"Pensiiadaǧy Parlament" bızge kerek pe?

Mäjılıs zeinetkerlerınıŋ ornyna Ūlttyq keŋes ökılderın aparu kerek Künı keşe ǧana prezident Qasym-Jomart Toqaev Qauly qabyldap, Ūlttyq qoǧamdyq senım keŋesınıŋ qūramyn bekıttı, bılesızder. Ūlttyq keŋestıŋ atqaruşy rölı – Prezident janyndaǧy konsultativtık organ bolyp belgılendı. Al endı osy keŋestıŋ qyzmetı men qūzyretı qandai? Tarqatyp jazaiyq... Ūlttyq keŋestıŋ qūzyretı qandai? 1.El-halyqtyŋ, saiasi partiialar men saiasi ūiymdardyŋ, qoǧamnyŋ belsendı ökılderımen memlekettık saiasattyŋ özektı mäselelerı boiynşa aqyldasu, keŋesu. Iаǧni, Ūlttyq keŋes ökılderı qandai da bır mäseleler boiynşa ūsynys-pıkırler aityp, el-jūrttyŋ talap-tılekterın Prezident keŋesınde talqyǧa sala alady. 2.Ūlttyq keŋes öz qyzmetınde QR Ata Zaŋyn, zaŋdaryn, Prezident aktılerın, özge de qūqyqtyq-normativtık aktılerdı basşylyqqa ala otyryp jūmys jasaidy. 3.Memlekettık baǧdarlamalardyŋ jäne normativtık qūqyqtyq aktılerdıŋ jobalaryna qoǧamdyq saraptama jürgızedı. 4.Jūrtşylyqtyŋ jäne azamattyq qoǧamnyŋ pıkırın eskere otyryp maŋyzdy strategiialyq problemalardy qaraidy. 5. Jūrtşylyqtyŋ, saiasi partiialardyŋ, ükımettık emes sektordyŋ jäne memlekettık organdardyŋ ökılderı arasynda dialog ornatady. Ūlttyq keŋes qūramy: Prezident bekıtken qauly boiynşa Ūlttyq keŋes qūramyna 44 adam kırıptı. Olar: Qasym-Jomart Toqaev – QR Prezidentı, Töraǧa, Qyrymbek Köşerbaev – PÄ Jetekşısı, Töraǧa orynbasary, Erlan Qarin – QR Prezidentınıŋ keŋesşısı, Hatşy. Ūlttyq keŋes müşelerı: Qaiyrbek Arystanbekov, Jambyl Ahmetbekov, Berık Äbdıǧaliūly, Mūrat Äbenov, Azamathan Ämırtai, Daniiar Äşımbaev, Armanjan Baitasov, Baqytjan Būqarbai, Mihail Dorofeev, Daniia Espaeva, Oraz Jandosov, Qairat Joldybaiūly, Rasul Jūmaly, Gülmira İleuova, Qazybek İsa, Rauan Kenjehanūly, Talǧat Qaliev, Asylbek Qojahmetov, Jänıbek Qojyq, Däuren Quat, Seidahmet Qūttyqadam, Baǧdat Musin, Auyt Mūqibek, Abylai Myrzahmetov, Saiasat Nūrbek, Qanat Nūrov, Aiman Omarova, Aigül Orynbek, Raqym Oşaqbaev, Töleutai Raqymbekov, Ashat Sadyrbai, Erlan Sairov, Aidos Sarym, Maksim Spotkai, Mūhtar Taijan, Jemıs Tūrmaǧambetova, Ermek Tūrsynov, Bekbolat Tıleuhan, Andrei Chebotarov, Marat Şibutov, Arman Şoraev. Söitıp, Ūlttyq keŋes qūramyna 44 adam kırgen eken. Aqordadaǧy üştıktı eseptemegende, keŋes müşelerı 41 adam qalady. Būl 41 türlı salanyŋ ökılderı. Aralarynda, ädebiettıŋ, mädeniettıŋ, kinonyŋ, sporttyŋ, saiasattyŋ, BAQ slasynyŋ, ekonomika men biznestıŋ, qūqyqtyq sektordyŋ, agro sektordyŋ, äleumettık sektordyŋ, deputattyq korpustyŋ t.b. ökılderı bar. Salalyq qūramy jaǧynan universaldy äm jan-jaqty jasaqtalǧan. Dese de, el-halyqtyŋ ışınde Ūlttyq keŋestıŋ däl osy qūramyna qatysty türlı pıkırler aityluda. Dese de, bız Ūlttyq keŋes qyzmetıne qatysty özgeşe oi tüiıp köreiık dep şeştık. Qazaqstannyŋ negızgı Zaŋ şyǧaruşy organy – Parlament. Onyŋ qos palatasy bar. Senat pen Mäjılıs. Tömengı palata sanalatyn Mäjılıste 107 deputat, Joǧarǧy palata sanalatyn Senatta 47 deputat bar. Barlyǧy 154 deputat. Būlar saiasi partiialar men Assambleianyŋ ökılderı. Äuelı Mäjılıs turaly jazaiyq. Mäjılıstegı qazırgı 107 deputattyŋ ışınde zeinet jasynan asyp ketkender az emes. Anyqtap aitqanda, 32deputat zeinetkerlık jasqa tolǧan. Olardyŋ arasynda 81 jastaǧy Vladislav Kosarev, 74 jastaǧy Quanyş Sūltanov, 72 jastaǧy Tūrǧyn Syzdyqov syndy aqsaqaldar men 68 jastaǧy Güljan Qaraqūsova, 64 jastaǧy Ekaterina Nikitinskaia qatarly äjeler de