-redakııalyq alqasynyń bas redaktory, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń hatshysy, Qazaq KSR Kınematografııa jónindegi memlekettik komıtetiniń tóraǵasy, QR Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty, Qazaqstannyń Italııadaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetterin atqarǵan.

Ol óz týyndylaryn orys tilinde jazady. Óleńderi men poemalarynyń alǵashqy jınaǵy 1961 jyly «Arǵymaqtar» degen atpen jaryq kórgen. Onyń senarııi boıynsha «Atameken», «Kógildir marshrýt», «Qys – qolaısyz maýsym», t.b. fılmder túsirilgen. «Az ı Ia», «Jazý tili» atty til bilimine qatysty zertteýleri, «Nurly túnder», «Meshin jyly», «Kóńil kókjıegi», «Ár kún – araıly tań», «Aq darııa aspany», «Jumyr juldyz», «Shapaǵatty shaq», «Atameken», taǵy da basqa jınaqtary shyqqan.

1975 jyly Oljas Súleımenov «AZ ı Ia» eńbeginde «Igor jasaǵy týraly jyrdy» zertteı kele, ózindik ǵylymı tujyrym jasady. Bul eńbek Máskeýde rezonans týdyryp, kitapqa tyıym salyndy. Keıingi jyldary aqyn saıasatqa bet burdy. Ol Semeı polıgonynyń jabylýyna zor úles qosty.

1989 jyldyń aqpanynda Oljas Súleımenov buqapalyq aqpapat qupaldapy apqyly Qazaqstan halqyna úndey japııalady. Al kelesi kúni Almaty qalasyndaǵy Jazyshylap Odaǵynyń ǵımapaty aldynda atom bombasyna qapsy «Nevada-Semeı» qozǵalysyn japııalady. Bip aı kóleminde atomdyq bombaǵa qapsylyq  bildipgen tópt mıllıon adamnan qolhat alyndy. Sonyń apqasynda 1989 jyldyń 19 qazanynda Semeıde atom synaǵy toqtatylǵan edi.

1991 jyldyń 29 tamyzynda tuńǵysh prezıdent Nursultan Nazapbaev palıgondy jaby typaly japlyq shyǵapdy.

«Biz SSSR-diń sol kezde shatqaıaqtap turǵan úkimetinen jáne ózimizdiń Qazaq sovettik respýblıkasynan endi polıgondy resmı túrde jabýyn talap etýdi jalǵastyra berdik. Aqyry polıgon jabyldy. Polıgondy jabý týraly ókimge Qazaqstan úkimeti, sol kezdegi prezıdent Nursultan Nazarbaev qol qoıdy. Biraq polıgondy japqan ol emes ekeni túsinikti, polıgondy japqan Qazaqstan halqy bolatyn»,—deıdi Oljas Omaruly.

Pikirler