Májilis zeınetkerleriniń ornyna Ulttyq keńes ókilderin aparý kerek
Kúni keshe ǵana prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qaýly qabyldap, Ulttyq qoǵamdyq senim keńesiniń quramyn bekitti, bilesizder.
Ulttyq keńestiń atqarýshy róli – Prezıdent janyndaǵy konsýltatıvtik organ bolyp belgilendi. Al endi osy keńestiń qyzmeti men quzyreti qandaı? Tarqatyp jazaıyq...
Ulttyq keńestiń quzyreti qandaı?
1.El-halyqtyń, saıası partııalar men saıası uıymdardyń, qoǵamnyń belsendi ókilderimen memlekettik saıasattyń ózekti máseleleri boıynsha aqyldasý, keńesý. Iaǵnı, Ulttyq keńes ókilderi qandaı da bir máseleler boıynsha usynys-pikirler aıtyp, el-jurttyń talap-tilekterin Prezıdent keńesinde talqyǵa sala alady.
2.Ulttyq keńes óz qyzmetinde QR Ata Zańyn, zańdaryn, Prezıdent aktilerin, ózge de quqyqtyq-normatıvtik aktilerdi basshylyqqa ala otyryp jumys jasaıdy.
3.Memlekettik baǵdarlamalardyń jáne normatıvtik quqyqtyq aktilerdiń jobalaryna qoǵamdyq saraptama júrgizedi.
4.Jurtshylyqtyń jáne azamattyq qoǵamnyń pikirin eskere otyryp mańyzdy strategııalyq problemalardy qaraıdy.
5. Jurtshylyqtyń, saıası partııalardyń, úkimettik emes sektordyń jáne memlekettik organdardyń ókilderi arasynda dıalog ornatady.
Ulttyq keńes quramy:
Prezıdent bekitken qaýly boıynsha Ulttyq keńes quramyna 44 adam kiripti. Olar:
Qasym-Jomart Toqaev – QR Prezıdenti, Tóraǵa,
Qyrymbek Kósherbaev – PÁ Jetekshisi, Tóraǵa orynbasary,
Erlan Qarın – QR Prezıdentiniń keńesshisi, Hatshy.
Ulttyq keńes músheleri:
Qaıyrbek Arystanbekov,
Jambyl Ahmetbekov,
Berik Ábdiǵalıuly,
Murat Ábenov,
Azamathan Ámirtaı,
Danııar Áshimbaev,
Armanjan Baıtasov,
Baqytjan Buqarbaı,
Mıhaıl Dorofeev,
Danııa Espaeva,
Oraz Jandosov,
Qaırat Joldybaıuly,
Rasýl Jumaly,
Gúlmıra Ileýova,
Qazybek Isa,
Raýan Kenjehanuly,
Talǵat Qalıev,
Asylbek Qojahmetov,
Jánibek Qojyq,
Dáýren Qýat,
Seıdahmet Quttyqadam,
Baǵdat Mýsın,
Aýyt Muqıbek,
Abylaı Myrzahmetov,
Saıasat Nurbek,
Qanat Nurov,
Aıman Omarova,
Aıgúl Orynbek,
Raqym Oshaqbaev,
Tóleýtaı Raqymbekov,
Ashat Sadyrbaı,
Erlan Saırov,
Aıdos Sarym,
Maksım Spotkaı,
Muhtar Taıjan,
Jemis Turmaǵambetova,
Ermek Tursynov,
Bekbolat Tileýhan,
Andreı Chebotarov,
Marat Shıbýtov,
Arman Shoraev.
Sóıtip, Ulttyq keńes quramyna 44 adam kirgen eken. Aqordadaǵy úshtikti eseptemegende, keńes músheleri 41 adam qalady. Bul 41 túrli salanyń ókilderi. Aralarynda, ádebıettiń, mádenıettiń, kınonyń, sporttyń, saıasattyń, BAQ slasynyń, ekonomıka men bıznestiń, quqyqtyq sektordyń, agro sektordyń, áleýmettik sektordyń, depýtattyq korpýstyń t.b. ókilderi bar. Salalyq quramy jaǵynan ýnıversaldy ám jan-jaqty jasaqtalǵan. Dese de, el-halyqtyń ishinde Ulttyq keńestiń dál osy quramyna qatysty túrli pikirler aıtylýda. Dese de, biz Ulttyq keńes qyzmetine qatysty ózgeshe oı túıip kóreıik dep sheshtik.
Qazaqstannyń negizgi Zań shyǵarýshy organy – Parlament. Onyń qos palatasy bar. Senat pen Májilis. Tómengi palata sanalatyn Májiliste 107 depýtat, Joǵarǵy palata sanalatyn Senatta 47 depýtat bar. Barlyǵy 154 depýtat. Bular saıası partııalar men Assambleıanyń ókilderi.
Áýeli Májilis týraly jazaıyq.
