"Äu, qazaq!" Eleusız Būirinnıŋ tuǧanyna - 150 jyl

2469
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2024/08/img_6679.jpeg
Bügın aqyn, qoǧam qairatkerı, jurnalist Eleusız Būirinnıŋ tuǧanyna — 150 jyl, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly. Eleusız Būirin osydan däl 150 jyl būryn, 1874 jyly 10 tamyzda Batys Qazaqstan oblysy, Jaŋa Qala audanynda düniege keldı. Ol Qazan qalasyna oquǧa baryp, sondaǧy mūǧalımder seminariiasyn bıtırgen. Keiın Astrahan qalasyndaǧy  mektepte orys tılı men ädebietınen sabaq berdı. Qalamger Ş.Bökeev, Ǧ.Qaraşev, B.Qarataev, M.Şombalov, S.Meŋdeşovtermen bırıgıp, 1911 j. Ordada «Qazaqstan» degen gazet şyǧardy. Ol «Qazaqstan» sözın tūŋǧyş ret resmi tılge engızdı. Eleusız Būirinnıŋ artynda qalǧan ädebi mūrasy — özı şyǧaryp tūrǧan «Qazaqstan» gazetındegı maqalalary men kösemsözderı jäne «Yzyŋ» atty öleŋder jinaǧy. Būirin jinaqqa «Äu, qazaq!», «Azamatqa» degen ekı öleŋı men audarmasyna qosa, «Qazaqstan» gazetınde jariialanǧan M.Jūmabaev, A.Mämetov, Ǧ.Maldybaev, İ.İsin, t.b. aqyndar öleŋderın toptastyryp bergen. Jinaqqa qoiylǧan simvolikalyq «Yzyŋ» atauynan körınıp tūrǧandai, kıtaptaǧy öleŋderdıŋ negızgı ideiasy — eldı eŋbekke, önerge ündeu, eldıkke, bırlıkke şaqyru, halyq qamyn oilau, ūiymşyldyqty mūrat etu boldy.
Pıkırler