2024 jyldyŋ 29 mamyrynda Batys Qazaqstan oblysy Syrym audany Jympity auylynda Batys Qazaqstan tarihi-ölketanu muzeiınıŋ bölımı Syrym Datūly atyndaǧy tarihi-ölketanu muzeiınıŋ jaŋa ǧimaratta aşyluyna arnalǧan «Tarih pen taǧylym ordasy!» atty saltanatty şara ozdyrylady.
Atalǧan şaraǧa Batys Qazaqstan oblysy Batys Qazaqstan oblysynyŋ äkımdıgı mädeniet, tılderdı damytu jäne arhiv ısı basqarmasynyŋ basşysy Quanyşbek Janbolatūly Mūqanǧaliev, jazuşy, ölketanuşy, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen mädeniet qairatkerı Jaisaŋ Dosbolatūly Aqbai, Syrym audanynyŋ äkımı Jūmageldı Joldybaiūly Batyrniiazov, oblys jäne audan ardagerlerı, ziialy qauym ökılderı jäne audan tūrǧyndary qatysty.
Batys Qazaqstan oblysynyŋ äkımdıgı mädeniet, tılderdı damytu jäne arhiv ısı basqarmasynyŋ basşysy Quanyşbek Janbolatūly özınıŋ qūttyqtau sözınde: «Bügın audan üşın ülken märtebe. Öitkenı Syrym Datūly atyndaǧy 789 şarşy metrlık ekı qabatty muzei esıgın aiqara aşty. Būl muzeidıŋ oblystyq ölketanu muzeiınıŋ filialy bolyp qalyptasqanyna 20 jyl toldy. Mereitoi qarsaŋynda osy muzeidıŋ aşyluy zaŋdylyq. Batys Qazaqstan oblysynyŋ äkımı Nariman Töreǧaliev özınıŋ ystyq lebızın joldady. Būl muzeidıŋ berer taǧylym, tärbiesı mol. 6000-nan astam jädıger qory bar, 5 ekspozisiialyq zaldan tūratyn muzeige öŋırde alǧaş bolyp Syrym batyrdyŋ müsını qoiylyp jatyr. Osy muzeidıŋ basy-qasynda jūmys jasaǧan azamattarǧa, audan äkımdıgıne, oblystyq ölketanu muzeiınıŋ qyzmetkerlerıne alǧys bıldıremız. Oblysta osyndai taǧylymy tereŋ, jädıgerge toly mädeni nysannyŋ aşylǧanyna bek quanyştymyz. Syrym atamyzdyŋ jerlengen topyraǧyn Özbekstannan elge äkelgen ekspedisiiany bastaǧan, ömırın Syrym Datūlyn zertteuge arnaǧan Jaisaŋ Aqbai aǧamyz da ortamyzda. Ol kısıge ǧasyrlyq toiyn toilauǧa jazsyn deimız. «Ölı razy bolmai, tırı baiymaidy» degen bar. Syrym Datūly atyndaǧy jaŋa muzei küllı respublikanyŋ maqtanyşyna, körnektı muzeiıne ainaluyna tılektespız»,- dedı Quanyşbek Janbolatūly.
Muzeidıŋ lentasyn qiiu räsımın Batys Qazaqstan oblysy äkımdıgı mädeniet, tılderdı damytu, dene şynyqtyru jäne arhiv ısı basqarmasynyŋ basşysy Quanyşbek Mūqanǧaliev, jazuşy, ölketanuşy, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen mädeniet qairatkerı Jaisaŋ Aqbai, eŋbek ardagerı, Syrym ūrpaǧy Naiman Qaiyrov jürgızdı.
Jaŋa muzeidıŋ arnaiy jasalǧan jaŋa jädıgerı – Syrym Datūlynyŋ balauyzdan jasalǧan müsını. Müsındı elımızdegı tūŋǧyş giperrealist Aidos Esmaǧambetov jasady. Müsınşı būǧan deiın Abylai hannyŋ, Abaidyŋ, Elbasy N.Nazarbaevtyŋ, Barak Obamanyŋ müsınderın balauyzdan qūiuymen tanymal. Syrym Datūlynyŋ müsını el auzynda jürgen aŋyzdardaǧy beinesıne, M.Jolamanvtyŋ salǧan suretterındegı beinesıne süiene jasalǧan. Tūlǧasy taudai bolǧan batyr müsınınıŋ boiy 185 sm, etıgınıŋ ölşemı 44-ten joǧary. Būl müsın – Qazaqstandaǧy tūŋǧyş jasalǧan Syrym Datūlynyŋ beinesı.
Syrym zalynda «Syrym joly» dep atalatyn ekspozisiia qoiyldy. Onda Syrym şyqqan töbenıŋ, Syrym bögetınıŋ maketı ornalastyrylǧan. Syrym batyrdyŋ Hiua handyǧyna qaitys bolǧandyǧy belgılı. Üzeŋgısı ulanyp, ömırden ötken batyrdyŋ er-toqymy üzeŋgısımen de muzeiden oryn alypty. Üzeŋgınıŋ bır jaǧy umen aǧyp ketkendıkten, bır üzeŋgılı ǧana er toqym muzeide tūr. Syrymnyŋ 0,20 gramm kümısten qūiylǧan mörı de – zaldyŋ körnektı jädıgerı. Hiuadan Syrym beiıtınen äkelıngen bır uys topyraq ta muzeiden oryn tepken.
Aita keteiık, muzeide 4399 negızgı jädıger bolsa, 1646-sy qosalqy jädıger, barlyǧy 6045 jädıger bar. Muzeide 16 qyzmetker jūmys jasaidy. 1 – meŋgeruşı, 2- ekskursovod, 1- qor saqtauşy, qalǧany kışı qyzmetkerler. Muzeidıŋ ekspozisiia jūmystary 2024 jyldyŋ qaŋtar aiynda bastalyp, 2024 jyldyŋ mamyr aiynda aiaqtaldy.