bar. Sözımız sūiyq şyqpas üşın, naqtylap jazaiyq: Mäjılıstegı zeinetkerler: Roman Kim – 63 jasta Mihail Chirikov – 64 jasta Omarhan Öksıkbaev – 64 jasta Asqar Bazarbaev – 64 jasta Ersūltan Bektūrǧanov – 66 jasta Baqytjan Ertaev – 66 jasta Baidıldä Jylqyşiev – 66 jasta Sauytbek Äbdırahmanov – 67 jasta Janat Jaras – 67 jasta Ahmet Mūradov – 67 jasta Abai Tasbolatov – 67 jasta Jeksenbai Düisebaev – 68 jasta Şaimardan Nūrymov – 68 jasta Serık Ümbetov – 68 jasta Vladimir Bojko – 69 jasta Qabibolla Jaqypov – 69 jasta Baqtyqoja Izmūhambetov – 70 jasta Tūrǧyn Syzdyqov – 71 jasta Quanyş Sūltanov – 73 jasta Vladislav Kosarev – 81 jasta İrina Smirnova – 58 jasta Zäureş Amanjolova – 60 jasta Qūralai Qareken – 60 jasta Tatiana Iаkovleva – 60 jasta Zaǧipa Balieva – 60 jasta Gülnar İksanova – 60 jasta İrina Aronova – 61 jasta Gülmira İsimbaeva – 61 jasta Svetlana Bychkova – 61 jasta Aisina Maira – 62 jasta Ekaterina Nikitinskaia – 64 jasta Güljan Qaraqūsova – 68 jasta Zeinetker deputattar jalǧyz Mäjılıste emes. Senatta da zeinet jasyna äldeqaşan jetıp qoiǧandar men äne-mıne zeinetıne şyqqaly otyrǧan azamattar az emes. Jalpy, Senat sözı – latynşa  senatus, senex — kärı, qariia sözınen şyqqan. Ondaǧy deputattardyŋ jas kategoriiasyna eseptesek, Qazaqstan Senaty öz atyna äbden laiyq-aq. Dese de, attaryn atap, tüsterın tüstep jazaiyq... Senattaǧy zeinetkerler: Töleubek Mūqaşev – 69 jasta Bekmyrza Elamanov – 69 jasta Talǧat Mūsabaev – 68 jasta Marat Taǧymov – 67 jasta Dulat Qūsdäuletov – 67 jasta Georgii Kim – 66 jasta Baqytjan Jūmaǧūlov – 66 jasta Bırǧanym Äitımova – 66 jasta Raşid Äkımov – 65 jasta Raşid Tüsıpbekov – 64 jasta Vladimir Volkov – 64 jasta Erık Sūltanov – 63 jasta Mūhtar Jūmaǧaziev – 63 jasta Ǧūmar Düisembaev – 63 jasta Bektas Beknazarov – 63 jasta Serık Jaqsybekov – 63 jasta Däuren Ädılbekov – 63 jasta Biyl elımızde «Jastar jyly» dep jariialandy. Bırqatar memlekettık baǧdarlamalar daiyndaldy. Ol turaly eks-prezident Nūrsūltan Nazarbaev ta, qazırgı prezident Qasym-Jomart Toqaev ta talai mınberde aitty, aityp jür de. Qazır joǧarydaǧy yŋǧai zeinetkerlerden jasaqtalǧan Parlamenttıŋ qos palatasyn kördıŋızder. Deputattar qazır demalysta jür. El-halyqtyŋ arasynda demalyp jürgen deputattardy küzge qarai taratyp jıberedı eken degen alyp-qaşpa äŋgımeler de aityla bastady. Sebebı, bızdegı būljymas dästür boiynşa, prezident sailauynan soŋ, ıle-şala parlamenttı taratyp jıberıp, qaita jasaqtap alatyn ädet bar-dy. Sol saltqa salatyn bolsaq, Prezident sailauyn ötkerdık. Endıgı kezek – parlamentte. Eger biyl şynmen parlament tarap, jaŋa mäjılıs sailauy öter bolsa, jaŋadan sailanar deputattardyŋ jas erekşelıgı men ideologiiasyna män bergen jön-aq. Eldegı negızgı zaŋ şyǧaruşy organǧa zeinetkerlerdı qaptata bermei, jūmys ısteuge jıgerı bar jastardy tartqannan eş ūtylmaitynymyz anyq. Dese de, äuelde Parlament – halyq pen bilıktıŋ arasyndaǧy altyn köpır boluy kerek edı. El-jūrttyŋ ünın Astanadaǧy aq jaǧalylardyŋ qūlaǧyna jetkızuşı, halyq pen bilık arasyndaǧy dialogty ornatuşy basqa basqa emes, däl osy deputattyq korpus boluy kerek edı. Al künı keşe ǧana Prezident qauly şyǧaryp, bekıtken Ūlttyq keŋestıŋ qūzyretı men qyzmetı däl osy Parlamenttıkıne sai keledı eken. Endeşe Ūlttyq keŋestegı türlı sala ökılderınen qūralǧan universaldy qūramdy, sol 41 adamdy eŋ qūryǧanda jarymyna juyǧy zeinetker atanǧan Mäjılıstegı 107 deputatpen almastyruǧa ne kedergı?

«Adyrna» ūlttyq portaly