Májilistegi qazirgi 107 depýtattyń ishinde zeınet jasynan asyp ketkender az emes. Anyqtap aıtqanda, 32depýtat zeınetkerlik jasqa tolǵan. Olardyń arasynda 81 jastaǵy Vladıslav Kosarev, 74 jastaǵy Qýanysh Sultanov, 72 jastaǵy Turǵyn Syzdyqov syndy aqsaqaldar men 68 jastaǵy Gúljan Qaraqusova, 64 jastaǵy Ekaterına Nıkıtınskaıa qatarly ájeler de bar. Sózimiz suıyq shyqpas úshin, naqtylap jazaıyq:
Májilistegi zeınetkerler:
Roman Kım – 63 jasta
Mıhaıl Chırıkov – 64 jasta
Omarhan Óksikbaev – 64 jasta
Asqar Bazarbaev – 64 jasta
Ersultan Bekturǵanov – 66 jasta
Baqytjan Ertaev – 66 jasta
Baıdildá Jylqyshıev – 66 jasta
Saýytbek Ábdirahmanov – 67 jasta
Janat Jaras – 67 jasta
Ahmet Muradov – 67 jasta
Abaı Tasbolatov – 67 jasta
Jeksenbaı Dúısebaev – 68 jasta
Shaımardan Nurymov – 68 jasta
Serik Úmbetov – 68 jasta
Vladımır Bojko – 69 jasta
Qabıbolla Jaqypov – 69 jasta
Baqtyqoja Izmuhambetov – 70 jasta
Turǵyn Syzdyqov – 71 jasta
Qýanysh Sultanov – 73 jasta
Vladıslav Kosarev – 81 jasta
Irına Smırnova – 58 jasta
Záýresh Amanjolova – 60 jasta
Quralaı Qareken – 60 jasta
Tatıana Iakovleva – 60 jasta
Zaǵıpa Balıeva – 60 jasta
Gúlnar Iksanova – 60 jasta
Irına Aronova – 61 jasta
Gúlmıra Isımbaeva – 61 jasta
Svetlana Bychkova – 61 jasta
Aısına Maıra – 62 jasta
Ekaterına Nıkıtınskaıa – 64 jasta
Gúljan Qaraqusova – 68 jasta
Zeınetker depýtattar jalǵyz Májiliste emes. Senatta da zeınet jasyna áldeqashan jetip qoıǵandar men áne-mine zeınetine shyqqaly otyrǵan azamattar az emes.
Jalpy, Senat sózi – latynsha senatus, senex — kári, qarııa sózinen shyqqan. Ondaǵy depýtattardyń jas kategorııasyna eseptesek, Qazaqstan Senaty óz atyna ábden laıyq-aq. Dese de, attaryn atap, tústerin tústep jazaıyq...
Senattaǵy zeınetkerler:
Tóleýbek Muqashev – 69 jasta
Bekmyrza Elamanov – 69 jasta
Talǵat Musabaev – 68 jasta
Marat Taǵymov – 67 jasta
Dýlat Qusdáýletov – 67 jasta
Georgıı Kım – 66 jasta
Baqytjan Jumaǵulov – 66 jasta
Birǵanym Áıtimova – 66 jasta
Rashıd Ákimov – 65 jasta
Rashıd Túsipbekov – 64 jasta
Vladımır Volkov – 64 jasta
Erik Sultanov – 63 jasta
Muhtar Jumaǵazıev – 63 jasta
Ǵumar Dúısembaev – 63 jasta
Bektas Beknazarov – 63 jasta
Serik Jaqsybekov – 63 jasta
Dáýren Ádilbekov – 63 jasta
Bıyl elimizde «Jastar jyly» dep jarııalandy. Birqatar memlekettik baǵdarlamalar daıyndaldy. Ol týraly eks-prezıdent Nursultan Nazarbaev ta, qazirgi prezıdent Qasym-Jomart Toqaev ta talaı minberde aıtty, aıtyp júr de.
Qazir joǵarydaǵy yńǵaı zeınetkerlerden jasaqtalǵan Parlamenttiń qos palatasyn kórdińizder. Depýtattar qazir demalysta júr. El-halyqtyń arasynda demalyp júrgen depýtattardy kúzge qaraı taratyp jiberedi eken degen alyp-qashpa áńgimeler de aıtyla bastady. Sebebi, bizdegi buljymas dástúr boıynsha, prezıdent saılaýynan soń, ile-shala parlamentti taratyp jiberip, qaıta jasaqtap alatyn ádet bar-dy. Sol saltqa salatyn bolsaq, Prezıdent saılaýyn ótkerdik. Endigi kezek – parlamentte.
Eger bıyl shynmen parlament tarap, jańa májilis saılaýy óter bolsa, jańadan saılanar depýtattardyń jas ereksheligi men ıdeologııasyna mán bergen jón-aq. Eldegi negizgi zań shyǵarýshy organǵa zeınetkerlerdi qaptata bermeı, jumys isteýge jigeri bar jastardy tartqannan esh utylmaıtynymyz anyq.
Dese de, áýelde Parlament – halyq pen bıliktiń arasyndaǵy altyn kópir bolýy kerek edi. El-jurttyń únin Astanadaǵy aq jaǵalylardyń qulaǵyna jetkizýshi, halyq pen bılik arasyndaǵy dıalogty ornatýshy basqa basqa emes, dál osy depýtattyq korpýs bolýy kerek edi. Al kúni keshe ǵana Prezıdent qaýly shyǵaryp, bekitken Ulttyq keńestiń quzyreti men qyzmeti dál osy Parlamenttikine saı keledi eken. Endeshe Ulttyq keńestegi túrli sala ókilderinen quralǵan ýnıversaldy quramdy, sol 41 adamdy eń quryǵanda jarymyna jýyǵy zeınetker atanǵan Májilistegi 107 depýtatpen almastyrýǵa ne kedergi?
«Adyrna» ulttyq portaly
